اوراق دست داشته ی رویداد های آغازین قرن بیستم کشور را برگردانی نموده بودیم. صفحات مربوط به حرکت مشروطه خواهی، مرگ امیرحبیب الله خان و زعامت فرزند آزادیخواهش اعلیحضرت امان الله و سایرفرود وفراز سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن دوران را نیزمرور کرده بودیم. 

وقتی وارد صفحه شطرنج شدی چه بخواهی چه نخواهی تبدیل به "مهره "خواهی شد،افغانستان که از دیربدینسو صفحه شطرنج استعمارسرخ واکنون سیاه شده است.هرروزدرگوشه ای وهرشب درخانه ای ازاین سرزمین غوغابرپااست،هرجاجنگسالاری برآسب فیل وقدرتی سواراست وبه تاخت وتازمشغول است.

 بدون مقدمه و شرح و تفسیر و اطالۀ کلام باید گفت، البته با ملاحطاتی و با اما و اگر هائی، که جوابِ "آره" و "نه" به این پرسش به دید، برداشت و به فهم تک تک مسلمانان جهان بستگی دارد. 
برخی با سازگاری و تلفیق این دو تفکر خوش بین هستند و برخی آن را در کته گوری های ناپسندیده، غیرمجاز و نامشروع قرار می دهند.

طنز بیان نارسایی ها، کمبودی ها، نقایص و زشتی ها در قالب عبارات نیشدار و ظریفانه است و زبان تیز و بُران دارد.
 

یکی از تعاریف  طنز، که همۀ طنزنویسان با آن موافق هستند، این است که: «طنز گریه قاه قاه و خندۀ آه آه» است؛ و من بار دیگر به دقتی که در این تعریف ظریف بکار شده است پی بردم. دلیل آن خواندن کتاب «دیوانه ها» از قلم نویسنده و طنز پرداز موفق کشور آقای حنیف رهیاب رحیمی بود

نویسنده: بهادرا کومار
مترجم: رسول رحیم
منبع :اندین پنچ لاین 11 اپریل 2021 
اشتیاق واشنگتن برای جلب خدمات ترکیه جهت هموارسازی راهی که منجر به قبول (حرکت معیوب) طالبان در افغانستان به مثابه (یک واقعیت) متعارف گردد، برخی سوالات نگران کننده را برانگیخته است.

لیتیوم یک فلز قیمتی بوده که معادن آن در جهان محدود است. این در حالیست که مصارف این فلز الکترونیک، خاصتاً برای تولید بطریها در ممالک پیشرفته، هر روز بیشتر می گردد. کشور های امریکای جنوبی، مخصوصاً چیلی، پیرو، بولیویا و ارجنتاین به صورت مجموعی 70 در صد معادن لیتیوم جهان را در اختیار دارند.

در حالیکه در دوحه مذاکرات شش جانبه در مورد تعین اجندای کنفرانس دوحه و توافق طالبان با طرح امریکا برای تقلیل معنی دار خشونت جریان دارد و در واقع چهار چوکات نکات مذاکرهٔ احتمالی میان دولت افغانستان و طالبان در آنجا ریخته میشود، در داخل افغانستان بازارطرح سازی برای صلح گرم است.

با اصطلاح «حزب خران» از سال های خیلی دور آشنایی داشتم و گمانم این بود که درکشور همسایۀ ما، ایران، همچو حزبی وجود دارد. اما معلومات کافی در مورد آن نداشتم و در آن زمان انترنیت و گوگل هم نبود تا با مراجعه به آن، کسب معلومات می کردم.

چند سال از آن روزی می گذرد، که یکی از هموطنان عزیزی  که به یکی از سازمان های چپ کشور تعلق داشتند و هنوز هم  به همان سازمان تعلق دارند، در یکی از گردهمائی های سازمانی خویش در یکی از شهر های آلمان، کلمه شهید را برای تعدادی از دوستان خود که در راه آزادی و استقلال کشور از سلطۀ نیرو های مهاجم شوروی،

طوری که می دانیم، آراء و عقاید مردم جهان در باب افکار و کارنامه های طالب، این موجود جنگ طلب، عقب مانده از نظر ذهنی، بی خبر از حرکت قلب تپنده و پرخروش جهان معاصر، بی اعتنا به آیندۀ کشور و مردم افغانستان و بی پروا در مقابل ارجمندی انسان، با هم متمایز و متغایر است و هر یک انسان و کشوری نظر به سود و زیان خود در افغانستان و منطقه و جهان به این پدیده به گونۀ دیگر می نگرد. 

آزادی بيان با هيچ چيز مرز ندارد، حتی با نقد به مقدسات
-۱-
اکنون تا استقرار نطام امارت اسلامی طالبان روزهای غریبی بر مردم افغانستان سپری می شود. روزهای سفر در روح و خودشناسی درآینه ی گذشته.  پرسش کردن همیشه آغازکنجکاوی و درد است. ۳۰ سال است همه چیز ازمردم این سرزمین رفته رفته گرفته اند، گرفتنی به شکل کشتن،

نام کتاب:   سابقۀ تاریخی اهل هنود افغانستان
مؤلف:    عبدالباری جمال                  
ناشر:       انجمن دانش درکاناد           
تیراژ:      پنجصد جلد                      
مهتمم:      ک . پیکار پامیر                
دیزاین پشتی : داکترثنا نیکپی                 
سال طبع :  ۱۴۰۰خورشیدی                
محل چاپ:  تورنتو- کانادا                   

این، هفتمین عنوان کتابست که خوشبختانه ظرف چند سال اخیردرشهربزرگ تورنتو، توسط دوست فرهیخته (عبدالباری جمال) تدوین، تألیف و طبع میشود.

در نوشته قبلی با فرض یک توافق منفی روی چهار "چه نباید کرد" از جمله توانستیم تنها یک مورد یعنی خشونت ورزی را به اختصار موضوع مطالعه قرار داده  و اهمیت اجتناب از انرا، البته به ادامه کوشش های قبلی، در حد توان بنمایانیم . مورد دوم نپذیرفتن نظام بود .

قشرسیاسی سرکاری که از موافقتنامهٔ بُن ۲۰۰۱ سود برده و به نازو نعمت رسیده اند، با خوشحالی کنفرانس ترکیه را با کنفرانس بُن تشبیه نموده و از طرح جدید امریکا، به امید اینکه بازهم زمینهٔ زر اندوزی بیابند، استقبال میکنند. اگرچه طراح و گرداننده اصلیٔ هر دو کنفرانس آقای خلیلزاد است که به حیث مامور وزارت خارجهٔ امریکا و مدافع منافع این ابرقدرت در افغانستان طی چهار دههٔ اخیردر شکل دهی جنگ ها وسازش های سیاسی در این کشورفعالیت داشته است،

جنګ افغانستان یک جنګ بیست ساله نبوده، بلکه درحقیققت یک جنګ یکساله است که بیست مرتبه تکرار شده است.
نویسنده: اچ. آر. مک ماستر/ فاکس نیوز
بعد از ختم جنګ سرد و اعلان پیروزی یکجانبه در جنګ خلیج در سال ۱۹۹۰، سیاست حارجی و استراتیژی امنیتی امریکا توسط آنچه که میتوان آنرا نارسیسیزم [خود شیفتګی) استراتیژیک   نا مید، تعیین ګردیده و این طرزدیدی است که مشکلات وفرصت های خارج از امریکا تنها در رابطه با ایالات متحده امریکا درآن تعریف ګردیده است.

 پیشگفتار تا کنون صد ھا مقاله و کتاب در مطبوعات داخلی و خارجی در مورد افغان ھا و منشای قومی-قبیلوی آنھا نگارش یافته است؛ اما اغلب این نوشته ھا و پژوھش ھا بی طرفانه، ھمه جانبه (جامع) و کرونولوژیک (بر اساس گاھشماری تاریخی) نبوده اند.

عید آمد و ما خانه ی خود را نتکاندیم

گردی نستردیم و غباری نستاندیم

دیدیم که در کسوت بخت آمده نوروز
از بیدلی آن را زدر خانه براندیم

نوروز فرخنده  و جشن با شکوه سال نو را به تمام هموطنان و برگزارکنندکان این سنت باستانی تبریک می گوییم. سال خوب همراه با سلامتی و خوشی در پیشرو داشته باشید.

 بخاطرگرامیداشت از روز همبستگی جهانی زن به همت کمیتهٔ زنان (فارو) کنفرانسی زیر نام " با دفاع از حقوق مدنی و هویت سیاسی زنان به پیشواز 8 مارچ " را بروز هفتم مارچ  ۲۰۲۱بدلیل شیوع کوید-۱۹  از ساعت پنج عصر تا ساعت هفت شام بصورت مجازی ( انلاین ) تجلیل گردید،

 هر باری که تقویم، شروع سال جدید خورشیدی یا میلادی را نشان می دهد هموطنان ما ضمن عرض تبریک به همدیگر آرزوی یک سال تواًم با امنیت و آرامش و بدون جنگ و خون ریزی را می نمایند. آرزویی که از نیازمندی ها و حق مسلم هر انسان و اجتماع انسانیست. اما، وقتی روزهای سال به آخر می رسد سرخط اکثر جراید داخل و خارج کشورچنین است: 

امسال چهل دو سال از  قيام پُرافتخار مردم هرات درمقابل استبداد خشونتباررژیم کودتاه گران هفت  ثوری  ميگذرد،  قيامی كه اشتراک کنندگان آن به حکومت جبار و مطلق العنانی حزب دموکراتیک خلق نه گفتند و در برابر آن ایستادند.

یک سال پس از توافق آمریکا و جریان تروریستی طالبان، سپس آغاز مذاکرات بین‌الافغانی، با تغییر قدرت در کاخ سفید مذاکرات متوقف شد. گویی به ناگهان، همهٔ بازیگران صحنه، نقش‌های نمیه‌کاره خود را رها کردند و صحنه از هیاهویی پوچ خالی شد. نمایندگان طالبان برای کسب تکلیف روانه پاکستان شدند.

انجمن صلح و دوستی افغانستان
در این روز ها افغانستان شرایط بسیار حساس و خطرناک سیاسی نظامی قرار دارد سطح فقر،  بی امنیتی، مریضی، انفحار، ترور هدفمند و قتل های زنجیره یی از تحمل مردم بلند رفته

به مناسبت روز جهانی زن
امسال روز جهانی زن در فضای پُر از تهدید و دلهره برای زنان کشور ما فرا رسید. عقب گرایان سیه دل با انواع دسایس در پی خاموش ساختن شمعی اند که طی بیست سال اخیر به همت زنان سخت کوش و آهنین ارادهٔ افغانستان بار دیگر روشن گردیده و نور ولو کمرنگ آن مایه امیدی برای زنانی است

امروز 8 مارچ روز بین المللی زن در جهان است. زنان امروز در خط مقدم بحران COVID-19 قرار دارند ، به عنوان کارکنان بهداشتی، مراقبان، نوآوران، سازمان دهندگان جامعه و از جمله نمونه ترین و leadership) ( زنان مواثرترین رهبری در مبارزه با  پاندیمی میباشند . این بحران هم مرکزیت مشارکت آنها و هم بار نامتناسبی را که زنان متحمل شده اند برجسته کرده است.

          در اداره ی کاریابی مسئولیت پیدا کردن افراد مناسب کار برای شرکت ها به عهده ی من بود. وقتی آن ها به کارمندی ضرورت می داشتند از اداره ی ما می خواستند تا افراد واجد شرایط را پیدا کرده و برای شان معرفی نماییم. 

عنوان بالا درجبین کتاب تازه یی از دوست پُرکار ومؤرخ ستوده ی کشور(جناب نصیرمهرین) تلالو میکند که درهمین تازه گیها، توسط انتشارات شاهمامه درهالند به طبع رسیده است.

زن: ماده، خدمتگار و وسیله سرگرمی مرد می باشد.
میراث مرد تنها به ورثه نرینه اش میرسد. زن ازحق میراث به کلی محروم است. چون نیاری به پول و دارایی ندارد. از روز تولد تا عروسی در خانه پدر است و خرچ وی به دوش پدرمیباشد. بعد از آن که شوهر کرد، شوهر متکلف مصارف وی میباشد و وقتی شوهرش مرد یا طلاق و بیوه شد مصارف وی به دوش امارت اسلامی است. 

مقدمه مترجم
استبداد و اعمال خشونت پدیده هایی نیستند که بتوانیم آنرا متعلق به کدام جامعه مشخصی بدانیم. این پدیده ها در ارتباط با یکدیگر در جوامع انسانی به اشکال مختلف وجود داشته و هیچ نظام سیاسی چه در اشکال پیش مدرن و چه در اشکال مدرن، مبرا از آن نبوده و ممکن در آینده هم نخواهد بود.

جناب دکتور رسول رحیم در بارۀ ترویج مفهوم "عدالت اجتماعی" میان هموطنان گرامی، مخصوصاً میان نسل جوان ما مقالت جامعی به نشر رسانیده اند، این قلم نیز به تأئید و تأسی از موضوع شامل مقالۀ شان مصمم شد، تا در بارۀ یکی از ارکان اساسی عدالت اجتماعی یعنی "مساوات یا اصل تساوی" پژوهشی به عمل بیاورد، نوشتۀ رویدست محصول همین پژوهش است.

با کمال تاثر و تاسف رفیق همرزم و انقلابی ما آصف وفا به تاریخ ۲۳. ۰۲.۲۰۲۱ به اثر مریضی کرونا که از حدود چهار هفته پیش بدان مبتلا شده بود به عمر ۶۳ سالگی درگذشت.
 

تبصره
 به مناسبت یک سالگی موافقتنامهٔ دوحه
تصامیم صلح وجنگ در یک کشورمستقیماً بالای حقوق وسرنوشت انسانهای ساکن در آن کشورتأثیرات منفی یا مثبت دارد. به همین جهت ما افغانهای مقیم اروپا انکشافات در این زمینه را با دقت و نگرانی تعقیب میکنیم.

                                        «دیوانه گان شهر از شمار بیرون است؛ اگر گویید عاقلان بشمارم که معدودی بیش نیست»! وقتی گزارش فوق را به رئیس اداره تقدیم کردم که ماموریت شمارش دیوانه گان بدون نتیجه خاتمه یافت، به این تصور بودم که خواهد گفت عاقلان شهر را بشمارم. اما برخلاف انتظار، برایم وظیفه داد تا احمق های شهر را بشمارم. گفتم: 

تا اینجا رسیده بودیم که «... اصطلاح روشنفکر دگر کمی اختصاصی و ویژه است که مشکل است آنرا به افراد دارای معلومات عمومی- بدون اشراف دریک حوزۀ خاص -  سخاوتمندانه اطلاق کرد.»
روشنفکر دوران ما، هویتش را از حوزۀ  تخصصی یا کاری اش میگیرد، با این خصوصیت که او مزید بر آن که در یک حوزۀ علمی  و یا هنری تبحر دارد و بر قواعد حاکم آن حوزه مسلط می باشد،

چند روزیست که بحث ها بر سر صلح با طالبان شدت و حدت خاصی یافته اند۰ کسانی سخت نگران و دیگرانی بسیار خرسند و ذوق زده شده اند۰ من از هر دو جناح می خواهم بپرسم که آیا در بارۀ منافع ملی و امنیت ملی واقعأ اندیشیده اید؟

شرایط اسفبار کشور ما از فرد فزد جامعه ما انتظار دارد تا درپابان بخشیدن به جنگ و حرکت به سوی صلح و ثبات تلاش کنند طرح صلح انجمن صلح و دوستي که ار سال ۲۰۰۹ در آلمان فعالیت دارد..
 

 گفتند با اینکه خسرو یکم معروف به خسرو انوشیروان سی هزار مزدکی را یک قلم کشتار کرد چطور لقب انوشیروان عادل را گرفته است ؟ گفته شد این لقب شریف به خاطر آن است که در قتل وغارت تبعیضی قائل نه می شدومساوات را رعایت میکرد ومیدانیم که ظلم یکسان هم نوعی عدل است ! ی

            سوم حوت 1358 خورشیدی روز دیگری از روزهای حماسه ساز در برگ های تاریخ کشور ماست. روزی که شهریان با شهامت کابل صدای اعتراض، نفرت و انزجار شان را از قوای اشغالگر شوروی و دست نشاندگان شان بیان کرده و به گوش جهانیان رسانیدند. اعتراض به تجاوز با طغیان خشماگین مردم در کوچه ها و خیابان های کابل ابراز شد. 

نخست: خیلی ضروری میدانم، متذکر شوم که عده ای طی دهۀ اخیر در برخی از روزنامه ها و نشرات تلویزیونی، زیر عناوین گوناگون همانند "پایان عمر روشنفکر آرمانگرا و شبه عمل گرا" با استفادۀ هوشیارانه از تحولات معنایی و اجتماعی ناظر بر " تعریف و موقعیت روشنفکر" بر علیه فعالان سیاسی و فعالان جامعۀ مدنی و نیز برعلیه روشنفکر – به  هر تعبیر آن – قلمفرسایی نموده اند،

                 اخیرا" گلب الدین حکمتیار در یک سخنرانی در جمعی از هوادارانش به حکومت اخطار داد که اگر بندهای توافقنامه با حزب اسلامی را اجرا ننماید، ارگ ریاست جمهوری را محاصره می کند، حکومت را سقوط می دهد و مردم را از شر آن ها نجات می دهد. 

در اکتوبرسال ۲۰۰۰ مجمع مؤسس فدراسیون سازمانهای پناهندگان افغان در اروپا (فارو) در شهر سوستربرخ هالند برگزارشد. گزارش مفصل جلسهٔ مؤسس که یک مناسبت فوق العاده بود در جریدهٔ آئینه نشر گردید. سپس هر سال مجمع عمومی فاروبرگزار میگردید،

بیست وششم دلو که مصادف با ۱۵ فبروری میباشد، برای افغانستان از این جهت یک روز مهم تاریخی و شایستهٔ یادبود است که خروج آخرین نظامی قول اردوی چهلم قشون متجاوز اتحاد شوروی از افغانستان در این روز اتفاق افتاده و روز پیروزی مردم آزادیخواه افغانستان بر ابرقدرت شوروی را تمثیل میکند.

سی ودو سال قبل از امروز در همین ماه اتحاد شوروری بعد از شکست، قوتهای نظامی خود را از کشور عزیز ما افغانستان خارج کرد. البته این خروج فاقد کدام دستاورد نظامی، تحکیم آشتی ملی و انتخابات آزاد بود. اما قوای اشغالگر موجب خسارات انسانی و مالی جبران ناپذیری برای کشور و مردم مظلوم ما گردید.

امسال از اختراع رادیو توسط مارکونی ایتالیایی ۱۱۹سال میگذرد. 
گوگلیلمو مارکونی که در ۲۷ اپریل ۱۸۷۴م در بولونیای ایتالیا متولد شد، در ۱۲ دسامبر ۱۹۰۱م موفق شد تا نخستین پیام را از فراز اقیانوس اطلس به کانادا بفرستد. این روز را میتوان تاریخ واقعی اختراع رادیو به شمار آورد.

با سر نگونی دولت ملی امانی توسط استعمار و زندانی نمودن و کشتار جمع مشروط خواهان و مهین پرستان توسط مهره هایش نادر و هاشم تسلسل ارتباط نسل جوان با نسل بیدار گذشته از هم گسست. که  از دانش و تجارب عملی آنها نه تنها باز ماندن بلکه به زیر تبلیغات مغز شویی و خود باختگی، استبداد مهره های استعمار چه از نگاه روش تدریس و مضامین،

«چشم پوشی از رعایت عدالت اجتماعی در همه ابعاد آن، عملاً به مفهوم آنست که یک آینده آگنده از خشونت، سرکوب و اغتشاش پذیرفته شود.» (ملل متحد)
عدالت اجتماعی چیست؟

قبل از آنکه به توضیح مفهوم “عدالت اجتماعی” بپردازیم، بهتر است بدانیم که خود “عدالت” چیست؟ یکی از تعاریف که برای “عدالت” بیشتر استعمال می‌شود، عبارت است از «دادن “حق” هرکس به وی».

در این روز ها کشمکش میان حکومت و ولسی جرگه بالای تصویب بودجهٔ سال ۱۴۰۰ شدت یافته است. در طرح بودجه که از جانب وزارت مالیه ترتیب و به تصویب کابینه رسیده بود، پروژه هائی که وکلا از نام حوزه های انتخاباتی شان پیشنهاد کرده بودند،  گنجانیده نشده بود. منشأ اصلی اختلافات همین نکته بود.

در میانه ‌انفجار و انتحار و توحش تروریسم اسلامی طالبان علیه مردم بی‌دفاع و مصیبت دیده افغانستان، هیئتی از دفتر سیاسی طالبان مستقر در قطر به دعوت وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی به تهران  آمدند. در تمام طول اقامت این هیئت در ایران، در هر گوشه و کنار شهر و روستاهای افغانستان یک لحظه ماشین ترور طالبان از حرکت باز نایستاد.

اخیراً ملگری؟ ملا؟  عباس ستانکزی یکی از رهبران طالبان در جریان سفری به مسکو اعلام نمود که اگر اشرف غنی کنار برود، ما حاضر به همکاری در یک حکومت مؤقت هستیم. شنیدن این سخنان فوراً انسان را عقب میبرد به اواوایل سال ۱۹۹۲، زمانیکه رهبران تنظیمها که از آی.اس.آی دستور می گرفتند،

در مورد فواید جاسوسی هیچگاهی صحبت نمی شود، اما از قبح آن همه مطلع هستند؛ حتی همان هایی که به این شغل "شریف" اشتغال دارند نمی خواهند بار ثقیل این نام را به دوش بکشند و بپذیرند که جاسوس هستند. اگر هم کسی برای شان ازین برچسب استفاده نماید با تندی عکس العمل نشان می دهند.

برگردان: دکتور لعل زاد لندن
 پیشگفتار مترجم 
 والتر ھمیلتون، نخستین اثری است که حاوی ١ قرار معلوم «فرھنگ جغرافیایی ھند شرقی معلومات در مورد امپراتوری ھا، سلطنت ھا، قلمروھا، ولایات، شھرھا، شھرک ھا، نواحی،
 

طرفه کلامی از پیر سخن بشنو تا طبعت، شور و مستی انگیزد. ازخواب غفلت وارهی و تکیه برسکوی سماوات زنی.   
وصل حق بیدل نظر بربستن است از ما سوا
قرب شه خواهی زعالم چشم چون شهباز بند
روح ملکوتی شاعر توانا، ازاد مرد، عارف بزرگ میرزا عبدالقادر بیدل گوینده روشن ضمیر شبه قاره هند شاد باد!

نشر ترجمۀ مکمل کتاب "در دربار امیر" در وبسایت گفتمان
(At The Court of The Amir)

      علاقه مندان می توانند کتاب را از این جا یا از بخش کتاب ها داونلود کنند

تمثال امیر افغانستان به قلم جان الفرد گری، طبیب امیر معظم افغانستان (منتشر شده در نسخۀ اصلی کتاب).    تمثال امیر عبدالرحمان خان در روی جلد ترجمۀ کتاب (اکبر بریالی، 2020). در تابستان سال 2020 به دیدار دوستی به بریتانیا رفته بودم...سخن از امیرعبدالرحمان خان و علاقه اش به موسیقی در میان آمد.

رشد اقتصادي وسياسي  در عصر مدرن اقتضات جديد  را در حوزه حکومت و رهبري جامعه بوجود آورده که ديروز مطرح نبود٬ چون مناسبات اجمتاعي ٬ اقتصادي جامعه  با رشد تکنالوژي ٬ پيوند هاي جدا ناپذير و هماهنگ را در همه عرصه هاي زندگي اجتماعي وحتي فردي بوجود آورده

1 - مقدمه

سیاست ایالات متحدۀ امریکا روی اصول و موازین معینی استوار است که با آمدن و رفتن رؤسای جمهور آن کشور دستخوش تغییرات قابل ملاحظه ای نمی شود. یکی ازین اصول چنین تعریف شده که "ایالات متحدۀ امریکا دوستان و دشمنان دائمی ندارد، بلکه منافع دائمی دارد."

حق بنیادی آزادی بیان و حق بنیادی دسترسی به اطلاعات و معلومات، حقوقی اند که با کار ژورنالیست ها به طور عمده اجرا و تمثیل می شوند، این حقوق در مادۀ ۱۹ اعلامیۀ حقوق بشر، و در میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی ۱۹۶۶ - که افغانستان به آن ملحق است

اسرارالافاغنه به اساس ادعای شماری از پژوھشگران افغان/پشتون توسط حسین بن صابر بن خضر به زبان افغانی در سال ١۵٨٠ میلادی نگارش یافته است . قرار معلوم این رساله ٣٢ صفحه دارد و از زبان افغانی/پشتو به زبان ھای پارسی و انگلیسی ترجمه شده است. 
 

                                                     از یک اداره ی آمار و ارقام وظیفه گرفتم تا دیوانه گان شهر را بشمارم. شام ناوقت به محل مورد نظر رسیدم. برای گذرانیدن شب به یک هوتل صفر ستاره مراجعه کردم. همین که وارد دخولی هوتل شدم با شنیدن آواز بلند و ناخوشایند «خیریت است ؟» در جایم میخکوب گردیدم. 

 کنفرانس بین المللی مجازی ضد قتلهای هدفمند و خشونتها علیه خبرنگاران در افغانستان که از طرف یکعده نخبگان، متخصصین و روشنفکران افغانستان با حضور فعال تعدادی از سیاسیون کشورهای اروپائی بتاریخ 17 جنوری 2021  برگزار گردید. در این کنفرانس تعداد زیادی از خبرنگاران و صاحب نظران اشتراک و سخنرانی کردند که جریان آن از طریق شبکه های اجتماعی پخش گردید.

برگردان: دکتور لعل زاد
لندن، جنوری ۲۱

چگونه دی ان ای فوسیل های باستانی اسرار منشای ما را آشکار می کند؟

هنگامی که ژنوم انسان برای بار نخست کشف شد، برخی از اسرار شگفت انگیز ژنتیکی را آشکار کرد – انسان های معاصر بسیار پیچیده تر از آن اند که ما فکر می کردیم. نوع بشر در یک دوره طولانی فرگشت برخی مواد ژنتیکی را از سایر انسانواره ها در خود دارند. ممکن است ما یگانه بازماندگان تیره انسانی باشیم، اما در سفر/فرگشت خود، مواد ژنتیکی اجداد دیرینه منقرض شده ای خود را حمل کرده ایم.

اخیراً به سلسله ی تجسس، مطالعه و آموزش لازم که بخشی ازعادتهای من اند، سری زدم به وبسایت وزین " افغان – جرمن آنلاین" که اتفاقاً نوشته یی عقده مندانه و میان تهی تحت عنوان " استبداد دولتی در افغانستان درسده بیست" توجه مرا بخود معطوف نمود که ظاهراً به قلم هموطنی بنام " رفعت حسینی" نگاشته شده  است. 

در این نوشته، برای دریافت موضع نویسنده، مطالبی از لابه‌لای کتاب با امانت داری، جمع آوری و در قید 13 عنوان از نو تنظیم گردیده. قبل از آنکه به کتاب و ترجمۀ آن پرداخته شود، لازم می افتد تا بعضی افراد و مطالبی که در این کتاب روی آن بحث صورت گرفته، اندکی معرفی گردند، به شرح زیر:
 

عبدالله: غنی جان! یک کاری بکن. مردم از فساد و گسترش نا امنی و ظلم به ستوه آمده اند. گرچه من هیچ صلاحیت ندارم؛ اما نشود که همین مقام بی صلاحیت هم از من گرفته شود. آن وقت چه خاکی بر سر کنم. دیگر نه کسی متحد من است و نه کسی به حرفم گوش می دهد. این آخرین امید من است.

 سالهاست که  مردم بیگناه افغانستان به شیوه های مخلتف به دست طالبان، داعش، گروه حقانی، جهادیها، مافیای دولتی و سایر گروههای تروریستی و بمباردمان های کور متجاوزین کشته می شوند. بعد از " توافقنامۀ صلح امریکا با طالبان"در فبروری 2020 ،کشتار ها توسط این باندهای پرورش یافتۀ پاکستان به کمک قطر

 هرگاه خواست صلح در منازعه سیاسیون تحقق نیابد دست به جنگ می برند و بر عکس ، اگر اهداف شان بوسیله جنگ بدست نیاید انوقت در شکل مبارزه شان تغییری وارد می آورند تا از طریق صلح  به آن نایل آیند.
 جنگ و صلح از وسیله های سیاست اند ، سیاست مداران ، جنگ و صلح را به انواع مختلف رده بندی کرده اند ،

                     شاهنشاه خطاب به جلسه: از شما دعوت کرده‌ام تا روی مسایل مهم مملکتی بحث نماییم. قرار راپورهای واصله این روزها سروصداها زیاد شنیده می‌شود. خوف من این است که رعیت سر به شورش بگذارند و بنیاد مُلک و حکومت کنده شود و سرهای نازنین‌مان به باد هوا رود.

این مقاله به سیاست مصالحۀ ملی دکترنجیب الله، آخرین رهبر حزب دموکراتیک خلق در مسند حکومت این حزب می پردازد. نگاه به مصالحۀ ملی حکومت نجیب الله در وضعیت کنونی مذاکرات صلح افغانستان در قطر می تواند برای این مذاکرات و گردانندگان آن آموزنده باشد.

دیروز یازدهم جدی سی و یکم دسمبر، سالروز تاسیس حزب دمواکراتیک خلق افغانستان بود. حزب چپ طرفدار و پیرو حزب کمونیست شوروی که 9 سال پس از تاسیس با کودتا قدرت سیاسی را قبضه کرد و پس از 14 سال حاکمیتی که در جنگ گذشت، متلاشی شد. این مقاله نگاهی به چگونگی تاسیس این حزب و روابطش با شوروی در سال های قبل از حاکمیت دارد. 

شامگاه ششم جدی 1358 /27 دسمبر1979 که هنوز رادیوی دولتی افغانستان از حفیظ الله امین به عنوان منشی عمومی حزب دموکراتیک خلق و رئیس شورای انقلابی نام میبرد و محل اقامت امین در قصر تپۀ تاج بیک تحت آتش شدید نیروهای مهاجم شوروی قرار داشت، ببرک کارمل

حق بنیادی "آزادی بیان" با محتوی و معنی اصلی آن کمتر، مورد شناخت قرار گرفته است، عده ای از ما ها تصور میکنیم که حق آزادی بیان یعنی هر چه دلتنگت، بخواهد، می توانی بگوئی، آری چنین هم است ولی چنین هم نیست، همانطور که آزادی در زمان ما حد و مرزی دارد،

خدمت خادمین مُلک خداداد افغان و دومین مغز متفکرجهان به عرض رسانیده شود که درین ایامی که مهمترین وقایع تاریخ بشریت در بلاد ما اتفاق می افتد، پنجهزار برادر ناراضی که ازبند رها شده اند چنان وظایف محوله را به وجه احسن انجام داده و چنان در برهم زدن آرامش طاغوتیان شهرکابل سهم شان را ادا نموده اند

بیان حوادث گذشته بر اساس ارائه سند و مدرک  به دلیلی حائز اهمیت میباشد که ملت های بیدار از پیامد هایش  درس عبرت می گیرند، بناءً نویسندۀ دردمندِ ناظر ِ غیر جانبدار و غیر وابسته به حلقات حاکم ساخته شدۀ حوادث ۴۲ سال خونبار، مؤجز به ذهن خواننده تداعی مینماید که :

گذشته ازینکه بازیگران مطرح در امر صلح و استقرار در افغانستان و منطقه، صلح و امنیت را درین منطقه و افغانستان  به چه مفهوم گرفته و یا تصور دارند مسلم این است که امریکا و ناتو دارند توقعات صلح و استقرار برای افغانستان را با تأکیدات و روش ها و توقعات نادرست، خطاء و پنجابی دارند.

ما زمانیکه از ضیاع وقت در مذاکرات صلح قطر و دوحه صحبت داریم به این معنا نیست که مذاکرات ولو ناکام هم ضیاع وقت باشد. مذاکرات سیاسی ولو ناکام هم کامیاب اند اګر ما ازآن به صورت درست بهره برداری انسانی کنیم. مردم خود و جهان درجریان قرار دهیم که ما چه ګفتیم، چه کردم و چه چیز را چه نوع میخواستیم

در اینکه لشکر کشی روسها برای افغانستان ومردم آن فاجعه بار بود، کمتر کسی در جهان تردید دارد. اما درفرجام ده سال اشغال، سرکوب و ویرانگری در افغانستان،  روسها هم با نظر اندازی به عواقب این ماجراجوئی نظامی برای خودشان، به نتایج دیگررسیدند. امروز رسانه های روسیه شش جدی را یک روز سیاه درتاریخ شوروی وقت می نامند.

                     در زمانه های قدیم، خیلی قدیم، که هنوز اخلاق در دزدها نمرده بود، آن ها هنگام دزدی برای رعایت حیای حضور و شرم از شناخته شدن، یا نقابی به چهره می کشیدند یا در تاریکی شب دست به این کار می زدند. طبعا" ترس از دستگیری به وسیلۀ پولیس هم مزیدی بر علت می گردید.

 در غرب  امروز فلسفه  را به  فلسفه تحليلي و  فلسفه قاره اي تقسيم نموده اند ٬ گرچه ظاهرا تقسيم فلسفه به اساس جغرافيا است يعني خاستگاه فلسفه تحليلي را کشورهاي انگليسي زبان و مانند امريکا و انگلستان ميدانند ٬ اما  تعداد زياد از دانشمندن  چونين معيار را  در جدايي فلسفه تحليلي و قاره مطلوب  نميدانند

جنگ ظاهراً بی پایان افغانستان اکنون تلفات انسانی بیشتری نسبت به جنگ های سوریه، عراق، لیبا و یمن دارد. الگوهای خشونت طی ماه های اخیر به طور چشمگیر تغییر یافته و به همین ترتیب حملات طرفین درگیر بالای همدیگر و مخصوصاً مواضع ملکی افزایش یافته است. اکثریت قریب به اتفاق قربانیان افغان ها هستند. 

تشویش پاکستان، خنجر زدن از پشت توسط کابل در مقابلھ با ھند است) چند روز پیش، این پرسش را از علاقمندان عزیز تاریخ کشور در برگھ فیسبوک خویش مطرح کردم .لغو معاھدات پیشین افغانستان در سال ١٩۴٩ توسط کدام «مرجع» و در کدام «تاریخ» صورت گرفتھ است؟
 

تحولات سال ۲۰۲۰ منازعهٔ افغانستان را وارد مرحلهٔ جدیدی کرد. مرحلهٔ گذار ازحالت اتکا به عساکرو کمک های بی محاسبهٔ خارجی به مرحله ئی که برنامهٔ خروج عساکر خارجی سرعت بی سابقه یافته و شاهد آغاز قطع تدریجی کمک های مالی آنها هستیم.جمهوری اسلامی وامارت طالبان توسط برنامهٔ که واشنگتن برای افغانستان دارد و در برخی حالات برطرفین تحمیل میگردد، نا گزیر به نوعی  از سازش با هم اند. به این سوال که این مرحله چقدر طول خواهد کشید، گذشت زمان جواب خواهد داد. 

 این نوشته نگاهیکلی به منطق و روش علمی است. به بحث های معرفت شنایس و چالش های دیگرکه شامل فلسفه ای علوم است نمی پردازد. جزئیات روش علمی و مسائل تخنیکی و ریاضیاتی آنها هم در این جا مطرح نیست و این بحث ها از حوصله ای یک مقاله بیرون است. با وجود این، امیدوارم برای خواننده با این نگاهی کلی تصویرکلی از روش علوم تجربی ترسیم شده باشد.
 

نویسنده داکتر عبدالغنی

برگردان: پروفیسور دکتور عبدالخالق لعل زاد

داکتر عبدالغنی سرطبیب و منشی شخصی امیرعبدالرحمن خان و امیرحبیب الله خان، مدیر کالج اسلامیھ  لاھور، مدیر تعلیمات عمومی افغانستان، عضو شورای شخصی اعلی حضرت امان الله
خان و عضو شورای قانون گزاری افغانستان

میلیونها مردم مصیبت دیده افغانستان بویژه زنان، در کابوسی جانکاه، زندگی و ‌آینده خود را در معرض نابودی می‌بینند. بازگرداندن طالبان به عرصه قدرت سیاسی کشور، شتاب بیشتری گرفته است. فجایع بیشتری بر جامعه تحمیل می‌شود و بیش از هر زمان دیگر باید با هوشیاری و جسارت علیه اسلام سیاسی به میدان ‌آمد و از حرمت و انسانیت جامعه دفاع کرد. 

حدود شصت سال پیش، زمستانهای شهر چاریکار سرد و یخبندان بود. کوچه های بالا گذر ( گذر اکرم خان) و گذرهای دیگرشهر چاریکار پُر از برف می شد. مشکل بود، دو نفر از یک خط راه برفی بگذرند. و اما تابستانِ آن گرم یکجا با وزش باد های تند سپری می شد

امروزدهم دسمبر ۲۰۲۰ در شهر کابل گردهمائی ملی قربانیان برگزار گردید که عدهٔ از قربانیان از ۳۴ ولایت افغانستان در آن حضور داشتند. مسؤل کمیتهٔ حقوق بشر فارونیز به دعوت برگزار کنندگان از طریق آنلاین در این گردهمائی شرکت نموده پیام فارو را به شرح ذیل به شرکت کنندگان این گردهمائی ارائه نمود:    

من زمانیکه در نوشتۀ قبلی تحت عنوان ( بُـن و دوحه!) نوشتم که: 
توافقات بـُن  و مذاکرات دوحه در مقطع معين تأريخى مانند آغاز کار و توافقات جهت راه يابى براى تمرکز اصلى و تصميم گيرندۀ اصلى شدن ملت وجهت رسيدن به حاکميت و ارادۀ  ملت و جهت رسيدن به

نویسنده زنده یاد زمانی

مترجم معراج امیری

ادامه داستان زندگی بهرام

وقتی بطرف اتاقم روان بودم، به خاطره های گذشته فکر میکردم که یک عالم  بزرگ دین اسلام شوم و به مردم دین واقعی اسلام را تبلیغ و وعظ کنم.

اینک از قتل داکتر ناکومورا (کاکا مراد) یک سال می گذرد. درست یک سال قبل در چنین روزی جمعی از جنایتکاران که از پاکستان گماشته شده بودند، در شهر جلال آباد بر این ابر مرد بزرگ و نکوکار و همکاران عزیزش آتش گشودند و آنها را از زندگی ساقط کرده و خود را روسیاه تاریخ ساختند.

   ﻓﻘﯾر ﺳﯾد اﻓﺗﺧﺎراﻟدﯾن ﻧﻣﺎﯾﻧده ﺑرﺗﺎﻧﯾﮫ در ﮐﺎﺑل ١٩٠٧ – ١٩١٠ 
  
ﺑرﮔردان :ﭘروﻓﯾﺳور دﮐﺗور ﻋﺑداﻟﺧﺎﻟق ﻟﻌل زاد
 
اﯾن رﺳﺎﻟﮫ در ﺳﺎل ١٩١٠ ﺗوﺳط ﺳﯾد اﻓﺗﺧﺎراﻟدﯾن ﺧﺎن ﻧﻣﺎﯾﻧده ﺑرﺗﺎﻧﯾﮫ در درﺑﺎر اﻣﯾرﺣﺑﯾب ﷲ ﻧوﺷﺗﮫ ﺷده اﺳت. اﯾن ﮔزارش ﺷﺎﻣل ده ﻓﺻل و ﯾﺎزده ﺿﻣﯾﻣﮫ اﺳت.

آنگاه که از" بدحادثه " دراوایل سال۱۹۸۳   میلادی با همسر و دو فرزندم وارد شهر مونتریال مربوط ایالت کیوبک کانادا گردیدم، دیدم تنی چند ازهم میهنان آواره  شده ی دیگرنیز قبل ازمن به این شهر وارد شده اند.  

لودویگ ویتگنشتاین در سال 1889 در وین به عنوان فرزند یک صنعتگر ثروتمند به دنیا آمد. ویتگنشتاین پس از اخذ ديپلوم  انجنيري مکانيک ، شروع به مطالعه فلسفه کرد ٬ در اواخر سال 1911 ویتگنشتاین برای مطالعه منطق و فلسفه نزد را سل به کمبریج رفت.

گفتنی هایی پیرامون این ویژه نامه سرگذشــت «ویــژه نامــۀ شــهید مجیدکلکانــی» بســی تلــخ و اندوهبــار اســت. روزهــای پایانــی مــاه ســرطان ســال  ۱۳۶۰خورشــیدی بــود. نادرعلــی دهاتــی (مســئول کمیتــۀ تشــکیلات «ســاما») بــه اعضــای کمیتــه خبــر داد کــه کار چــاپ ویــژه نامــه بــه انجــام رســیده اســت. 

     آنچه که ملت به اسارت درامده ما را خسته و درمانده می کند سردر گمی شان از پیچیده گی اوضاع نا به سامان جاری کشور نیست که مانند کوه های سنگین رو برو شان میخ کوب شده اند. بلکه ریگ های دشت های خشک و سوزان درون کفش « نخبگان » شان است.

نویسنده: بهادرا کومار
منبع: اندین پنچ لاین 19 نوامبر 2020
مترجم: رسول رحیم
در جیوپولتیک یک برداشت غلط به مرور زمان می تواند به عقل متعارف تبدیل شود. در دو سه سال گذشته روایتی پاگرفته است که در ایالات متحد امریکا در رابطه با سیاست هایش در مورد چین یک

 مباعث  فلسفه علم بسيار متنوع  وگوناگون است ٬ از یک نگاه اگر دقت کنيم ٬  شامل بررسی موضوعات مختلف ميشود که حل آن مسايل هيچکدام بي ارتباط با علم و فلسفه نيستند ٬ در يک ديد کلي فلسفه علم را  ميتوان علم شناسي  

نویسنده زنده یاد هاشم زمانی
مترجم معراج امیری
ادامه داستان زندگی بهرام

وقتی بطرف اتاقم روان بودم، به خاطره های گذشته فکر میکردم که یک عالم  بزرگ دین اسلام شوم و به مردم دین واقعی اسلام را تبلیغ و وعظ کنم. غرق همین افکار تصمیم گرفتم که به لندن و مصر نروم، به وطن خود برگردم و در بین مردم خود اسلام را تبلیغ و وعظ کنم

تره کی در صدد تلافی برآمد و با شیوۀ باسقین گونۀی، راه سفر به شوروی را پیش گرفت. آنجا چهل روز باقی ماند، با مستشرقین شوروی و رهبر حزب توده (ایران) ملاقاتهای جداگانه داشت. تره کی پس از بازگشت از مسکو در فاصیله ۳۰ روز با میوندوال صدراعظم و ظاهرشاه نیز ملاقات جداگانه را ترتیب داد. از متن همین نوشته

هنوزجنازه آن بودایی بزرگ وعزیزی  که  در روح وروان تاریخ چند هزار ساله سرزمین ما جا گرفته و با فتوای "سیأ"سی  تنی چند از مفتیان آن سوی مرزها بدست فرزندان این سرزمین سربریده شده و برچوبه های دارتاریخ میهن ما

مروری بر تحولات اخیر و ضرورت اتحاد و همبستگی افغانهای مقیم اروپا
به سلسلهٔ کنفرانس های سالانهٔ فدراسیون سازمانهای پناهندگان افغان در اروپا (فارو) بتاریخ ۷ نومبر ۲۰۲۰بیستمین کنفرانس فارو تحت عنوان"مروری برتحولات اخیر و ضرورت اتحاد و همبستگی افغانهای مقیم اروپا

روزگارانی بود که معلم تاریخ، به منظور " تدریس تاریخ" به داخل صنف می آمد و شاگردان هم به مقصد "آموزش" ازرویداد های تاریخی، گوش به سخنان معلم می نهادند و هرآنچه معلم می فرمود و یا آنچه درج اوراق "کتاب تاریخ" گردیده بود را، بمثابۀ تاریخ کشورآبایی شان می پذیرفتند و می آموختند وآموزه های شان  را درجریان امتحانات پس میدادند

به سلسلهٔ  کنفرانس های سالانهٔ فدراسیون سازمانهای پناهندگان افغان در اروپا (فارو)  بتاریخ ۷ نومبر ۲۰۲۰بیستمین کنفرانس فارو  تحت عنوان"مروری برتحولات اخیر و ضرورت اتحاد بیشترافغانها در اروپا " بنا به شیوع مرض کوید ۱۹ بصورت آنلاین برگزارشد. بیش از (۱۰۰) تن ازهموطنان ما شامل دانشمندان، شخصیتهای مستقل و نمایندگان

 سال ها پیش از دیدار با مجید او را به نام می شناختم. صورتگر ذهنم تصویر توصیفی خیره کننده یی از او در  خود نقش کرده بود. آوازۀ عقاب بلند آشیان در چهار گوشۀ میهن طنین انداز بود. این آوازه در  مرز های  جغرافیایی کشور مان محدود نماند و به خارج سرایت کرد. همیشه تصویر ذهنی او را با خود داشتم. تصویر  مردِ  رستم صولتی که پُربار از حماسه ها بود. 

نویسنده ﻣوﺳﯾز داﺳﺧوراﻧﺗﺳﯽ 

ﺑرﮔردان ﭘﺎرﺳﯽ: ﭘروﻓﯾﺳور دﮐﺗور ﻟﻌل زاد

ﺗﺎرﯾﺦ اﻏوان ھﺎ ﻣﻧﺑﻊ ﻣﮭﻣﯽ ﺑرای ﺗﺎرﯾﺦ ﻣردم ﺑوﻣﯽ اﻏوان ﻗﻔﻘﺎز از زﻣﺎن ھﺎی ﻗدﯾم ﺗﺎ ﺣدود ٩٨٨ﻣﯾﻼدی اﺳت. اﻏواﻧﯾﺎ (ھﻣﭼﻧﺎن اران، اﻏﺑﺎﻧﯾﺎ، اﻟﺑﺎﻧﯾﺎی ﻗﻔﻘﺎز) ﻣﺗﺷﮑل از ﺑﺧش ھﺎی از داﻏﺳﺗﺎن و آذرﺑﺎﯾﺟﺎن ﻣﻌﺎﺻر ﯾﻌﻧﯽ ھﻣﺳﺎﯾﮫ ھﺎی ﺷرﻗﯽ ارﻣﻧﯾﺎ اﺳت.

به تعقیب کشتار بیرحمانه در آموزشگاه کوثر که به زندگی ده ها جوان مستعد و کوشای افغانستان خاتمه داد و خون ده ها تن دیگر را هم گرفت، حملهٔ دهشت افگنانه بر محصلین فاکولتهٔ حقوق پوهنتون کابل جنایت دیگری علیه بشریت است که وقوع آن یکبار دیگر پرده از چهره و امیال وحشتناک و ضد انسانی عامین این جنایات شنیع را درید

بحث دولت ـ ملت از مقوله قدرت وحاکميت بيرون نيست  ٬ ملت عبارت از تشکل گروه انسانهاي است که  در جغرافياي واحد با زبان و هويت معين  برمحور وجود دولت  باهم زندگي مشترک دارند٬ قرار گرفتن اين  دو واژه ٬٬ ملت ـ دولت٬٬  پهلوي هم  ازنظر جامعه شناختي معني خاص و پيوند جدا ناپذير با هويت و خصوصيات دولت هاي مدرن دارد  

نویسنده زنده یاد هاشم زمانی
مترجم معراج امیری
ادامه داستان زندگی بهرام:
تشویق معلم عربی برای من کمک بزرگی بود، من به درسهای خود بیشتر زحمت میکشیدم اما استاد و سایر انسانهای که دوستم بودند، مانند کتابدار و سایر افراد در تشویق من کمکهای قابل قدری کردند.

بدینوسیله شما را فرا میخوانیم تا با شرکت و حضورگرم خویش در کنفرانس آنلاین امسال فدراسیون سازمانهای پناهندگان افغان در اروپا (فارو) برگرمی بحث ها در این کنفرانس بیافزائید .

افغانستان به عنوان کشوریکه گرهگاه تضاد های منطقوی و بین المللی بوده و منافع بازیگران متعددی در این کشور در برابر آن قرار دارند، جنگ و صلح در این کشور هم  دو پدیده ای متضاد ومغلق است.

زانوی غم در بغل دارم: 
زدم فریاد خدایا این چه رسمی است 
رفیقان را جدا کردن هنر نیست 
رفیقان قلب انسانند خدایا 
بدون قلب چگونه می توان زیست؟ 
 لحظۀ در گوش هایم صدایی پدرود حیات محبوب الله کوشانی طنین افکند و پس از آن چشم هایم روی خطوط نوشته های سوگوارانی چند خیره شد. 

معادل واژه جامعه مدني در غرب Civil Society است به معناي جامعه شهروندان است ٬ از جمله مفاهيمست كه عمر طولاني ٫و رهاورد هاي عملي و متنوع درفرايند تكامل جوامع بشري در امتداد تاريخ دارد٫ مباني تيوريك آن از زمان ارسطو تا رونسانس و عصر ديموكراسي همرا با تكامل جوامع انساني مسير روبه گسترش را پيموده ٫

با اندوه فراوان اطلاع یافتیم که جناب کوشانی روشنفکر نامدار کشور و رئیس حزب آزادگان افغانستان، سحرگاه یکشنبه ۲۵ اکتوبر۲۰۲۰ به عمر ۷۶ سالگی به علت بیماری قلبی  در شهر دویسبورگ جمهوری فدرالی آلمان چشم از جهان فروبست.

نویسنده زنده یاد هاشم زمانی
مترجم معراج امیری
ادامه داستان مولوی بهرام

استادان مدرسه اسلامی دیوبند، هر سه ماه یک مجلس عمومی داشتند و هر معلم شاگرد ممتاز خود را به مجلس معلمین معرفی میکرد.

دوهفته قبل وقتی داکترعبدالله به پاکستان سفر کرد و به استقبال گرم و بی پیشینۀ مقامات پاکستانی روبرو شد، برخی ها با ذوق زدگی حدس و گمان هایی را مطرح کردند که اسلام آباد طرفدار  ریاست وی در حکومت موقت احتمالی آینده است.

خداوند متعال را سپاسگزارم که بعد از چهار دهه جنگ، تجاوز بیگانگان و خونریزی اکنون شما طرفین منازعه کنونی افغانستان مذاکراتی را به هدف پایان دادن به جنگ و نا امنی در کشور، در دوحه آغاز نموده و جلسات مقدماتی

بسم الله الرحمن الرحیم 

هموطنان عدالتخواه و آگاه،

چنانچه می‌دانید، هفت سال از توشیح و تصویب رسمی قانون ثبت و احوال نفوس می‌گذرد. قانون مذبور دقیقاً به تاریخ ۱۱ جدی سال ۱۳۹۲ تصویب و غرض توشیح به ریاست جمهوری فرستاده شد و به تاریخ ۱۰ قوس ۱۳۹۳ توسط رئیس جمهور توشیح و قانوناً به تصویب رسید،

 جوامع بشری درفرايند تکامل تاریخی خود مراحل  ونظام  هاي مختلف را پشت سر گذاشتانده و ایدولوژی های زیاد را  تجربه کرده اند٬  چنانچه  قرن نزده و بیست را  قرنهاي او ج گیری  مكاتب ایدولوژيكي  نامیده اند  اما هرايده و عقيده  الزاماً ايدولوژي نيست ٬

هند در حین مباحثه افغان ها روی حکومت موقت محتاط است
بخش-2
نویسنده:بهادرا کومار
منبع: اندین پنچ لاین 13 اکتوبر
مترجم: رسول رحیم
برای دهلی جدید برنامه گذاری سیاست در ارتباط با افغانستان به یک عمل دشوار و طاقت فرسا تبدیل شده است.

بخش-1
منبع : اندین پنج لاین 12 اکتوبر
مترجم: رسول رحیم
دیدار عبدالله عبدالله رئیس شورای آشتی ملی افغانستان از دهلی جدید به دلایل متعددی دارای اهمیت عظیمی می باشد که مهم ترین آن توانایی بالقوه اش برای یک بازسازی عمیق سیاست های افغانستان هند در آستانه  پروسه صلحی می باشد که اکنون در دوحه جریان دارد.

طرح و تدوین از داکتر محمد داود رفیق پور و همکارانش

کتاب "گیاهان طبی افغانستان" در قطع و صحافت زیبا با عکس های رنگی طبیعت و نباتات افغانستان در چاپخانه DCM شهر میکنهایم المان به دو زبان (فارسی دری و انگلیسی) با همکاری و حمایت مالی موسسه تبادله خدمات اکادمیک المان DAAD به چاپ رسیده و کتابیست اهدائی و نه برای فروش.

روشنگران اطراف امان الله احساسات ملیت پرستی را در ادبیات اسلامی در سراج الاخبار انتشار می دادند با استفاده از این ادبیات بر علیه انگلیس ها تبلیغات وسیع نمودند. و توسط امامان مساجد این ادبیات را در بین روستا نشینان ، بردند و مردم را با روحیه ملیت پرستی بر ضد انگلیس شوراندند.

«افسانۀ مجید» افسانۀ مردم بود. سال ها پیش مردم ما، در گروه  مردان اسطوره یی از میان افسانه های  ابرمردان حماسی و تاریخی م ا  « مجید قهرمان» را هستی دادند و «افسانۀ مجید» را باز آفریدند. افسانه یی که  به ندای زمان،  بنابر کاستی هایی که افسانه ها و حماسه های  پارینه آدم های این افسانه ها و قهرمانان این   

سياست ازجمله واژه هايي است که مفاهيم ومعاني مختلف را در بطن دارد، جنگ، صلح، حکومت، حاکميت، قدرت، دولت، ايديولوژي، اقتصاد، جامعه شناسي و حتا روانشناسي اجتماعي، همه وهمه باهم و همه باسياست وسياست با حکومت‌ها  پيوند معين و سيستماتيک دارد،

جنبش آزادى پس از امروز که نخستین موضع‌گیری خود را در مورد پروسه‌ی صلح به‌ راه انداخته است، متعهد به مبارزهء سیاسی پی‌گیر به خاطر مشارکت چشم‌گیر مردم در پروسهء صلح و جلوگیری از رقابت‌های بی‌هوده و تحکم طرف‌های در گیر بر سر صلح می‌باشد.

نویسنده زنده یاد هاشم زمانی
مترجم معراج امیری
ادامه داستان مولوی بهرام

استادان مدرسه اسلامی دیوبند، هر سه ماه یک مجلس عمومی داشتند و هر معلم شاگرد ممتاز خود را به مجلس معلمین معرفی میکرد.
استادان عربی، اردو و انگلیسی مرا به صفت شاگرد ممتاز خود به مجلس عمومی معلمین معرفی کردند.

متفکر انسان دوست آمریکایی نوام چامسکی در بحث های اخیرش از انفجاری شدن اوضاع جهان سخن گفته است . شاید مناسب ترین فرصت باشد که به فرموده این فرزانه احترامانه افزوده شود  : " جانا سخن از زبان ما میگویی" . و اما بعد ! 

تبارلغوي سكلولار مشتق شده از كلمه لاتين سكولم به معني دنيايي است ٬ زمانيكه سکولاريزم از زبان لاتين به زبانهاي ديگربرگردانده شد ٬ اين واژه در ترجمه لغوي و کاربرد اصطلاحي اش دركشورهاي مختلف با برداشت ها و تعاريف مختلف و متنوع مواجع گرديد ،

سر انجام طالبان حاضر  به مذاکره با حکومت شدند و چند روزیست که هیأت های دوطرف در دوحه مصروف چانه زنی بالای طرزالعمل مذاکرات اند. مردم افغانستان درعین حالی که صلح را نیاز اساسی خویش میدانند از کمبود های پروسهٔ آغاز شده در دوحه نیز آگاه و شدیداً نگران عواقب احتمالی آن اند.

نجیب الله پنج سال پس از اعلان سیاست مصالحه ملی نه به عنوان رفیق نجیب منشی عمومی حزب دموکراتیک خلق بلکه به عنوان محترم دکتور نجیب الله رئیس جمهورافغانستان که در سوم میزان 1370 خورشیدی در پارلمان سخن می گفت این پرسش را مطرح کرد که سیاست مصالحه ملی از کجا ناشی گردید؟ سپس پاسخ داد: 

  ﻣﺣﻣود طرزی ﻧﺧﺳﺗﯾن ﺷﻣﺎره «ﺳراج اﻻﺧﺑﺎر» را در ١۶ ﻣﯾزان ١٢٩٠ ﺧورﺷﯾدی ﺑﮫ ﻧﺷر ﻣﯽ رﺳﺎﻧد ﻧﺎم اﯾن اﺧﺑﺎر ﭘس از ﭼﻧد ﻣﺎه ﺑﮫ «ﺳراج اﻻﺧﺑﺎر اﻓﻐﺎﻧﯾﮫ» تغیر می یابد.

فرهنگ معافیت همزمان با کودتای بد فرجام هفت ثور در افغانستان حاکم شد. از آن دوران تا امروز حکام و زورمندان دولتی و قوماندانان ملیشه از معافیت کامل برخوردارند و قانون صرف بالای مردم بینوا و بی سلاح تطبیق میگردد. اسد الله سروری رئیس اگسا که لیست ۱۲۰۰۰ مقتول او را امین به دروازه های وزارت داخله آویخته بود،

څارنوال ICC صلاحیت دارد به تحقیق جنایات جنگی افغانستان بپردازد!
بتاریخ ۵ مارچ ۲۰۲۰ قضا ت دیوان  مرافعهٔ محکمهٔ جزائی بین المللی به څارنوال ارشد این محکمه صلاحیت داد تا تحقیقات در مورد اتهامات جنایات جنگی در افغانستان توسط طالبان، نیروهای آمریکایی (از آغار فعالیت آنها در افغانستان) و برخی ارگان های حکومت افغانستان را آغازنماید. 

اگر چه که بيشينه ی از روشن¬ انديشان، توده را گنهبار (مقصر) ناکامی انگارگان (ايديولوژی) های توده ¬ای برمی¬ شمارند و به اين گمان اند، که گويا ناآگاهی توده، انگيزه¬ ی شکست واژگشت (انقلاب) های کارگری شده اند و تا توده آگاه نشود، نبايستی به واژگشت انديشيد. ولی من بی پرده و آشکارا می¬ گويم، که نه! 

محترمه خانم یوهانسون،
شعله های آتش بزگترین کمپ پناهجویان کشور یونان واقع در مرکز جزیرهٔ لیسبوس یونان را نابود ساخت. سوختن این کمپ مزدحم تقریباً ۱۳ هزار انسان پناهجو را بی خانمان ساخت. به اساس ارقام سازمان های محلی بیش از ۷۰ فیصد این پناهجویان را افغانها تشکیل میدهند.

ماجرای غم انگیز بهرام

به شفاخانه زندان دهمزنگ رفتم با تورن جیلانی و ضابط دستگیر احول پرسی کرده و از آنها اجازه دیدن داکتر صاحب محمودی را گرفتم، هر دو برایم گفتند: اجازه است داخل اتاق برو. داخل اتاق شدم با داکتر صاحب محمودی جورپرسانی کردم، او برایم گفت:

وبسایت خبری پاکستان تودی بتاریخ ۲ سپتمبر ۲۰۲۰ متن مصاحبهٔ دگرجنرال متقاعد اسد درانی رئیس اسبق سازمان استخبارات نظامی پاکستان (ISI) با یک تلویزیون انترنتی را نشر کرده است که حاوی مطالبی در مورد نقش برخی کشور ها در آیندهٔ افغانستان بعد از مذاکرات صلح است. اسد درانی همانند جنرال حمید گل حتی بعد از تقاعد هم همان پالیسی آی.اس.آی را با شیادی تبلیغ میکند اما برحسب تصادف یا آگاهانه دست به افشا گری هائی هم میزند.  

اقتباس از روزنامه  ۸ صبح

در یک سوی معادله صلح نماینده ویژه وزارت خارجه ایالات امریکا، آقای زلمی خلیل‌زاد، قرار دارد که بدون هر عاطفه‌ و ورای اخلاق سیاسی، بسیار آگاهانه در پی اجرایی کردن «صلح ایالات متحده» در افغانستان است. آقای خلیل‌زاد نماینده سیاست حاکم امروز کشورش برای افغانستان، مردی است از روزگار جنگ‌سرد که با افکار آن روزگار عمل می‌کند.

 وقتی امریکایی‌ها و به ویژه سی‌آی‌ای، پاکستان و آی‌اس‌آی(سازمان استخبارات نظامی پاکستان) را در دهۀ هشتاد به نیابت خود در کمک به مجاهدین در جنگ علیه قوای شوروی و حکومت حزب دموکراتیک خلق، برگزیدند، رابطۀ آن‌ها با تنظیم‌های جهادی و فرماندهان مجاهدین از جمله با احمدشاه مسعود براساس اراده و دیدگاه آی‌اس‌آی شکل گرفت.

 يکی از ويژگی های ارزان لايه¬ ی انديشه ¬کار (قشر انتلکتويل) در آخوندانه  نگريستن به پديده ها است. 

بادریغ ودرد اطلاع گرفتیم که بانوی شعر نو افغانستان حمیرا نگهت دستگیرزاده ساعت ۵ صبح امروز ۴ سپتمبر۲۰۲۰ بعد از یک دورهٔ طولانی کسالت داعی اجل را در یک شفاخانه در هالند لبیک گفته به ابدیت پیوست.

یادداشت اداره رادیو نوروز: داکتر رنگین دادفر سپنتا یکی از پالیسی‌سازها و بلندپایه‎‌گان مهم افغانستان پس از سال 2001 بود. او در حکومت حامد کرزی مشاور روابط بین‌المللی رییس‌جمهور، وزیر خارجه و مشاور امنیت ملی ریاست جمهوری بود. داکتر رنگین دادفر سپنتا اعلامیۀ همکاری‌های استراتژیک افغانستان و

دو بلوک کاملاً مشخص در حال تشکیل اند که ذاتاً با همدیگر متخاصم بوده و دارای نیروی بالقوه ای می باشند که هروقت به اقدام مسلحانه بپردازند.
نویسنده : نورمن ای. بیلی 
منبع : ایشیا تایمز 27  آگست 2020
مترجم: رسول رحیم
یادداشت مترجم: جیوپولتیک خاورمیانه به سرعت در حال تحول است و تکامل این وضع خواهی نخواهی بر استراتژی سیاسی و حمایت خارجی نیروهای درگیر در افغانستان، به ویژه طالبان موثر است.

نویسنده زنده یاد هاشم زمانی

مترجم معراج امیری 

کوته قفلی شدن من و دیوانه ها

بندی ها همه پراگنده شدند و هر کس به جا های خود رفت. مدیر انضباطی زندان به همکاری عسکرها، تمام دیوانه ها را در دراز خانه کوته قفلی کرد. بعد به من گفت: این بار چندم است که به تو گفته میشود که در بندی خانه از این کار ها نکو. کارهایی که تو در بندی خانه میکنی جزای بسیار سنگین داره، حتی اعدام.

در طول تاریخ، کینه توزی و انتقام گیری یکی از بزرگترین انگیزه های رفتار انسان ها بوده است. با وجود این، در کشور  های دموکراتیک کمتر سخن از آن به میان می آید که گویا کینه توزی و انتقام گیری موضوع جوامع بدوی است و با دولت های مبنی بر قانون سر و کاری ندارد.  

ﺗﻘدﯾم ﺑﮫ آﻧﺎﻧﯾﮑﮫ ﯾﮑﯽ  ﭘﯽ دﯾﮕر، در راه ﻣﺑﺎرزه ی ﺷﮑوھﻣﻧد ﻋﻠﯾﮫ زورﮔوﯾﯽ، اﺳﺗﺑداد و ﺑﯾﻌداﻟﺗﯽ، ﺷرﯾﻔﺎﻧﮫ و ﺷ ﺟﺎﻋﺎﻧﮫ ﺟﺎن دادﻧد ﺗﺎ ﻧﺳل ھﺎی آﯾﻧده درﯾﮏ ﮐﺷور آزاد، ﺷﮕوﻓﺎ و ﺑدون  ﻣرز ﺑﻧدﯾﮭﺎی زﺑﺎﻧﯽ، ﻗوﻣﯽ، ﻗﺑﯾﻠﮫ ﯾﯽ، ﺑﻣﺛﺎﺑﮫ ی ﺷﮭروﻧدان ﺳرﻓراز، ﻣﺗﻣدن و  ﻋزﺗﻣﻧد   اﻓﻐﺎﻧﺳﺗﺎن ﺑﺳر ﺑرﻧد

هموطنان آزاده، روشنفکران وطنخواه، زنان و مردان شجاع افغانستان ! اینک باردیگرشاهد سروصدای برگشت دجالهای طالبی، این تبهکاران افسون شده ی روزگار و این یاجوج و ماجوج تشنه بخون و مزد بگیراجانب در سرزمین غمبارخویش هستیم.  

درین نوشتار  محور اصلی  و محدودۀ  بحث ،  بررسی  ساختار  طبقات و اقشار اجتماعی  در  دو دهۀ پسین  است. ساختاری که عناصر و حلقه هایش به صورت  فاجعه آمیزی، شکل گرفته اند.  طبقات  ثروتمند،  و  در وضعیت جدید،  دچار  استحاله، نوسان و جابجایی  های  عدیده ای گردیده  اند.  

بعد از پایان حکومت امیر حبیب‌الله؛ تجددخواه و محافظه‌کار قدرت را امان‌الله خان به‌دست گرفت. امان‌الله فرزند حبیب‌الله در 1982م، در کابل به‌دنیا آمد. مادرش سرور سلطان ملقب به‌ علیا حضرت سراج‌الخواتین دختر محمود سرور از اعیان پر نفوذ قبیله بارکزیی بود. او در 1916 میلادی با ثریا دختر محمود طرزی ازدواج کرد

ااگر گزار (تاريخ) افغانستان خودسالاری (استقلالی) آزموده و يا به ياد داشته باشد، همانا خودسالاری در بيرون راندن روسيه از افغانستان است و بس!
 

 شاه امان‌الله خان پس از سفر اروپایی اش و پس از لویه‌‌جرگۀ پغمان در مجلس ششصد نفری دیپلوماتان خارجی ومقامات ملکی و نظامی حکومتش (6 اکتوبر 1928) گفت:
««من پادشاه انقلابی هستم و آرزو دارم تا انقلاب را در هر جهت زندگی کشور خود به وجود آورم

د مشورتی لویی جرګی په لمړی او دوهمه ورځ باندی ناوړی پیښي تر سره شول. ټولنیز میدیا د هماغه وخت نه راپدی خوا په همدی پیښي باندی دومره بوختی دي چې اصلی موضوع، یعنی د لویی جرګی پریکړي او په ټولنه او هیواد باندی ددغی پریکړي د اغیزی په برخه کی ډومره پاملرنه نشته.

زن: ماده، خدمتگار و وسیله سرگرمی مرد می باشد.
میراث مرد تنها به ورثه نرینه اش میرسد. زن ازحق میراث به کلی محروم است. چون نیاری به پول و دارایی ندارد. از روز تولد تا عروسی در خانه پدر است و خرچ وی به دوش پدرمیباشد. بعد از آن که شوهر کرد، شوهر

‌استراتژی ماندگاری آمریکا در افغانستان که تحت نام پروسه صلح و سازش با طالبان و پایان جنگ به خورد جهانیان و بویژه جامعه دردمند و زخم خورده افغانستان داده شده است، به مراحل فاجعه آمیز‌تری پا می‌گذارد.

تا سال 1947 بریتانیائی ها بیشترین نفوذ را در دولت افغانستان داشته اند
بازی پایانی: نقش بریتانیا در افغانستان از 1947 تا 1950
نویسنده: سوزان لوگهید کارمند سفارت بریتانیا در کابل 2010-2013
مترجم: رسول رحیم
از سال های 1920 تا سال های 1940 افغانستان به حیث یک دولت حایل (buffer state) بین امپراتوری بریتانیا و امپراتوری روس ها/ شوروی عمل کرده است. البته بریتانیا چنانکه در هند بود، در افغانستان مستقیماً حکومت

برای درک ضرورت  استقلال سیاسی، معنا و مصداق دقیق آن و همچنان چگونگی رسیدن عملی بدان ما هنوز نیازمند گفتمانهای گسترده و عمیق هستیم. در همین راستا سال گذشته مکاتبه ای با همکار ارجمند و فرزانه ام جناب ضیا صدر مسئول نشراتی "ننی افغانستان" داشتم که اینک با افزودهای نهایت اندک به نشر دوباره آن مبادرت نمودم:

وقتی به واقعۀ ضرب و تعرض فزیکی به بلقیس روشن نگاه می کنیم، اگر مبتنی بر اصول و دساتیر، ادعا شده در قانون اساسی و سایر قوانین مروج در کشور این واقعه را تثبیت ماهیت بنمائیم، چه مفاهیم و تعاریفی را خواهیم یافت:

روابط ایالات متحده امریکا وافغانستان از زمان مرگ مبهم سفیر ایالات متحده، أقای آدولف دوبز درهوتل کابل در اوایل کودتای هفتم ثور۱۳۵۸ تا اکنون آشفته است. در چهار دهه گذشته اهداف هر دو طرف مبهم و طرفین اهداف مقابل را زیر سؤال برده اند

کتاب کشمکش قدرت در افغانستان را کای ایده یاد داشت های شخصی اش به عنوان نمایندۀ ملل متحد در این کشور می خواند و می گوید که:«این یاد داشت ها، از هیچ جهتی همه جانبه نیست؛ و ادعای این را ندارم که چیزی

محمود ترزی يکی از نويسندگان و روزنامه ¬نگاران آغاز سده ¬ی بيستم می ¬باشد. او در سال 1865 در غزنه زاده شد. محمود ترزی تا شانزده سالگی در آموزگان (مکتب) دربار آموزش ديد.

امروز لویه جرگهٔ مشورتی در مورد آزادی ۴۰۰ زندانی خطرناک باقیمانده از لیست ۵۰۰۰  زندانی طالبان با انتشار یک قطعنامه پایان یافت. در خبرنامهٔ که کمسیون مستقل حقوق بشر قبل از برگزاری لویه جرگه انتشار داده

بود میخوانیم:

 جنگ¬ جهانی ¬يکم که به جنگ پايان همه جنگ¬ ها نامدار است، در اروپا آغاز شد، ولی سوزار (شعله) و زبانه¬ اش همه جهان را گرفت. 
 

 مصاحبه با پروفیسور فولکر پرتیس مدیر بنیاد علوم و سیاست آلمان در مورد نظم جهانی کنونی
منبع : تاگس اشپیگل 9 آگست 2020
مصاحبه کنندگان: کریستیان بویهمه و فرانک هیرولد
مترجم : رسول رحیم
یاد داشتی در مورد بنیاد علوم و سیاست آلمان: Stiftung Wissenschaft und Politik (SWP)  یا "بنیاد علوم و سیاست" در برلین یک موسسه قانون مدنی و نهاد  موسسی است که در پشت "مؤسسه آلمانی برای امور بین الملل و امنیت" قرار دارد.

نویسنده زنده یاد هاشم زمانی

مترجم معراج امیری

کمک به دیوانه ها و نوشتن عریضه
اول با بزرگان خانواده خود در این مورد صحبت کردم که این مظلومان از گرسنگی خواهند مرد و باید هر کس به اندازه توان خود با آنها کند. تمام اعضای خانواده وعده کمک به آنها را کردند.

دولت افغانستان با وصف گذشت های پی در پی در برابر فشار امریکا در قسمت رهائی زندانیان، در رابطه با مثتثنی ساختن چهارصد زندانی جرایم سنگین تا اکنون مقاومت نموده است. دولت از طالبان خواسته تا لیست چهارصد زندانی دیگر را بفرستند تا عدد ۵۰۰۰ ذکر شده در موافقتامهٔ دوهه تکمیل گردد. اما طالبان دو پا را دریک موزه کرده و میگویند همین ۴۰۰ نفری که در لیست بود باید رها گردند.

تازه از افغانستان به پشاور آمده بودم. در حویلی گنج جای که دفتر مرکزی جمعیت اسلامی افغانستان برای اقامت محصلین در شهر پشاور اجاره کرده بود، به سر می بردم. ده ها نفر از ولایات مختلف در این حویلی که اتاق های زیادی داشت، زندگی می کردند.

    در یک چشم انداز   
جغرافیای افغانستانِ امروز تا قبل از امپراتوری ابدالی یا درانی که توسط احمدشاه ابدالی در 1747 تشکیل شد، بخشی از قلمرو امپراتوری های پیشین بود که سرزمین هایی را در آسیای میانه، آسیای جنوبی و کشور فارس(ایران) احتوا می کرد. 

اگر به اين باور باشيم، که روزنامه¬ نگاری همان گزارش¬ نويسی است و  گرازنويسی (تاريخ ¬نگاری) هم خويشاوند و همخون روزنامه¬ نگاری است، پس می ¬توانيم بگوييم، که هر گزارشگر و گزارنويس می¬ تواند روزنامه¬ نگار هم باشد. 

 میلتون فیسک  
   ترجمه: نادر نورزائ
 
 مقدمه
زمانيکه من محصل روانشناسی د ر ایالات متحده بودم، از استادان زيادی بھره گرفتم. ولی يکی از آنھا پرو فیسور ميلتون فيسک ، که نزدش مبانی فلسفه مارکس را آموختم تاثیر عمیقی در جهانبینی من نمود.
 
 

نیمۀ جوزای 1361 با چهار نفر از همراهانم از پشاور به تری منگل مرز میان پاکستان و افغانستان آمدم تا از آنجا به زادگاهم خوست ولایت بغلان بروم. در تری منگل نمایندگی تنظیم های اسلامی بود که برای مجاهدین مربوط شان سلاح و مهمات توزیع می کردند.

نویسنده زنده یاد هاشم زمانی

مترجم معراج امیری
ادامه داستان نورعلم دیوانه

چند روز بعد به سپین بولدک رسیدم. یک ضابط بکسهایمه دید به سپاهی گفت : اوره با بکسها به اطاقم بیار که تلاشی شود. عسکر بکسها ره گرفته و مرا زده زده به اطاق ضابط برد.

ﻧوﺷﺗﮫ: ﺟﯾﻣز ﻓرﯾزر ﺑرﮔردان: دﮐﺗور ﻟﻌل زاد   
 [اﻓﻐﺎﻧﺳﺗﺎن و ﺷﮭر ھﺎی آن (ﺗﺎرﯾﺦ ﭘﺎرس، ﺟﯾﻣز ﻓرﯾزر، 1834)
جیمز فریزر سیاح، نقاش و نویسنده مشهور سکاتلندی بود که در باره آسیای صغیر و هند نوشته های فراوان دارد
 

(ﻣوﺿوﻋﯽ ﺑرای ﭘژوھش ﮔران ﻣﺳﺎﯾل ﺗﺎرﯾﺧﯽ ﮐﺷو)  ﻧﺧﺳﺗﯾن ذﮐر واژه «اﻓﻐﺎن» در اﺛر ﻣﺷﮭور ﺣدود اﻟﻌﺎﻟم ﺑدﯾن ﮔوﻧﮫ اﺳت
 

ترز واژه ی پارسی است. شوربختانه برخی آن را تازی دانسته و به ترز تازی می نویسند. ترز به چم راه روش شیوه و وال می باشد.

 

اگر کمی ژرفتر به تاریخ افغانستان بنگریم می بینیم که در این سرزمین بیش از سدوبیست سال است که جنگ روان است. این جنگ یک درد بی درماند دگرگون گشته است.
 

    نویسنده :پروفیسور جمیز پتراس
منبع: گلوبل پالیسی فاروم
فبروری 2000

جمیزپتراس کیست؟ جمیز پتراس پروفیسور بازنشسته جامعه شناسی و شهروند ایالات متحد امریکا است. از وی تاکنون 62 اثر انتشار یافته است که به 29 زبان از جمله فارسی ترجمه شده است. آخرین کتاب های وی این ها هستند:

      از انجایکه روزانه  از طریق سایت های انترنتی و مدیا راجع به چالش‌ها و دشواری‌های که فرا راهی مردم ما واقع شده است مطالعه مینمایم و راه  بیرون رفت از بحران کنونی  و یا راه حل مشکلات افغانستان در چه نهفته است تتبع  و جستجو میکنیم و تا جایکه هویدا است،

نویسنده زنده یاد هاشم زمانی

مترجم معراج امیری

مه گفتم ده اینجه کی دختر خوده به مه میته؟ او خنده کرد و گفت: مه یک دختر دارم اما بچه ندارم. مه دختر خوده برت میتم اگه تو فرزندی مره قبول کنی؟ برایش گفتم مه به بسیار خوشی فرزندی تره قبول دارم، او مره بغل کرده

این پژواک فریاد ده ها هزار قربانی اعم از مقیم و مهاجریست که بدست های کثیف جلادان رژیم مزدور اسلامی در هر وجب کربلای ایران طنین انداز است. اما معجزه ی نزول این حکومت

متشکل از محیل ترین انگل های جامعه بر سر ملت ایران به گواهی تاریخ این کشور یکی از کارنامه های نفرت آور "سی. آی. ای" می باشد.

 حبیب کلکانی فرمانروایی ویژه است که جانشین امان الله و هم زمانه ی محمود طرزی بود 

دوشنبه از نگاه امنیت ملی منافع قوی در صلح و ثبات افغانستان دارد
نویسنده: فرزاد رمضانی بونش 
منبع : ایشیا تایمز، 3 جولای 2020
مترجم : رسول رحیم
یادداشت مترجم:هدف من از ترجمه در ارتباط با اوضاع جاری افغانستان فراهم ساختن یک چشم انداز بالنسبه روشن از شرایطی است که می توانند بر این گفت وگوهای صلح و فرجام آن تاثیر داشته باشند.

بعد از شناخت دقیق موقعیتی نامطلوبی که  همه در ان ناخواسته  حضور داریم ، وضعیتی که افغانستان و افغانها همانند فلسطین و فلسطینیان و چند کشور بخت برگشته دیگر عربی ، در آن ،  شُکرانه وار ، برای شفا بیماری علاج ناپذیر پُرخوری سرمایداری جهانی و نجاتش از بحران مرگ

منبع: اندین پنج لاین 29 جون 2020
نویسنده: بهادرا کومار
مترجم: رسول رحیم
افشا گری شورانگیز روزنامه نیویارک تایمز به تاریخ 26 جون دایر براینکه  سازمان استخبارات نظامی روسیه (جی آر یو) به ستیزه جویان افغان برای کشتن سربازان آمریکایی و ناتو در افغانستان جایزه داده است، سر قوطی از

آیا افغانستان پس از خروج امریکا به چند منطقۀ حایل و مناطق نفوذ همسایگان و قدرت های منطقه ای تبدیل می شود؟
افغانستان در سدۀ  نزدهم میلادی  تا سال های سلطنت امیرحبیب الله در دو دهۀ نخست سدۀ بیستم در واقع منطقۀ حایل

 با تحلیلی که چندی قبل ازموافقتنامهٔ دوحه میان ایالات متحده و طالبان از جانب این بنیاد ارائه شد، به این نتیجه رسیدیم که این موافقتامه که در غیاب مردم افغانستان ترتیب و امضا شده  بی موازنه، طالب محور،  وشکننده بوده احتمال تحقق صلح آبرومندانه و عادلانه درچوکات آن، دور ازامکان به نظرمیرسد. اما متأسفانه حالا همه اقدامات در سطح افغانستان

به مناسبت روز جهانی پناهندگان
امسال روز جهانی پناهنده درشرایطی تجلیل میگردد که در پهلوی مشکلات دیگر، شیوع کرونا چون ابر تاریک بر زندگی تقریباً ۸۰ میلیون پناهنده، پناهجو و بیجا شده سایه افگنده است. با وصف آنکه در سایرمراکز تشنج به اساس درخواست ملل متحد و بخاطرشیوع مرض کوید۱۹جنگ برای مدتی متوقف شد،

 ﻣوﺿوﻋﯽ ﺑرای ﭘژوھش ﮔران ﻣﺳﺎﯾل ﺗﺎرﯾﺧﯽ ﮐﺷور

 در اﯾن ﻣﻘﺎﻟﮫ دو ﻣوﺿوع ﺑررﺳﯽ ﺷده اﺳت. ﯾﮏ، درﯾﺎﻓت ﻧﺧﺳﺗﯾن ﻧﺎم ھﺎی ﻗﺑﺎﯾل اﻓﻐﺎن در ﻣﻧﺎﺑﻊ ﺗﺎرﯾﺧﯽ و دوم، درﯾﺎﻓت ﻋﻠت اﺻﻠﯽ ازدﯾﺎد ﻧﻔوس،

نویسنده :آرش یقین
برگردان: محبوب محق

دو ماه پس از توافق ایالات متحده امریکا با طالبان در قطر، هیچ چیز به اندازه تعهد محکم حکومت آقای ترامپ به مفاد توافق نامه که اجازه خروج به نیروهای آمریکایی بدون توجه به کاهش خشونت از طرف طالبان و نتیجه مذاکرات بین الافغانی، از افغانستان می دهد، واضح و روشن نیست.

فارو متکی به بند "ه" مادۀ دوم اساسنامه اش به حیث یک تشکیل مدنی، اجتماعی و حامی حقوق بشر، انعکاس دهندۀ آرمان ها و نگاه های اکثریت افغان های مقیم اروپا و پناهنده گان افغان این قاره، وظیفۀ خود میداند در امر داعیۀ صلح در وطن ما افغانستان عزیز، بعد ازمشوره با و نظرخواهی ازهموطنان از طریق انحمن های عضو خویش، موقف و نظر آنان را با این اعلامیه ابراز و ابلاغ بدارد:

ﻧوﺷﺗﮫ: ﻓرح ﺳﻣرﯾن 
ﺑرﮔردان: دﮐﺗور ﻟﻌل زاد،

 ﭘﯾﺷﮕﻔﺗﺎر ﺑرﮔردان 
ﺑرﮔردان زﯾر ﺑﺧش ھﺎی  از رساله ای دوکتورای ﻓرح ﺳﻣرﯾن در دانشگاه علیگر خند در سال 2009 زیر عنوان « ﺻوﺑﮫ ﮐﺎﺑل در زﯾر ﺣﺎﮐﻣﯾت ﻣﻐوﻻن ھﻧد » است 
 

(موضوعی برای پژوهش گران مسایل تاریخی کشور)

مورخان،‌ دانشمندان و دوستان زیادی با تاریخ فرشته (۱۶۰۶) آشنایی دارند. تاریخ فرشته افزود براینکه افغانان را از نسل قبطیان مصر می گوید، نخستین اثری است که در مورد وجه تسمیه افغان و افغانستان توضیحات می دهد (ص ۵۵):

نویسنده زنده یاد هاشم زمانی

مترجم معراج امیری

چپن و تاج شاهی نور علم خان
پنجشنبه روز چهاردهم ماه رمضان بود، من در اتاق خود مصروف کتاب خواندن بودم، اسماعیل آمده و برایم گفت: چند روز شد که ده اتاق ما نمیایی، ما در اینجه کی داریم غیر خدا و تو، تو که خبر ماره نمیگیری،

ﻣوﺿوﻋﯽ ﺑرای ﭘژوھش ﮔران ﻣﺳﺎﯾل ﺗﺎرﯾﺧﯽ ﮐﺷور
ﻣورﺧﺎن و داﻧﺷﻣﻧدان زﯾﺎدی ﺑﺎ اﺛر ﮔراﻧﺳﻧﮓ ﺗﺎرﯾﺧﻧﺎﻣﮫ ھرات ﺳﯾﻔﯽ ھروی  آشنا اند. در اﯾن اﺛر اﻓزود ﺑر اﯾﻧﮑﮫ واژه  «اﻓﻐﺎﻧﺳﺗﺎن» بار اول اﺳﺗﻔﺎده ﺷده اﺳت

ﻧوﯾﺳﻧده: ﺟوﻧﺎس ھﺎن وی
ﺑرﮔردان: دﮐﺗور ﻟﻌل زاد، 
 ﭘﯾﺷﮕﻔﺗﺎر ﺑرﮔردان  
جوناس هاون وی متولد 1712 در شهر پورت برتانیه است. او یکی از بازرگانان و جهانگردان های مشهور ﺷرﮐت ﻣﺳﮑووی در ﭘﺎرس در دوره ﻧﺎدرﺷﺎه اﻓﺷﺎر اﺳت
 

بمناسبت تجلیل از « روز شهدای جنبش ملی و انقلابی افغانستان » که امسال مصادف است با چهلمین سالروز شهادت مجید کلکانی قهرمان ملی و رهبر فرزانه و محبوب سازمان آزادیبخش مردم افغانستان « ســـامـــا » و جبهه متحد ملی افغانستان

به مناسبت تجلیل از «روز شهدای جنبش ملی و انقلابی افغانستان» که امسال مصادف است با چهلمین  سالروز شهادت مجید کلکانی قهرمان ملی و رهبر فرزانه و محبوب سازمان آزادیبخش مردم افغانستنان (ساما) و جبهۀ متحد ملی افغانستان. 

 ازموافقتنامۀ صلح آمریکا و گروه تروریستی طالبان اکنون مدتی گذشته است. ولی کوچکترین نشانه ای از صلح و آرامش را بر روی زندگی مردم افغانستان نمی بینیم. وزارت داخلهٔ کشور بتاریخ ۲۴ ثور اعلان کرد که از تاریخ دهم حوت ۱۳۹۸ ( روز امضای توافقنامۀ صلح قطر میان امریکا و طالبان) تا ۲۲ ثور امسال،

یاد بـاد آنکه خـرابات نشین بودم و مست
وانچه در مسجدم امروز کم است آنجا بود
(حافظ)
از آن روزی که خود را شناختم و به سیاست رو آوردم، صد‌ها رویدادِ تلخ و شیرین را تجربه کرده‌ام. همین گرمی و سردی روزگار است که انسان را آبدیده می‌سازد و زندگی را معنا می‌بخشد.

نه سنجیده ام که تهیۀ این مقالت چقدر می تواند نیاز روزباشد...؟ فکر کردم شاید چیز قابل خواندنی از آن برون آید، پس به تحریر آن دست یازیدم.
باری در یکی از نوشته هایم زیر عنوان "مسؤولیت گذاری امور سیاسی بر دوش دانشمند" دو اصطلاح را به کار برده بودم این دو ترِم عبارت بودند از "پولیتولوژی" و "پولیتولوگ" که معانی آنها در نزد برخی از دوستان گرامی مبهم ماندند.

نویسنده زنده یاد هاشم زمانی

مترجم معراج امیری

داکتر محمودی یک زندانی جدید

مریض بودم به شفاخانه عمومی زندان دهمزنگ مراجعه کردم، داکتر دوا های لازم را برایم داد. در ضمن یک پرستار برایم گفت که از توقیف ولایت کابل یک زندانی مریض را آورده اند که داکتر محمودی نام دارد.

(ﻣوﺿوﻋﺎﺗﯽ ﺑرای ﭘژوھش ﮔران ﻣﺳﺎﯾل ﺗﺎرﯾﺧﯽ ﮐﺷور)
 
 اول - اسکان مغول/ اوزبیک ها در کوه های سلیمان در سال ۱۳۹۹ 
 
 داﺳﺗﺎن ﻟﺷﮑرﮐﺷﯽ اﻣﯾرﺗﯾﻣور ﮔورﮐﺎﻧﯽ ﺑﮫ ھﻧد و ﺳرﮐوب ﻗﺑﺎﯾل اﻓﻐﺎن در ﮐوھﮭﺎی  سلیمان ( در ﻣﺳﯾر ﮐﺎﺑل، ﻟوﮔر/ﻏزﻧﯽ، اﯾرﯾﺎب، ﺷﻧوزان، ﮐرﻣﺎش، ﻧﻐز )