شعر و ادب

زبیداد سینه زن ریش ریش است
ا زین ریش خا طـراو را رها کن
نـوشتـنـد سرنـوشتش با سیاهـی
به لطـف سفیـد مـرقــوم سیا کن

نـــی حـــــد یـــث د رد هـــجــــرا ن مـیــکــنـــد
قـــصــــه هــــا ی جــــــور د ورا ن مـیــکــنـــد
ا ز جــــــدا ئـــی هـــــا، شـــکـــــا یـــت دا رد ا
حـــــــزن فـُــــــر قـــت را، حــکــا یـــت دا ردا

گر ا زین فقر که جه ویل آن من وتست
د لوبیرون زد یم جهان جهان من وتست
د لو ما گیـربسنگ چه چرخ است کنون
صبح فرداهمه فاراب زفوران من وتست

نگــا را!میـروم من،زیـن جهــا ن،آهستـه آهستـه
زهجـران، روزوشب دارم فغا ن،آ هسته آ هسته
ا گـرقسمـت بود مُــردن، مـرا ا نـدرد یــا رکـُـفر
صبا ! خا کم رسا ن، افغا نـْسِــتا ن،آهسته آهسته

از سنگ ریـزه خـا تـم سا زند
با خدعه کورچشم عالم سازند
جا نی فروما یه ا فخم سا زند
با نکتا یی داعش آد م سا زند

شـش جـدی شد بـرادر ملک ما کا فـر گرفت
اززمیـن وآسـمـان بــاران آ تـش سـرگـرفـت
یک لعـیـن راهـی دوزخ شـد ولی جــای ورا
  جــا نـی  بـد تـرازاو،یک خا ئن د یگرگـرف   

شـب یلـدا بـه دور صندلی بـسـیار زیبا بود
نشـاط و همدلی از چهـرۀ مجلس هویدا بود
اگرچه زندگانی ساده بود؛ اما دران دوران
صفا و گرمجوشی گرد آتش حین سرما بود

خـد ا یـا کا ر زن خـرا ب کردی
نکـورویا ن بسی عـذ ا ب کردی
به پشت وروی گیتی کس نگوید
که ا یـن کا ر را صـوا ب کردی

جا نـم آخـر به لـب رسـیـده، بیــا
لـب شکـر، پـا بـروی دیـده ،بـیـا
ازفـرا قـت دلم پـراز خون ا ست
سـر فـدا ی تـو نـو رسـیده، بـیـــا

نفـس در سـینۀ فـردا گـره افتاده بازش کن
بـرای خــاطــر آزردۀ مـا دلـنـــوازش کن
خمـوشـی در گلـوگاه تـرنّـم عـقـده می‏بندد
نی خشـک نیستان کهن برگیروسازش کن

بی شربت مرگ روز صد با ربمیری
خـلبـل زا د زنـد ه بـه ا د بـا ر بمیری
شوی چـا نـوا ری وچـا ر شق شوی
با مــر تـرا مـپ صلـیـب وار بمیری

نـور کهن ز روزن دل جلوه گر شدست
هـور از نهاد گـوهـر هستی بدر شدست
آتش اگر ز رگ رگ جان شعله می‏کشد
آتـشـفـشـانی در دل مـا مـسـتـقـر شدست

دورازخانه

نه کـس راالـفت بیگـــانه اش بــا د!
نه دوراز خــانه وکاشانه اش بـــاد!
که باشـــــد دردیــــا رغــــیر آرام؟
که طعنه میخوردهرصبح وهرشـام

با عرض معذرت از آقای کابلی و داکتر صاحب محمودی این شعر سهوا قبلا بنام آقای کابلی نشر شده است.

ای رفـیق وهـمـد م زندان
چون براد رشفیق مهربان
تکیه گاهم بدی د رمحبس
تکیه گاه سفـت وپر توان

استقبال ازشعرحضرت مولانا با مطلع:

ای خدا این وصل راهجران مکن
سرخوشــان عشـق را نالان مکنرد بی درمـان بود، دوری وطن
ای خـدا!این درد،بی درمـان مکن

ای فـلک تا و بیقرارم بخش
دل چون کوه استوارم بخش
برگ گل  آستین شوخی دلبر
انوشه ؛ خنیـده نگا رم بخش

زمیـــن در آتـش خـودکامگان آز می سوزد
سـرا و مـزرع و دارایـی و انباز می سوزد
مگـو افـسـانـۀ گلـزار ابـراهـیـــم بـر انـسـان
که صدباغ وچمن درکوره‏های بازمی سوزد

شدم تا همدم نـور آشیان در کهکشان دارم
از این جـا تا به اوج آسمان‏ها نردبان دارم
گذشتم از سر افلاک و دیـدم مرز بی پایان
نه جایی درمکان ونه گذشتی اززمان دارم

بیـا تا نـو بهـا را ن بـا زآ یـد
زنقش پا ت هـزاران گل براید
بیـا تـا ا یـن د ل بشکسته پـر
برا یت نغـمـه شا د ی سرا ید

دوستان ترک شما گربکنم درغـــربت
کفـنـم کرده بخــاک سیهـــم بسپــــارید
تا که روحم زشمیـم وطنــم شـــاد شود
قدری خاک وطنم زیرسـرم بگــــذارید

خـدا تا در نمـاد بنده یـی مصلـوب آدم شد
محـیط زنـدگانی جلـوه گاه درد و ماتم شد
کتاب سـوگـواری را ز خون دیده بنوشتند
غم ودرد و بلا افزون و شادی بشرکم شد

وفـا و عـشق و محـبت کـرده بنیادم
بـه کـنج غمکـدۀ زنـدگی ازان شادم
بهـار تازه کـند بـاغ و گلـشن دل را
به ناز و غـمزه خرامـد سـرو آزادم

فـتـنة ا لکبـرا چو برپا شد
 زند گی افسا نه غـوغا شد
چهره سگهای د رجلد شیر
طینت شان پا ک هویدا شد

 
از فراقـت ملک ِا فـغـان سـوخـتـم،سـوخـتـم
از مظا لـم های د وران  سـوخـتـم،سـوخـتـم
د شــت و دا مــا نـت بُــدی مـیـنـــوی مـــن
ازغــم آ ن لا لـــه زاران سـوخـتـم،سوخـتـم

دلی دارم که مسـت واژه و معـنـا و گفتار است
خمـار سـاز و آواز و انیس بیت و اشـعار است
کـند طبـع غـزل سـازی مـرا ســرگـرم رویـاهـا
زشوروشوق رقص واژگان سرشارِسرشاراست

فـتـنة ا لکبـرا چو برپا شد
 زند گی افسا نه غـوغا شد
چهره سگهای د رجلد شیر
طینت شان پا ک هویدا شد

حال که د شمن شده د ود وگم
تکیه بر خلق بکن
تا وطن آ با د شود .
حال که د زدان رفته

بـی صد ا نا مـوس استغـنا سوخت
جرقه یی زد شمع د رمجلس ا نس
جمله گفـتـنـد عقـده ای حیا سوخت

عمـر در انـتـظار می گذرد
بـا دل بـی قـــرار می گذرد
تاکه چشمی بهمزنی چالاک
صد خزان و بهار می گذرد

کشتی شکسته زطـوفا ن گله دارد
از خیزش ا فغـا ن جها ن گله دارد
گل هـا ی کاغــذ ین برنـد ٔبـی بـیٔ
ا فتا د ه بیـرون زگلـد ان گله دارد

اگر یک لحظه گـردد در تمام عمر همدردم
ز ژرفای دل صـد پاره شـاید بر کشد دردم
ز دامـان تـمــوز داغ بـرگـشـتـم؛ ولی دیـدم
که سـرمای زمستانی کـنـد آواره دل سـردم

باور نمیکنم که سوا ر نما نده است
ازکهکشان شعله شرار نمانده است 
با ور نمیکنم د ر ین کشتـزا ر مرد
چیزی بغیرروبه وکفتارنمانده است

پیر مرد را نادره گفتار نیست   //   کشش و جذبی در آثار نیست
در حضر با درد هاست در گیر  //  درسفر قوت بسیار نیست
هرکه درآویخت با زلف یار    //   چاره اش در قسم و انکار نیست
انکه تمرین عاشقی کرد          // از منش خبر، که هوشیار نیست

سا قــی گل پیـــرهن،جــام شـرابــم بده
صبــروقــرارم برفـت،بـــادهءنــابــم بده
عمــرمن آخــرشده،ازرهء لـطـف وکـرم
یک نظـری ســوی من،آب حیــاتــم بده

هنگا م تولـد قتـل د خیرا ن
فرمان جد ید ا میرطا لبا ن
هنگا م تولد قتل د خترا ن
فرما ن جد ید امیر طا لبان

رها ازتار شب ها می کند شوق سحرخیزم
شـفـق بـازی کـنـد در محفـل صبح دلاویزم
شــبـانی گـر بـه زیـر سـایـۀ مهـتاب بنشینم
به تار چنگ زهـره خـوشـۀ پـرویـن آویزم

آرزوی دل را بـر لــوح رویـا می کـشم
شکل فریاد سکوتـم را چه گویا می کشم
آنچه بر دل نقش می بندد تجسم می دهـم
آن چه در پنهانِ سـر آید هـویدا می کشم

چواز چشم وابروت کا م گیرم
بحیرت شوم غـرق کدام گیرم
زآ شفته با زارعشق ومستی
بمیخا نه روم وآرام گیرم

فـدای سـیرت نیکـم رهـا از بند تصویرم
خلوص گـوهـر عشقـم کند از دل تنویرم
کسی اسـرار دل های پریشان را نمیداند
ولی آشـفته بازار سـیاست کـرده دلگیرم

خـد ا یا کا ر بی د ختر نمیشه
با وج پروا  زبی شهپر نمیشه
به پشت ا بر تیره خـورنهـا ن
بد وا نگشت کرد ند ار نمیشه 

فراق مادرم از بس مـرا خـون جگـر کـرده
رسیده عمرم آخر،روح من از تن بدر کرده
.........
برگ درختان عمر،دائماً درریختن است
فصل بهـارحیـات،روبخـزان رفتن است

ای محترم مدرس! که زندگی ساز می کنی
چرا درس طفلان از زدن  آغاز  می کنی
ازفعل ضَرَبَ چه فهمیده ای درکارخویش
چرا کَتَبَ و نَصَرَ را عقب انداز می کنی

د رد وحه سه روز جها ن رقصید
کهـتــرا ن چــه مهـتــرا ن رقصید
ملـل مـتحـد گلـد ستـه  یی عـرش
شـا د مـا ن مستـی کـنا ن رقصید

شو بدام استعما ر د گر با ر اسیر
زد ل بد وست بسا ز - نه در تقریر
امپراطورسگ درنده خاموش بکن
با هنر د وتربوز بیک د ست بگیر
                   **
 خوشا که خلـق با تو قـرین باشد
تکیـه گاهــت محکـم ومتیـن باشد
مـده پا یگاه با مپراطورجـزبحرف
سگ درنده همان به همنشین باشد

زأ تشفشا نــی طینت  واخگـر د ل 
بجنگ ها ی عـا لم شر می فـروشد
ا مپراطور نشسته د رغـنـدی خـیـر
بعا لم تفا خر چو رهبر می فروشد

         انسانیت درانحطاط .
           اززبان یک زن

بعدازین زندگی را با منطق بود  یک سو کنم
یا باید با سرکشیدن های جام زهر خو کــنم
بسکه در دانه ها درزمین گشته اند تیت و پاش
جای اشک خون ریزم ز دل ، خاک را بوکنم

در عید قربان حق را من  قربان شوم
آنقدر نزدیک که صبی العیان شوم
 دل و دیده بادا فرش مقدمت ای عید
آمدی دست به  دامان و درمان شوم

جو بایدن لعنت حق بر سرت باد
جـهـنـم رفـتـن آخــرکـیـفـرت بـاد
شـود تحـت السقـرجای توملعـون
نتـنـیـاهـو تـرامپ،دوروبرت بـاد

من چه بودم ؟ نشانی از بی نشان
ازعدم آمدم  سوی  عدم   روان 
یک مثا لی گویمت ازجسم وجان
مثل یک قطره آبی  در ناودان

خانه و باغ و زمین و روستا ویران گشت
خـشـم سیلاب طبیعـت قا تل انـسـان گشت
ثروت ومال وزراعت را بیک دم آب برد
کودک و پیروجوان در ناله و افغان گشت

گذشـت ایـام خـوبِ زنـدگـانی
به غربت ازوطن با نا توانی
خدایا از کرم کن ختمِ غربت
رسانـی آخـرم،مُـلک جـوانی

فرصت شمار دور زمانست بکام تو
آغــــا ز تو ز لــز لـه بر پا نمـود بکـوی
درحیرت است جملگی از فرجام تو

جنگ قـدرت ها دل زخمین وخونین آورد
جـای صلح و دوستی تیغ و تبرزیـن آورد
مهـربـانی را ز قـلـب آدمی بـیـرون کـشـد
در ربـاتیک سینه هـا مـاشین سنگین آورد

آمد م دل ، آماج  تیر مژ گانت   کنم
درغنچه ها بخسپم گل به دامانت کنم
دل ودیده فرش سرو قامت  رعنا ییت
ازسرانگشت تا فرقدان بوسه بارانت کنم

خو یشتن ز نگونساری مصپون کن
فــا رغ د ل ا ز ا لـفـت مجنــون کن
تا د ر صف مردان بزنم بشما رآیی
استا د شووشنگ خود ت معلوم کن

رحیم و رحـمان را تابکی قـهار می گویند
برای بـندگان اش ظالـم و جـبار می گویند
خـدای بـوستـان و بلبل و گل را نمی دانند
ورا پروردۀ صحرای خشک وخارمیگویند

بهاریکه  گرد افشانی کند بر غنچه ها  غبارش
شفق به رقص آید چوبیند طلوع صبح رخسارش
وحدتی و  شهودی سرگشته ای کارگه کمالش
زرتشت و مانی برنگی هوس آرای نقش دیوارش

یـارب به آه نـالـهء طـفـلان غــزه
بـرخـون فتـادگـان عـزیـزان غــزه
بـرکـودکـانِ بخـون غـرقـه بیـگنـاه
ازدســت جـانـیـان به مـیـدان غــزه

در دل اگـر عـشق و محبت باشد
نجـوای دل آهـنـگ رفـاقـت باشد
دل را زدل شیفته جدا نتوان کرد
تشدید مرض ز ترک عادت باشد

     ای کاش خاک ره گردم من آبی چشمان را
اکسیر دو  دیده  سازم  گرد   دامان  را
سر تا قدمت ناز است و استغناء  ،  بگو
چشمان آبی را بوسم  یا مه  آسمان   را

عصا برجان انسان مار زهرآگین شده امروز
کهن افسانۀ کین، نفـرت و نفـرین شده امروز
مـتــون کهـنه و فـرسـودۀ عـهــد عـتـیـق ظلم
زخون کودک وپیروجوان رنگین شده امروز

بی ایمان گشت باز حکمتیار
ا یما ن زکفش برفت بایلغا ر
بـر بـا د بـرفــت بـا د آ ورد ه
ایما نِ ساخت د ست استعما ر

جهان با نـقـشۀ اهـریمنی گـردیـده پـر دعوا
چه داد و ناله یی پیچـیده در سـرتا سـر دنیا
ضعیف و بی گنه پامـال ظلـم ظالمان گـردد
تو گویی جنگل وحشی شـده دنیای غـم افـزا

به بی مهری دل بستن چه سخت است
براش ازسر بگـذ شتن چه سخت است
بـفـرقـت با وا ن کـوبـد ا ز کـیـن
چوقـلب شیشه شکستن چه سخت است

برآمد آفـتاب از مشـرق دل در سحـرگاهان
شب یلـدای تار زلف هجـران را دهـد پایان
خروس صبحدم درگوش یلداشب می خواند
که طفل آفتاب آورده با خود برف ویخبندان

آمد بهـار ولیـک، به مُلک عـزیـز مـان
ازظـلـم طـالـبـان به فـراراست مردمـان
ازجـورظالـمـان غـربـا ،بی حساب بوند
نی آب ونـی غـذا، نـه مسکـن واقـربـان

هرگزنرفت ازد ل عشق شراب خوردن
با یـا رد ل نشینیـی بـا د ۀ نـا ب خوردن
برعـرق فطرت شا د عـرق تنـد خوردن
چون"لب بیچ گرم"است وآفتاب خوردن
می خورد ن پیا پی صند ل د رد ند ا رد

برآمد آفـتاب از مشـرق دل در سحـرگاهان
شب یلـدای تار زلف هجـران را دهـد پایان
خروس صبحدم درگوش یلداشب می خواند
که طفل آفتاب آورده با خود برف ویخبندان

هرگزنرفت ازد ل عشق شراب خوردن
با یـا رد ل نشینیـی بـا د ۀ نـا ب خوردن
برعـرق فطرت شا د عـرق تنـد خوردن
چون"لب بیچ گرم"است وآفتاب خوردن

بهـار آمد ولی بـاغ وطـن رنگ خـزان دارد
دم افـراطیت تـوفـان وحشـت در چمان دارد
نـیـــامـد آرشـی تـا نـاوکـی در چـلـه انـدازد
هـزاران تیر زهـرآلـوده ظالـم درکمان دارد

     خود شناسی شد کلید  حق شناسی
این وا‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍ژه درمعرفت است اساسی
من عرف نفسه  فقد  عرف ربه
با دید یقین  بنده ای حق شناسی

زمین آماده است
زمان آماده است
جنگل آماده است
بر خیز ، برخیز

روزیکـه نیـســت یـادوطـن، درگـذارعـمـر
آنــروز هـرگـزم نـبــود، در شـمــارعـمــر
فـرصت غـنـیـمت است وبزودی،مـیگـذرد
چشمـی بهـم زنیـم گـذراست،روزگارعـمـر

در این دنیای پرآشوب و فقر و فتنه دلتنگم
فـلـک بـر تار خـام زنـدگانـی کـرده آونگـم
ز جور ومحنت آوارگی فریاد و صد فریاد
تو گویی در فلاخان زمان افتاد چون سنگم

 مادر! ای سرچشمه ء ایجاد وجود
ذات حق صد جا در قرآنت  ستود
جلوهء  هستی  رشته ءاحرام    تو
کسوت آدم از   وجودت   وانمود

بگـویند هـر چه قطعـن نمیشه
بگردی شهرهای روی عا لم
دگرهیچ خاک چومیهن نمیشه

نـد یـد یم چه نه شنیـد یم همه
گنـج لـبـریـز مهـر هستی را
به پشیـزی نه خـریـد یم همه

          ماهتابی دیدم روبه رو،دسته ای سنبل به کف
شیشهء معکوس  دل را  نغمه ء قلقل  به کف
ایزاء قامتش سرو را اعجاز  دوران بوَد
این بلند پروازی ها راست دخت کابل به کف

طالبـان این نوکـریِ خـصم افـغـان تـا به کی؟
خون ملت خورده و،شاگرد شـیطان تا به کی؟
تـاچه وقـت آزارمـلـت، بـنــدهءاهــریـمـنــان؟
نـام دیـن بـد کـرده و،ظـلـم فـراوان تا به کی؟

نمـی پـرســد ز احـوال دل تـنـهـایی تـنهایم
نمی داند کسی ازدرد  و داغِ هجروسودایم
نهان گردیدم از دید تظاهر درحریم خویش
به چـشم دل اگـر بـیـنی هـمان پنهان پیدایم

عقل پروسواس درحقیقت واوهام سوخت
مهره مراد در جستجوی ناکام  سوخت
طالع ناساز را کی توان با خط ساز کرد
قاصدراه گم کرد، درشراریاس،پیغام سوخت

ترا ای ارغوانزار بهاری
بکوه خواجه صفا بینم
شگوفان ولب خندان
            **

چـو بـال مـلۀ صـیـاد از پـرِ خـام است
تـمــام پـرّش آن تـا کــنــــارۀ بـام است
مـبــاش بـنـــد تغــافـــل کـبـــوتــر آزاد
شکست بال وپرازحرص دانۀ دام است

 هرکه را وطن،جنت الماوای اوست
حفره تاریک مور شهرزیبای  اوست
بلبل سرشاررا با تخت شاهی نیست سو
بسترخشن خارها دلــکشای  اوست

زندگی آخـرسـرآیـد،میهـنم هجـران تو
کرده است دیوانه ام،جنگ بی پایان تو
ازبرت تا دوربگشتم،کشـورزیبـای من
خون دل خورده وباشم دائماً،حیران تو

سرکه شد ا زستم شرا ب همه
غـرق خما رواضطرا ب همه
ازهجـوم ذ قــوم بگلشن وباغ
خآرستا ن ملک وخراب همه

بیا که دامن صحرا سبز و رنگین است
بهــار نـاز طـبـیـعـت غـرق آذیـن است
به هرطرف نگری مرغکان می خوانند
چونغمه های خوش دلبران شیرین است

شـدم هشتاد وشش دردهـرفـانی
نـکــردم کــارنیـکــودرجـوانـی
جــوانـی وزمــان تـنـدرســتــی
گـذشـت بیهـوده، حـالا نـاتـوانـی

چشم ترم بار عصیان دارد به دوش
دل از آتش غفلت  می آید به جوش
شهسوارمن از خواستم شده غضب
شیشه ام میزدبرسنگ ومیگفت خموش

د رجوار د ل بیما رکسی نیست صد حیف
بهـرتسکـین وقـرار کسی نیست صد حیف
پای د ر بند نها د یم دل ا ند ر ره د وست
خاک گردیدودلشکارکسی نیست صد حیف

هـنــوز نـای نیـســـتـان آرزو نـال است
نـوای دل نـه عـربـدۀ قـیـل و قـال است
سکوت راگ سحررا زدل کنید احساس
که پر ز نغمه و آواز تال و تینتال است

ای ملک بی همتای من،بخشم که ترکت کرده ام
وی دین من دنیای من،بخشــم که ترکت کرده ام
هسـتی تو عشـقـم درجهــان،امـیـد مـن درآخـرت
حــالا کـه مـن آواره ام،بخشـم که ترکت کـرده ام

افگنده است د رد ل من شورش شبا ب
                                      سا زوزن وشراب
علاج درد واندوه ورفع صد اضطراب
                                     سا ز وزن وشراب

شید ای وطن هستم تا با د چنین با دا
زین لعل مذاب مستم تا باد چنین بادا
با مهـر بتا ن صبرو ماه توا نمنـد ی
از د ا م بلا رستـم تا با د چنین با د ا

فکر من مانند زلف  او   مشوش
عقلم با جبهه نقل است در کشاکش
شرح اسرار بود سراسر منقــش
حرفی نه شنیده ام قاطع و بی غش

نهـان اســرار دل را آشـکارا می کند روزی
ز شکّ و شبه دل ها را مبرّا می کند روزی
شـکـیـبـایی بـه آیـیـن محـبت تلخ هـجـران را
به کام شـوق دل شهـد گـوارا می کند روزی

                آ شـا ی آ سیـا جها نگـیـر شود
                تک تک ملک جهان تسخیرشود
               امریکا نا توانگلیس د رهمه جا
               د ر د ید ۀ خلـق ها تکـفیـر شود

نـشـد پیدا دل از پیـچ و خـم زلف زرافـشانی
هزاران دل فـدای چشم مست و لعـل خندانی
شب یلدای هجران کی به پایان میرسد یارب
زلب های سکوت دل به گردون رفته افغانی

شهرهء شهرعشقم در زْمْن پیچیده ام
بوی کوی نگارم در دمن  پیچیده ام
جرءت اظهارمطلب ندارم حسرتا
حرف نا گفته ام در دهن  پیچیده ام

جهـان نظاره گر قتل عـام انسان است
خـدا به حق به سوگ بشـرگریان است
عـصا فـتـاده بـه دسـتان کـیـن جـلادان
خدا ز خلقت اشرار بـس پشیمان است