امسال، بنا به تصمیم مؤسسهٔ ملل متحد، روز جهانی پناهندگان «برهمبستگی با پناهندگان متمرکز است – به سوی جهانی که در آن از پناهندگان استقبال می شود. پناهندگان اکنون بیش از هر زمان دیگری به همبستگی دول امن جهان نیاز دارند.
همبستگی به معنای باز نگه داشتن درهای ما، تجلیل از نقاط قوت و دستاوردهای آنها و تأمل در چالش های پیش روی آنهاست». تعین «همبستگی با پناهندگان» بحیث شعار روز جهانی پناهنده تصادفی نبوده و برای مقابله با تبلیغات پناهنده ستیزانهٔ احزاب راست افراطی که متأسفانه بربخشی از افکارعامه در اروپا تأثیرگذار بوده، مطرح شده است. تأکید ملل متحد بر«باز نگهداشتن دروازه ها» نیزاشاره به پکت جدید اتحادیهٔ اروپا در مورد پناهجویان دارد. توافقنامه (پکت) جدید متمرکز بر محدود ساختن امکان ورود از دروازه های قلمرو اتحادیهٔ اروپا بروی پناهجویان و انتقال مراکز رسیدگی به درخواستهای پناهجویان به خارج ازمرز های اروپا است. افغان ها یکی از بزرگترین جمعیت پناهجویان در سراسر جهان را تشکیل می دهند. طبق آمارUNHCR ۲،۶ میلیون پناهنده افغان در جهان ثبت شده است که از این تعداد ۲،۲ میلیون تنها در ایران و پاکستان ثبت شده است. ۳،۵ میلیون نفر دیگر در داخل کشور آواره شده اند که خانه های خود را ترک کرده و به دنبال پناهگاهی در داخل کشور هستند. با توجه به وخامت سریع وضعیت سیاسی وخرابی امنیت فردی وحقوق بشری در پی احرازقدرت توسط طالبان، تعداد افرادی که فرار می کنند احتمالاً همچنان رو به افزایش خواهد بود. در عین حال ایران و پاکستان با برگرداندن اجباری صدها هزار پناهجوی افغان ودامن زدن به روحیهٔ افغان-ستیزی درکشور های شان، همه اصول بشردوستانه و اخلاقی را زیرپا میکنند.
در حالیکه در اروپا پناهجو ستیزی اوج گرفته و درجهٔ آمادگی دولتها برای انتقال وپذیرش افغانها کاهش یافته است، حملات حد اقل سه تبعه افغانستان با چاقو بر شهریان آلمان میتواند برروحیهٔ همبستگی مردم آلمان و اروپا با پناهجویان افغان شدیداً صدمه زده ودول غربی را در تطبیق برنامه های پذیرش افغانها متردد سازد. صرف گروه های ضد پناهنده ومخالف مسلمانان در کشور میزبان از این چاقو بازی ها نفع تبلیغاتی میبرند.
به استقبال از روز جهانی پناهندگان سال ۲۰۲۴ و در عکس العمل به عبارات محدود کنندهٔ امکانات پناهندگی در توافقنامهٔ ۲۰۲۴ اتحادیهٔ اروپا، فارو بحیث متشکل ترین بخش جامعهٔ افغانهای مقیم اروپا، نامه ای را به کمیشنر امور داخلهٔ کمسیون اتحادیهٔ اروپا ارسال نمود که ترجمهٔ دری آن در ذیل خدمت شما تقدیم میگردد:
ترجمهٔ دری نامه ای که فارو به ارتباط روز جهانی پناهنده به کمسیون اتحادیهٔ اروپا فرستاده است!
شهر هاگ، هالند، ۱۸ جون ۲۰۲۴
محترمه خانم یلفوا جوهانسون کمیشنرامور داخلی
کمسیون اروپا،
برلیمونت بلدنگ
جادهٔ ده له لوی ۲۰۰
بروکسل ۱۴۰۰،
بلجیم
محترمه خانم یلفوا جوهانسون،
من به مناسبت روز جهانی پناهندگان این نامه را به شما مینویسم تا نگرانیهای عمیق فارو را در مورد پیمان جدید اتحادیه اروپا در مورد پناهندگی و مهاجرت بیان کنم. در حالی که این پیمان به دنبال پرداختن به پیچیدگیهای مهاجرت و پناهندگی در اروپا است، مسائل مهمی از دیدگاه پناهندگان وجود دارد که باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد و به فوریت به آنها پرداخته شود.
پیمان جدید اقداماتی را معرفی میکند که هدفشان سادهسازی رویههای پناهندگی و تقویت کنترلهای مرزی است. با این حال، به نظر میرسد این اقدامات امنیت و بازدارندگی را بر حفاظت از حقوق انسانی پناهندگان اولویت میدهد. تمرکز بر اجراآت سریع در مرزها خطر تضعیف ارزیابی دقیق و عادلانه درخواستهای پناهندگی را به همراه دارد که ممکن است منجر به رد ناعادلانه و نقض تعهدات حمایت بینالمللی شود.
علاوه بر این، تأکید این پیمان بر بازگرداندن مهاجران به کشورهای مبدأ یا کشورهای ترانزیتی، شرایط خطرناکی را که بسیاری از پناهندگان از آن فرار کردهاند نادیده میگیرد. این روش نه تنها اصل عدم اخراج (non-refoulement) را نقض میکند، بلکه افراد را در معرض همان خطراتی قرار میدهد که از آن گریختهاند. در این روز جهانی پناهندگان، ضروری است که تعهدات خود را برای حفظ زندگی و کرامت انسانی کسانی که به دنبال پناهندگی هستند، تأیید کنیم.
پیمان جدید همچنین مکانیسمی برای توزیع پناهجویان در میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا پیشنهاد میکند. در حالی که ایده اشتراک مسئولیت قابل تحسین است، مقررات فعلی در تضمین تقسیم عادلانهٔ بار کوتاهی میکند. کشورهای ثروتمندتر و دارای ظرفیت بیشتر باید سهم عادلانهتری از مسئولیت را بر عهده بگیرند و از کشورهایی که در خط مقدم جریانهای مهاجرت قرار دارند، حمایت کنند.
علاوه بر این، ادغام پناهندگان در جوامع میزبان هم برای پناهندگان و هم برای جوامع حیاتی است. پیمان باید فراتر از پذیرش صرف باشد و حمایت جامعی برای آموزش، اشتغال و شمولیت اجتماعی فراهم کند، به گونهای که پناهندگان بتوانند زندگی خود را با کرامت بازسازی کنند و به جوامع جدید خود به طور مثبت کمک کنند.
روز جهانی پناهندگان لحظهای برای تأمل بر انسانیت یعنی هویت مشترک ما و اصولی است که در قوانین بینالمللی، از جمله کنوانسیون ۱۹۵۱ پناهندگان، گنجانده شده است. این روز برای یادآوری تعهدات اخلاقی و قانونی ما نسبت به کسانی است که به از ما پناه میخواهند. پیمان جدید اتحادیه اروپا، به شکل فعلی آن، این تعهدات را به طور کامل رعایت نمیکند.
با توجه به این نگرانیها، از اتحادیه اروپا درخواست میکنم که پیمان جدید در مورد پناهندگی و مهاجرت را بازنگری و اصلاح کند. ضروری است که پناهندگان و پناهجویان در فرآیند سیاستگذاری دخیل شوند، تا اطمینان حاصل شود که صدای آنها و تجربیاتشان سیاستهایی را شکل میدهد که بر زندگی آنها تأثیر میگذارد. با انجام این کار، میتوانیم سیستمی عادلانه، انسانی و مؤثر ایجاد کنیم که به طور واقعی تعهد ما به حفاظت از حقوق و کرامت پناهندگان را منعکس کند.
علاوه بر این، وضعیت پناهندگان افغان نیازمند توجه فوری و دلسوزانه است. از زمان تصرف طالبان در سال ۲۰۲۱، تعداد زیادی از افغانها مجبور به ترک وطن خود شدهاند و به دنبال امنیت از آزار و شکنجه، خشونت و نقض شدید حقوق بشرو بخصوص حقوق زن هستند. با در نظرداشت تبعیض رسمی و سیستماتیک که در افغانستان علیه زنان اعمال میگردد، توقع اینکه اتحادیهٔ اروپا توجه خاص به حمایت از زنان افغان که دراروپا پناهجومیشوند داشته باشد، منظقی است اما در سیاست پناهنگی شما به این موضوع اشاره ای نشده است. پیمان جدید اتحادیه اروپا در مورد پناهندگی، با کنترلهای سختگیرانه مرزی و رویههای اجراآت سریع، خطرات رد شدن در مرز را برای این افراد آسیبپذیر به همراه دارد. بعبارهٔ دیگرپیمان جدید حمایت قانونی کافی را برای افغانها، بخصوص زنان افغان فراهم نمیکند. این میتواند منجر به ردهای ناعادلانه و بازگشت اجباری به شرایط ناامن شود. ضروری است که اتحادیه اروپا تعهدات اخلاقی و قانونی خود را برای حفاظت از پناهندگان افغان حفظ کند و اطمینان حاصل کند که پیمان جدید حفاظتهای جامعی، رفتار انسانی و حمایت قوی برای ادغام و رفاه آنها ارائه میدهد. در روز جهانی پناهندگان، باید تعهد خود را به کسانی که از سختیهای غیرقابل تصور فرار کردهاند، تائید کنیم و اطمینان حاصل کنیم که سیاستهای اتحادیه اروپا ارزشهای همدلی و همبستگی را منعکس میکند.
با تشکر از توجه شما به این موضوع مهم. امیدوارم که اتحادیه اروپا از این فرصت استفاده نموده با همدلی رهبری کند و ارزشهای همبستگی و حقوق بشر را در این روز جهانی پناهندگان حفظ کند.
با احترام،
علی دلیری، رئیس فارو