مشكلاتِ كمبود آب در شهر كابل — اهميت احياى كاريز ها در افغانستان
نويسنده : داكتر عبدالحنان روستائى
در همين تازگى ها كتابى تحت عنوان " مشكلاتِ كمبود آب در شهر كابل — اهميت احياى كاريز ها در افغانستان" به قلم شخصيت فرهيخته و دانشمند
وطن داكتر عبدالحنان روستائى، توجه ام را بخود جلب نمود.
با اشتياق كامل آنرا خواندم . جا دارد تا اقبال چاپ اين اثر پُر ارزش، مهم و حياتى را براى داكتر روستائى بزرگوار، هموطنان و دوستان ارجمند تبريك گفته و از آن قدردانى نمايم.
كتاب با تحقيقات علمى و مشاهدات عملى به زبان عام، شيرين و شيوا بيان شده است. خواننده را از شروع تا آخر در متن و محتوا غرق مى سازد.
نويسنده، خواننده را در جريان چگونگى اهميت آب و مشكلات ناشى از آن در جوى، آبشار، چشمه، دريا ، درياچه ،كاريز، برف و باران وطن قرار مى دهد.
رودخانه هاى كابل، پغمان و لوگر … در مركز و رودخانه هاى كوكچه ، كوهستان ، هلمند … در محور و اعمار بند " شاه توت " در تنگى سيدان و اعمار آبشار بالاى رودخانه كابل … مسايلى است كه بيشترين صفحات قسمت اول كتاب را رقم زده است.
تاثيرات آب را در زندگى انسان ها و طبيعت در شهر و روستا، كوچه و پس كوچه، دشت و دمن ، تپه و كوه ، جنگل و مزارع ، باغ و چمن بيان مى نمايد.
اسامى جوى ها، باغ ها و تپه هاى كابل انقدر با دقت كامل بيان شده كه خواننده را در شناخت آن به تعجب مى اندازد ، با آنكه عمرى را در كابل زيبا گذشتانده اما هنوز هم از آن اشنايى كامل نداشته است .
كتاب از تاثير آب در حيات انسان ها شروع شده است، عوامل مشكلات كم آبى در ساحه هاى مختلف محيطى و اجتماعى، افزايش نفوس، آلوده گى هوا، كمبود برف و باران ، افرازات گازهاى گلخانه ئى ، آشغال و كثافات، فاضلات ، ناهنجارى هاى طبيعت ، تجاوز و جنگ ، و عدم مديريت مسولانه و دلسوزانه ، بى توجه ى دولتمردان ووووو حكايت دارد.
كمبود آب و خطرات صحى ناشى از آلوده كى اب را بر جامعه و طبيعت با دلايل علمى ثابت نموده و هوشدار مى دهد.
بخش دوم كتاب اختصاص دارد به كاريز ها و اهميت كاريز ها در طول هزارها سال در زندگى اجتماعى، اقتصادى بشر و طبيعت .
علت و عواملى كه كاريزكنى را بوجود آورد و رونق بخشيد. ارزش كار دستجمى مردم در كاريز كنى رشدو توسعه آن تا بلندهاى هنر و فرهنگ .
تشخيص محل كاريز ، طول عرض، لايرويى ، تهويه، دهنه كاريز ، پايين كاريز ، لوله كشى، تاثيرات منفى و مثبت چاه عميق و واترپمپ ها، ذخيره آب و … و بلاخره خشك شدن بعضى از كاريز ها و از بين رفتن بسيارى از آن و حفظ و توسعه آن ، از زمان هاى دور تا امروز در ابعاد مختلف جنگ و آفت هاى طبيعت واژه هاى است كه با تفسير به تحليل و بررسى مى گيرد .
قابل يادآورى است كه آنچه اين كتاب را بيشتر ارزش و اعتبار مى بخشد نه تنها بعُد توضيح و تفسير ان است بلكه راه حل و الترناتيف هاى علمى و عملى آن مى باشد.
نشانه گيرى اقدامات زودرس و دير رس و اعمار بند ها و بازسازى كاريز ها با تخنيك هاى مدرن و مديريت دلسوزانه مى باشد كه اگر به آن پرداخته شود، مشكل كمبود اب مرفوع مى گردد.
علاقه مندان می توانند این اثر را از بخش کتاب های همین سایت (گفتمان) بدست آورند