چگونه فضا و محیط اعتراضات خودجوش را حفظ کرد تا مردم جرات کنند به آن به پیوندند؟
دستگیری و به زندان انداختن بانوان معترض و پخش اعترافات اجباری از زنان زندانی توسط طالبان در این آوا خر ، فضا و محیط اعتراضات زنان را در شهر کابل و دیگر نقاط افغانستان بطور نسبی در سکون برده است.
مولانای بلخ علت سکون و سکوت را در بیتی چنین بیان کرده است : پس جواب او سکوت است و سکون = هست با ابله سخن گفتن جنون . یعنی جواب ابلهان سکوت و سخن گفتن با ایشان جنون است . واژه سکون در واژه یاب ، چندین معنی مترادف دارد : ایستایی، توقف، ثبات، خموشی، رکود، وقفه، آرامش ،آرمیدن ...
در مقابل استبداد طالبان ابله ، مسلح ، و حاکم که وهم ، ترس و وحشت را برای انقیاد با شیوه ای غیر انسانی بر مردم افغانستان اعمال می کنند ، سکون و سکوت نظر به شرایط جاری کشور شیوه ای دیگر از مبارزه و اعتراض است. وقفه یا سکوت ، سبب ذخیره ای انرژی شده و موقع فکر کردن و ترتیب و گرفتن پلان بهتر برای فعالیت بیشتر در آینده را مساعد می سازد.
حرکت خودجوش، یا خود انگیخته نظر به فشار های که از داخل و خارج بر آن وارد می شود، بعضا در حالت سکون و آرامش می رود ، مانند جریان آب در نهر های بزرگ که در سطح قابل دید نیست ولی در عمق ، آب با سرعت در حرکت می باشد. جنبش زنان معترض افغانستان اگر به ظاهر در حال سکوت دیده می شود، نشانه ای از شکست اعتراض شان نیست . زنان و مردم افغانستان از نظام طالبان متنفّر اند اینکه تنفر شان را در ظاهر نشان نمیدهند ، بدین معنی نیست که این نظام را قبول دارند. مردم افغانستان ، پنچ سال آزگار استبداد این نظام دین سالار شریعت مدار مذهبی افراطی را با پوست و استخوان شان لمس و تجربه کرده اند.
طالبان با هر وسیله ای تلاش می ور زند تا این حرکت خود جوش زنان را در نطفه خاموش سازند. وقتی زنان غیر مسلح را نه توانستند از روی خیابان ها دستگیر و زندانی سازند، شیوه ای دیگری را بکار بردند از طریق نفوذ زنان خود فروخته ، گرو پ از زنان معترض، را به دام انداختند. در زندان ها از شیوه های ضد بشری و دور از کرامت انسانی برای کسب اعتراف و تنبه زنان، آنها را «بی سیرت» ساختند تا دیگر علیه شان دست به اعتراض نه زنند. به بیان یکی از زنان معترض آزاد شده از زندان طالبان، که این خبر در فیسبوک شجاع ذکی، منتشر شده است، چنین آمده است: « طالبان آنها را در زندان برهنه نموده و از بدن آنها ویدیو و عکس گرفتن و برای آنان هشدار دادند که اگر بار دیگر علیه طالبان مخالفت و یا اعتراض کنن ویدیو و عکس های آنها را نشر خواهند کرد». گرچه نشر اخبار بدون اسناد معتبر، در فیس بوک چندان اعتبار ندارد . ولی این چنین شیوه تحقیق بوسیله استخبارات طالبان با همکاری آی-اس-آی ، که دلهره در نزد زنان ایجاد می کند، به واقعیت قرین است .
طالبان با انتشار ویدیو « اعتراف زنان معترض در قید » ، که چهره های رنگ پریده و صدای لرزان شان واضح می رساند که اعتراف شان بشکل اجباری ، با تهدید و زور ثبت شده است، تلاش دارند مانند اسلاف خود، با تبلیغات از این نوع، جنبش زنان را تحریک حمایت گران خارجی داده و می خواهند مانع و سد راه حرکت جنبش مدنی و خود جوش زنان گردیده و این حرکت اعتراضی زنان مبارز را به انحراف سوق بدهند و زیر سوال برند. در حالیکه مردم افغانستان با تجارب اندوخته شان هر نوع تبلیغ آنها را خنثی و رسوا ساخته اند.
طالبان چندی پیش در مورد بانو « هدا خموش » زیر نام «پناهنده شدن» بر این بانوی مبارز و معترض برچسب «کیس ساز برای پناهندگی » زد . در حالیکه بانو «خموش» در این رابطه در پیام که به دوستان خود در واتسپ فرستاده از ایشان تقاضا مشوره نموده است : « دخترا من واقعا نمیدانم چی کنم در بین زمین و آسمان ماندیم امدن به کابل برایم سخت تر از مرگ شده نمیدانم چی کار کنم قبول هم ندارم اینجا در این کشوری که راه به طالب باز کرده بمانم و زنده گی کنم واقعا شرم میدانم بر خود که بخاطر چی امدن اینجا به خودم فکر کنم افسردگی گرفتیم کم خواب بی حوصله در کل بگویم روانی مطلق شدیم شما باید راهی برایم نشان بدهید، راه زندگی و مرگ یکسان شده توان ام را از دست دادم . دو تصویر از اشک». پیامی از مشوره های همرزمان بانو « خموش» را در اختیار ندارم. ولی در گفت و شنود که در « زوم گرو پ گفتمان سیاسی، تاریخی، ادبی و اجتماعی برای افغانستان» بتاریخ ۲۹ جنوری ۲۰۲۲داشت، اکثریت شرکت کنند گان زوم ، از ایشان خواهش کردند که کابل نرود ، چون حیات اش در نظام طالبان در خطر است.
جنبش زنان افغانستان نظر به خشم و استبداد و زن ستیزی طالبان در وضعیت بحرانی قرار دارد، گرو پ های زنان معترض همانطور که خود جوش، غوغا برپا داشتند ، بشکل خود انگیخته در برخورد با عمل غیر انسانی طالبان عکس العمل نشان دادند. جنبش خیابانی کاهش و حتی به صفر پایین آمد. بانو «هدا خموش» گرو پ زنان معترض خودش را منحل ساخت. اکثر گرو پ های دیگر نیز زیر زمینی شدند و در زیر سقف منازل شان و یا هر محلی که استخبارات طالبان به آنجا دسترسی پیدا نکند به فعالیت شان ادامه میدهند. این تغییر شیوه ای مبارزه ای زنان را نباید چنین پنداشت که « زور مشت و دراوش (درفش) یکی نیست» . چون زیر خاکستر آتش این حرکت خود جوش، قوغ آتشین مقاومت « زنان مقتدر» هنوز تازه است.
این نوعی دیگری از شجاعت زنان را نشان میدهد، شجاعتی که با ترس و لرز همراه است ولی گام را که برداشته اند از دور اندیشی شان است تا با تدبیر بهتر و منطق محکم تر و عمل بی ضرر تر در آینده در مقابل طالبان ایستاده شوند . زنان از مبارزه و اعتراض علیه بی عدالتی طالبان دست نکشیده اند. مردم و در مجموع جنبش زنان افغانستان تجربه ای از مبارزات دوامدار مقاومت علیه ظلم و استبداد و ارتجاع ندارند. در جنبش ها بعضی اوقات ضرورت می افتد که سیر حرکت آن ، حالت سکون و ایستایی موقتی گیرد، تا دوباره به خروش بیاید. این چنین سرنوشتی را بسیاری از جنبش ها در جهان و بخصوص جنبش زنان ایران در چند دهه اخیر تجربه کرده اند.
جنبش زنان ایران در دوره های مختلف مقاومت و اعتراض علیه حکومت استبدادی آخوندی فراز و فرود های داشته است. « در مقاومت دهه نخست پس از انقلاب در برابر استبداد نو پا زنان حضور پررنگی داشتند. فهرست زندانیان و اعدام شد گان حاکی از این حضور قوی است. پس از سرکوب شدیدی که به قتل اعدام زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ می رسد ظاهراً یک دوره سکون و سکوت آغاز شد. حضور زنان هم در اعتراضات اجتماعی کاهش یافت اما یک دهه بعد، در دوره مشهور به اصلاحات ، در سال های ۱۳۸۸، ۱۳۹۸،۱۳۹۶ زنان حضور قابل توجهی در فعالیت ها و اعتراضات سیاسی و اجتماعی داشتند».
ادامه دارد
از منابعی که در این نوشته استفاده شده است:
« واژه یاب»
صفحه فیس بوک « حرکت خود جوش زنان مبارز افغانستان »
گزارش زوم گرو پ گفتمان سیاسی... ۲۹ جنوری ۲۰۲۲
«زنان در دوره های مختلف مقاومت و اعتراض » هوشیار دهقانی ۱۹ جنوری ۲۰۲۰
« اخبار » ، طلوع ، روزنامه ای ۸ صبح ، بی بی سی فارسی
شبکه های اجتماعی ( فیس بوک)
محمد طاهر،
امریکا،
۴ مارچ ۲۰۲۲
.