نگاهی به احزاب بنیاد گرای اسلامی درآسیای میانه. تحلیلگران سیاسی گفتند که "حزب اسلامی ترکستان" یا جنبشِ جدایی طلبِ ترکستانِ شرقی و همچنان، "حزبِ حرکتِ اسلامی ازبکستان" به رهبری "طاهریولداش" و " جمعه نمگانی" که درسال 1998م ایجاد شد،
پیکار پامیر
وقایع افغانستان از 2001 تا 2014 میلادی
(بخش 68)
نگاهی به احزاب بنیاد گرای اسلامی درآسیای میانه
تحلیلگران سیاسی گفتند که "حزب اسلامی ترکستان" یا جنبشِ جدایی طلبِ ترکستانِ شرقی و همچنان، "حزبِ حرکتِ اسلامی ازبکستان" به رهبری "طاهریولداش" و " جمعه نمگانی" که درسال 1998م ایجاد شد، تا آنجا که برضد روسیه و حکومت های تابع آن برزمند و منافع غرب را تأمین نمایند، موردِ توجه و حمایتِ امریکا خواهند بود. ولی نام " حزبِ حرکتِ اسلامی ازبکستان" درسال 2001م به " حزب التحریر" تغییرداده شد که علی رغمِ فرود و فرازِ زمانی، هنوزهم به نفع گروه طالبان و القاعده درمنطقه و بخصوص درمناطقِ شمالِ افغانستان فعال هستند. تنها اسلامیست های تاجکستان، تحتِ نامِ " حزبِ نهضتِ اسلامی تاجیکستان " که مؤسسِ آن شخصی بنام " ملامحمد رستموف هندوستانی " بوده و بعداً سید عبدالله نوری به رهبری آن رسید، پس از زدو خورد های خونینِ سال های (1991-1997م) علیه حکومت " امام علی رحمانوف"، بالاخره به پای میزِمذاکره نشستند و روی یک آتش بس به توافق رسیدند که تاکنون ادامه دارد. تذکرِ این نکته لازم است که حزبِ نهضتِ اسلامی تاجیکستان، پس ازانجامِ مذاکرات و برقراری آتش بس با نیرو های دولتی، با پذیرشِ نظامِ سیاسی سکولار، دردولت تاجیکستان سهم گرفته است. دولت تاجیکستان، درراستای جلوگیری ازتندرویهای اسلامی و نفوذِ تروریسم درخاکِ آن کشور، درسال 2009 میلادی، یک سلسله قوانینِ سختگیرانه علیه عناصرِمذهبی، فعالیتهای تنویری و تدریسی گروه های اسلامگرا وحتا، علیه استفاده ازحجاب درمراکزِآموزشی وغیره وضع نمود. هرچند، دولتِ تاجیکستان، میتواند در پرتوهمچو قوانین ِسختگیرانه، دست به سرکوبِ مخالفانِ سیاسی غیرمذهبی خویش نیز بزند، اما، گفته شده که آن کشورو سایرِ ممالکِ حوزۀ آسیای مرکزی هنوزهم ازناحیۀ فعالیتهای سری وعلنی سازمانهای اسلامی آتی احساس خطر میکنند:
*حرکت اسلامی ترکستان شرقی
* حرکت اسلامی ازبکستان
* گروه طالبان (افغانی و پاکستانی)
* اخوان المسلمین بین المللی
* لشکر طیبه مستقر درخاکِ پاکستان
* جماعت التبلیغ (پیرو وهابیت عربستان سعودی)
* حرکت اسلامی پاکستان
* سازمان مُبلغ دینی ( تبلیغات )
* سازمان تاجیکستان آزاد
* فرقه ی سلفیه (پیرو وهابیسم عربستان سعودی)
* بقایای سازمان القاعده وسایرگروه های تروریستی فعال درخاک پاکستان * جند الخلیفت
* جماعت انصارالله
* حزب التحریر
* لشکراسلامی
* القاعده
* جامعۀ اصلاحات اجتماعی
* شورای عالی نظامی اتحادیۀ نیروهای مجاهدین قفقاز
* اخوان المسلمین
* الخیریه
* الحرمین
* جماعت احیای میراث جامعۀ اسلامی
* حزبِ رستگاری
گروه ها و تشکلاتِ افراطی فوق الذکر، بخصوص ازسالهای تجاوزِنظامی شوروی بخاکِ افغانستان وبربنیادِ برنامه ریزی های جهانِ غرب به رهبری ایالات متحدۀ امریکا وعربستان سعودی، قدم به قدم درخاکِ روسیه وسراسرِآسیای مرکزی، یکی پی دیگرایجادگردید و درسالهای پسین، وهابیتِ عربستان سعودی که توأم با افراطیت، رجعت گرایی، بیرحمی، کشتار، ضدیت با علم و تمدنِ جدید و مخاصمت با حقوق زنان وارزشهای انسانی میباشد، نیز برآنها افزوده گشت.
درقزاقستان نیزدرسال 1990م حزبِ اسلامی بنام " حزب الاش" تأسیس گردید، ولی بسیار زود از سوی دولتِ آن کشورغیر قانونی اعلان شد. این حزب و سایرِاحزاب ِمتذکره، ازنظرِاعتقاداتِ مذهبی و یا ایدئولوژیک به نحوی ازانحا با " جبهۀ آزادیبخشِ اسلامی مورو" درفلپین، جنبشِ " ایغور" در سینکیانِ چین، احزابِ افراطی و گروه های تروریستی اسلامی درافغانستان، پاکستان، چچن، داغستان، قفقاز و تاتارستان و کلاً در منطقه مرتبط هستند.
حال که از " جمعه نمگانی" و " طاهریلداش" نام بُرده شد، این نکته را نیز باید متذکر شویم که " یمگانی" رهبرِ " حزبِ حرکتِ اسلامی ازبکستان" بود، ولی در سال 2001م ودراخیرِ امارتِ اسلامی گروه طالبان، درنتیجۀ یک برخوردِ مسلحانه با نیروهای جنرال" عبدالرشید دوستم" درشمالِ افغانستان به قتل رسید (نیروهای تحت امرِنمگانی درآن سالها، بخصوص در دهدادی و سید آبادِ مزار شریف جابجا شده وبه سود گروه طالبان برضد نیرو های جنرال عبدالرشید دوستم می جنگیدند) پس ازمرگِ یمگانی، " طاهریُلداش" جایش را گرفت. افرادِ تحت ِفرمانِ " یُلداش" نیز با گروه طالبان و القاعده در یک صف علیه نیرو های خارجی و دولت افغانستان می جنگیدند. رژیمِ " کریموف" رییس جمهورازبکستان، توانست درعینِ زمان، افرادِ حزبِ متذکره را سرکوب نموده فعالیتهای ضد حکومتی آنها را تضیف نماید. ولی " یُلداش" پس از سقوط ِامارتِ طالبان، با یکتعداد افراد ش به مناطقِ قبایلی درخاکِ پاکستان پناه بُرده درآنجا با سایرِ گروه های تروریستی یکجا شد. افرادِ تحتِ امرِ وی عمدتاً ازبکها، تاجیکها و قرغزی بودند. گزارش هایی درماه اکتوبرسال 2009م به نشر رسیدند مبنی بر اینکه " طاهریُلداش دراثرِ شلیکِ طیارۀ بی پیلوتِ امریکایی در وزیرستانِ شمالی به قتل رسید. این شخص که درسالهای 1990 میلادی فعالیتهای اسلامگرایانه اش را درازبکستان آغاز نموده بود، یکبار درسنِ 24 ساله گی و پس از زد و خورد های مسلحانه با نیرو های دولتی وحصولِ پیروزی مؤقت، خودش را " امیرِ" منطقه ی نمگانِ ازبکستان اعلان کرده بود. اعلانِ " امارت"ِ وی مصادف با اوجِ جنگهای مسلحانه در شهرهای اندیجان، فرغانه، سمرقند و نمگان بود که " کریموف " هنوز نتوانسته بود، آنها را سرکوب نماید.
(ادامه دارد)