با درد اندوه شرمسارم که بر طبق عادت معمول ما، اینک بعد از وفات و در فقدان یک شخصیت دانشمند گران ارج ما به یادآوری و تجلیل شان قلم میزنم، خجولم که مانند زیادی از ما ها از راد مردان علم و فرهنگ خود ما، در ایام حیات شان به تمجید و تحسین یاد نمی کنیم و اینک بعد از جامه بدل کردن شان به قلم فرسایی می پردازیم ... بگذریم.
مرحوم داکتر صمیمی در فبروری 1945 در قندهار متولد و دورۀ مکتب را تا سطح بکلوریا در قندهار به پایان رسانید و سپس فاکولتۀ اقتصاد را در پوهنتون کابل به پایان رساند و در فاکولتۀ اقتصاد کابل نیز امر تدریس را به پیش برد. دورۀ ماستری و دکترای اقتصاد را در کشور آلمان تکمیل و در همان کشور در پوهنتون های آن به تدریس پرداخت و سی سال در رادیوی دویچله تا مرتبت ریاست بخش نشرات دری و پشتوی آن رسانه کار و ارتقا نمود.
جناب داکتر صمیمی از نادر عالمان کشور ماست که تمام عمر کاری خود را وقف تحقیق و پژوهش در عرصه های مختلف علوم اقتصادی، بشری، جامعه شناسی، "بحران شناسی اجتماعی" به ویژه در ساختار های افغانستان و کشور های روبه انکشاف و... نموده است، این کار صمیمی از جایگاه یک محقق و آشنا به شیوۀ کار اکادمیک و به نیت و قصد خدمت به مردمش و انسان به عمل آمده است، وقتی به محصول کار های علمی او نگریسته شود، وضاحت می یابد که برای موصوف عنوان روشنفکرآرمانگرا خیلی کمی میکند؛ زیرا داکتر صمیمی مسایل و مطالب زیر مطالعه اش را با ضوابط علمی و از همه جدی تر با آگاهی علمی به پژوهش میگرفت او در حد عالی یک دانشمند آرمانگرا بود که " روشنفکری آرمانگرا" در یک حصه ای از این تبحر وسیع تخصصی اش اخذ موقعیت میکند. صمیمی سخن های یک روزه و مصرفی نمی نوشت که فقط مصرف همان روز گردد، تألیفاتش بنیادی و دیر پا بوده اند، گرچه بخش مهمی از عمرش در برون از کشور سپری شد اما اکثر پژوهش ها و مطالعاتش به وطن مادری اش اختصاص یافته است.
با اینکه داکترصمیمی درمسیر و خط معین فکری می اندیشید، در آثار علمی اش سعی بر آن داشت تا تألیفاتش از تعلقات جانبدارانه ای نا همگون در امان بماند، در زندگی نیز شخصیت کثرت گرای داشت، با هر یک از تمایلات می آمیخت و نقاط همسویی ها را بیشتر متبلور می ساخت تا نقاط تفاوت ها را. ظرافت های رفتاریی که از زندگی پربار کاری اش فراگرفته بود، درطرز تماسش با اطرافیان مشهود بود. در مسایل عمومی، اجتماعی و سیاسی واقعیت گرا بوده و حقایق و اصول انسانی را محک قرار میداد، پرمدعایی و دیگران را کمتر از خود انگاشتن در اخلاق او جا نداشت.
او ناگزیر به اقامت در برون از وطنش بود که بدون شک بخشی از ماحصل و ثمر دانش اندوزی او را کشور مقیم او دریافت کرده است؛ صمیمی در خارج بدون شک شاگردان زیادی در رشتۀ اقتصاد تربیه نموده است، اما برای وطن و هموطنان خود کتب و مقالات تحقیقی – حاوی آموزه های مهم و به درد بخور برای تحولات مثبت و انکشاف وطن خود تألیف نموده است.
زندگی و کار این انسان دانشمند گوشه های زیادی برای آموختن دارد، وطن ما از این دست شخصیت های علمی و اکادمیک کمتر داشته است و شاید هم در حال و آینده زیاد نداشته باشد.
این قلم قبلاً طور مختصر دو کتاب این عالم گرانقدر را معرفی کرده است؛ یکی "کالبد شگافی بحران افغانستان که معرفی نامۀ آن با این جملات پایان می یابد :« این اثر ارزشمند در زمرۀ آن آثار گرانبهای محسوب خواهد شد که خزانۀ ثبت معلومات مؤثق وقایع معاصر وطن عزیز ما را بیشتر غنی خواهد ساخت مطالعۀ کتاب " کالبد شکافی بحران افغانستان" برای روشنفکران، مخصوصا برای مسلکی ها و محققان اقتصاد ً سیاسی، جامعه شناسی اقتصادی و جامعه شناسی سیاسی مفید خواهد بود که هم شیوۀ تحقیق علمی را فرا میگیرند و نیز از محتوای وسیعاً غنی آن بهره مند خواهند شد. »
و کتاب دیگر که معرفی شده است اثر با اهمیت و سودمند داکتر صمیمی تحت سرنامۀ "فرگشت جهانی شدن" می باشد، در آغاز معرفی این کتاب خاطر نشان گردیده بود که :« داکتر سید موسی صمیمی از دانشمندان پرکار و پر تلاش ماست که از جایگاه یک متخصص اقتصاد سیاسی و جامعه شناسی علمی مساعی متداومش را در عرصه های مهم، مفید و لازمی برای کشور ما و ممالک روبه انکشاف ، لحظه ای هم متوقف نه ساخته است، عمر پربار این اقتصاددان برازنده با تخلیق تألیفات ارزشمند و به درد بخوری برای انسان و جامعۀ بشری توأم بوده است.»
این بزرگمرد با فعالیت ، پشت کار، زحمتکشی – حتی در حالات بیماری و ناتوانی جسمی - به نگارش تألیفات ارزشمند علمی خود ادامه داده است تقلای شبانه روزی اش، با وجود خستگی و بیماری، درد و رنج ناشی از وضع صحی و موانع لجوج پیش روی اش، متوقف نگردیده است سخت کوشی و پشت کارمستدام از خصوصیت های این شخصیت دانشور بوده است.
داکتر صمیمی چندین جلد کتاب تحقیقی علمی و ده ها مقالۀ مهم، مفید و روشنگرانه در بارۀ مسایل وطن مادری اش افغانستان عزیز تحریر و به نشر رسانده است.
"درسال 1975 رساله ماستري اش را درمورد يکي ازپیچيده ترين مسائل اقتصادي آن روز که حتا سايه هاي آن تا امروز نيز روند اقتصادي جهان را رها نمي کند ، يعني روي " مقايسه تئوري سياليت وتئوري مقداري پول" تألیف نمود و به دنبال آن درسال 1977 رساله دکتوري اش را درمورد " جايگاه کشورهاي رو به انکشاف درچهارچوب نظم ارزي بين المللي " نگاشت.
در آخرین روز های حیات خود آخرین اثرش را به نام "گفتمان بحران افغانستان" به چاپ و نشر رساند و اثر دیگرش – که به آلمانی نگاشته است – تحت عنوان « کشور حایل، در مورد فروشکستن مشروعیت حاکمیت سیاسی در أفغانستان»نام گذاری شده است."
جهت آشنایی به آثار عمده و مهم مرحوم داکتر صمیمی لینک های در ذیل نشانی داده شده است تا در صورت دلچسپی بیشتر بتوان به آن لینک ها رجوع نمود:
http://goftaman.com/index.php/prs/111-siyasi/2776-2023-07-13-14-12-51 -
- و وبسایت وزین گفتمان و صفحۀ فیس بوکی جناب دکتور رسول رحیم.
روح این دانشمند عالیقدر وطن ما شاد و راحت و ماحصل کار های شان برای وطن و هموطنان ما پربار و پر برکت.
پایان
