نویسنده: سواران سنگه
منبع: ایشیا تایمز ۱۸ فبروری ۲۰۲۲
مترجم: رسول رحیم
سواران سنگه کیست؟
داکتر سواران سنگه پروفیسور دیپلوماسی و خلع سلاح در دانشکده مطالعات بین المللی دانشگاه جواهر لعل نهرو دهلی جدید است. او همچنان همکار ارشد بنیاد«چهارهار» در بیجنگ، همکار ارشد بنیاد مطالعات امنیت ملی سریلانکا در کولمبو و همچنان پروفیسور مهمان در انستیتوت تحقیقات برای اقتصادهای بحر هند در«کونمنگ» چین است.
چنان که بحران اوکرایین افغانستان را از سرخط موضوعات مهم جهانی بیرون کرد، نمایندگان شش کشور عضو شورای همکاری خلیج به پیروی از دیپلومات های اتحادیه اروپا، در این هفته مشورت های را با هیات های طالبان به ریاست امیر خان متقی وزیر خارجه طالبان در دوحه راه اندازی نمودند.
این بخش مذاکرات پر تب و تاب جاری با طالبان، به هدف آزاد سازی دارایی های مالی مسدود شده افغانستان در خارج و روی دست گرفتن تلاش های اضالفی برای التیام بحران انسانی روز افزون آن کشور و تاثیرات جهانی آن می باشد.
چند هفته پیش یک هیات دیگر طالبان به رهبری امیرخان متقی در اسلو برای گفت وگو با دیپلومات های بریتانیا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، اتحادیه اروپا و ایالات متحد امریکا پذیرایی شدند.
در اواسط دسمبر پاکستان رهبران طالبان را به اسلام آباد دعوت کرد تا مواضع شان را در برابر یک اجلاس فوق العاده سازمان همکاری اسلامی متشکل از ۵۷ کشور و ناظران هفت کشور دیگر و رهبران نهاد های (بین المللی.م) معرفی کنند. آن ها یک صندوق امانات برای پول ها را جهت کمک های بشری و برنامه امنیت غذایی تاسیس نمودند که تا هنوز جنبه عملیاتی به خود نگرفته است.
اکنون بریتانیا اعلام نموده است که تصمیم دارد در ماه آینده میزبان یک نشست سران ملل متحد برای جمع آوری ۴،۴ میلیارد دالر امریکایی باشد که بنا به تقاضای انتنیوگوتریش دبیرکل سازمان ملل متحد، ۲۴،۴ میلیون افغان را کمک نماید که با فاجعه بشری مواجه می باشند. بریتانیا قبلا وعده نموده است که مبلغ ۲۸۶ میلیون پوند استرلینگ و یا معادل ۳۸۹ میلیون دالر به این صندوق مالی کمک می کند.
بن بست ادامه دارد
شکی نیست که آزاد سازی دارایی های مالی افغانستان در بیرون و جمع آوری پول برای کمک های بشری وظیفه نفس گیر باقی می ماند. با اینهم به عین اندازه چالش های پیچیده در را توزیع این کمک ها به جمعیت هدف وجود دارد.
در این جا باز طالبان و غرب شاخ به شاخ می گردند. بدین معنی که طالبان نتوانسته اند شرایط غربی ها را برای ایجاد یک حکومت فراگیر برآورده سازند و یا اظهار احترام به مقوله غربی حقوق اساسی انسانی نمایند. غرب نیز علنا مخالفت اش را به این ابراز نموده است که اجازه داده شود کمک های بشری از طریق حکومت به رسمیت شناخته نشده طالبان کارسازی شود.
قدرت های غربی روی این تاکید می نمایند که فرستادن همه کمک های بشری به شمول پول به افغانستان از طریق نمایندگی های ملل متحد و سازمان های غیر حکومتی ( ان جی او ها) صورت گیرد. غرب از آن بیم دارد که مبادا با ارسال این کمک ها از طریق طالبان، این کمک ها توسط رهبران و کادر های طالبان غصب گردد و برای مردم ملکی بی چاره سود اندک و یا هیچ نداشته باشد.
در مقابل این، نمایندگی های ملل متحد و نهاد ها ( انجوها. م) در نظر طالبابن مشکوک می باشند. طالبان در حالی که بر سرقدرت می باشند، با مصایب مضاعفی مواجه اند، حتی مرشد آن ها (پاکستان) برای به رسمیت شناختن امارت اسلامی افغانستان آن ها، بی میل می باشد. طالبان با وجود این نا امیدی فزاینده د ر درون و بیرون کشور ، تسلیم نشده اند.
با این هم قدرت های غربی به تهیه کمک های بشری به آن افغان هایی که ساعت به ساعت به سوی فلاکت می روند، ابراز اعتماد می کنند. آن ها به این باور اند که با موجودیت ۱۰ میلیارد دالر افغانستان در نهادهای پولی، به شمول تنها ۷،۱ میلیارد دالر در ایالات متحد امریکا ، آن ها یک اهرم قوی در برابر طالبان دارند. اما تاکنون طالبان قابلیت اندکی برای رعایت معیارهای تعیین شده نشان داده اند.
در هفته گذشته رییس جمهور جوبایدن یک فرمان اجرایی را امضا نمود از مجموع این دارایی ۳،۵ میلیارد آن را برای جبران خسارت قربانیان حملات تروریستی ۱۱ سپتمبر ۲۰۰۱ اختصاص داد، حتی در صورتی که طالبان مکررا عدم آگاهی شان را از طرح های القاعده ابراز داشته و هرگونه مسوولیت در آن حملات را رد کرده اند.
حتی حامد کرزی رییس جمهور اسبق و متحد قدیمی ایالات متحد امریکا این اقدام بایدن را « بی رحمی در برابر افغان ها»خواند و از رییس جمهور بایدن تقاضا نمود تا این فرمان اش را لغو کند.
در کل حتی در مواجهه با خراب شدن اوضاع درون افغانستان این دشمنان قبلی که برای بیست سال علیه یکدیگر جنگیده اند، شریک فعالیت های انکشافی شدن را دشوار می یابند.
مصایب و مشکلات طالبان
به نظر می رسد مصایب و مشکلات طالبان پایانی ندارد . یک ترکیب متشکل از تعلیق آن کمک های خارجی که حکومت غنی را روی پا نگه می داشت، و مسدود گردانیدن همه دارایی های خارجی حکومت قبلی افغانستان ، همراه با خشکسالی شدید در داخل و تحریم های بین المللی علیه جند رهبر طاللبان ، افغانستان را که قبلا دچار درجه بلند فقر بود به سوی یک نقطه بی برگشت می راند.
علاوه بر چالش های انکشافی در برابر افغانستان، بحران های امنیتی متعدد که ناشی از زد و خورد های مرزی با پاکستان می شود، به شمول حملات اخیر پاکستان بر پناه گاه های تحریک طالبان پاکستان و به اصطلاح تروریست های بلوچ ، همچنان دوام کارزار های خشونت بار به اصطلاح داعش شعبه خراسان، منجر به اعتراض و مقاومت شده است.
روابط در حال خراب شدن طالبان با پاکستان به یک مانع دست و پاگیر دیگر برای عرضه کمک ها به افغانستان مبدل شده است.
تام وست نماینده ویژه ایالات متحد امریکا برای افغانستان، به روز سه شنبه اعتراف کرد که ایالات متحد امریکا « انتخاب دیگری جز کار با پاکستان ندارد»، او این امر را « یک علامت عمل گرایی ما» برای فایق آمدن بر اختلافت دو جانبه خواند. اما پل زدن پاکستان نیز حدی دارد و می بایست هم پسر خوانده اش (طالبان) و هم کشورهای غربی پول دهنده را خوش نگه دارد.
بنابراین، عمران خان نخست وزیر پاکستان در حالی که به رسمیت شناختن طالبان را رد می کند، همچنان می گوید:« شما نمی توانید حقوق زنان در افغانستان را از خارج تحمیل کنید» و کمک های بشردوستانه را گروگان پل زدن بین چنین اختلافات فرهنگی عمیق بین دو دشمن پیشین سازید.
مشابها طالبان در گستره برداشت های محدود خود شان برای تشکیل یک حکومت فراگیر و ابراز احترام به مفاهیم غرببی در مورد آزادی های اساسی مبارزه می کنند، این در حالیست که گاه گاهی ویدیو ها، یک قاضی طالبان را نشان می دهد که می گوید زنان ناقص العقل اند.
در عین زمان گزارش شده است که موید یوسف مشاور امنیت ملی پاکستان، شکایت نموده است که طالبان اجازه می دهند قلمرو افغانستان توسط شبکه های تروریستی سازمان یافته علیه پاکستان مورد استفاده قرار گیرد.
راه یافت هند
درحالی که این دشمنان پیشین در خیالات آشفته خود خواهانه شان فرو رفته اند، هند با روابط تاریخی بین الاجتماعی دست کم در سطح تاکتیکی پویایی نشان داده است.
دهلی جدید در حال شرکت در گفت و گوهای مختلف است و پیشگام برخی گفت و گوهای منطقوی در مورد افغانستان می باشد. هند می کوشد کمک هایش را گروگان تغییرات ساختاری(تکتونیک) در رابطه با تعامل جامعه بین المللی با طالبان نکند.
هند در حالی که ملاحظاتی در مورد ابزار، تکنیک ها و الگوهای طالبان دارد، همچنان از دسترس قرار دادن کمک های هنگفت چندین میلیون دالر خود داری می کند ، اما برای رسیدن به افغان ها، آهسته آهسته یخ های روابط با پاکستان را شکسته است .
هند سر از شنبه آینده مقدار ۵۰۰۰۰ تن گندم را از طریق پاکستان به افغانستان ارسال خواهد نمود. این گندم برای توزیع به دفتر محلی « برنامه غذایی جهان» تحویل داده می شود.
به عین ترتیب هند در ماه جنوری ۵۰۰،۰۰۰ دوز واکسین «کوید-۱۹» از طریق تهران به افغانستان فرستاده است، به دلیل آن که هیچ پرواز مستقیمی بین هند و کابل وجود نداشت و با پاکستان هنوز در حال مذاکراه روی اکمالات زمینی(لوژستیک) است.
در عین زمان ایران نیز ابراز آمادگی نموده است که هند برای انتقال گندم، بندر چاه بهار را مورد استفاده قرار دهد.
در ۱۱ دسمبر نیز هند مقدار ۱،۶ تن متریک داروی ضروری توسط یک پرواز چارتر یا دربست از دهلی جدید به کابل فرستاد تا به سازمان صحت جهانی سپرده شود که در انستیتوت صحت طفل اندیرا گاندی در کابل مصرف شود.
دهلی جدید با توجه به معیارهای قبلا تعریف شده اش، مردم افغانستان را در قبال طالبان اولویت می دهد. رهبران طالبان نیز تا حدودی با هند که در میان دشمنان جنگی شان در افغانستان نبوده است در حال انطباق دادن خود می باشند.
یک نمونه بسیار خوب آن این است که با وجود نارضایتی پاکستان از تجدید سازماندهی( حقوقی.م) ایالت جمو و کشمیر هند، طالبان از اظهار نظر ضد هند خودداری نمودند. در یک مورد آن ها آن را مساله داخلی هند خواندند.
اما شاید این امر برای همیشته ادامه نیابد. مواردی بوده است که طالبان لحن دیگری در مورد کشمیر داشته اند.
بی ثباتی فزاینده در داخل و برخورد ها میان جناح های مختلف طالبان صرفا آن ها را تندرو تر می گرداند.
اخیرا طالبان تشکیل یک واحد نظامی جدید را به نام قطعه عملیاتی «پانی پت» جهت بزرگداشت از پیروزی احمد شاه ابدالی بنیان گذار افغانستان و پیروزی سال ۱۷۶۱ اش بر مرهته ها در اطراف شهر پانی پت اعلام کردند. این امر نمی تواند مورد توجه محافل سیاست خارجی هند قرار نگیرد. این بدان معنی است که زمان به زودی نشان می دهد که چه اتفاق می افتد.
نتیجه گیری
به زودی پس از به قدرت رسیدن طالبان، یونیسیف یا صندوق حمایت از اطفال پیش بینی نمود که یک میلیون کودک افغان در معرض فاقگی و مرگ قرار دارند. یک تحقیق دیگر توسط برنامه انکشافی ملل متحد (یو ان دی پی) حاکی از آن است که ۹۷ درصد افغان ها در میانه سال ۲۰۲۲ ، در پایین خط فقر قرار می گیرند.
با اینهم توقعات قدرت های غربی از طالبان که انطباق شان را با معیارات قبلا تعریف شده به اثبات برسانند، به در جات مختلفی با سکوت، مقاومت و تسلیم شدن طالبان مواجه شده است.
با توجه به اینکه دشمنان قبلی فراموش کردن سریع گذشته را آزار دهنده می یابند، یک نیاز عاجل احساس می شود که حلقه کمک کنندگان بی طرف و همسایگان را برای کمک به توده های افغان گرفتار مضیقه اقتصادی گسترش داد.