شناسنامه یا تذکرۀ تابعیت، سند و هویت شهرندی هر کشور است، اما این سند را دولت افغانستان به ریاست اشرف غنی و شریک قدرت او داکتر عبدالله در
حال تبدیل کردن به سند قومی و قبیله ای هستند.
آیا درج نام اقوام در سند شهروندی افغانستان که هنوز تعریف واحد و تقسیم مشخص و پذیرفته شده در مورد قوم و دسته های قومی وجود ندارد، افغانستان را به سوی ملت شدن می برد؟ یا اینکه بر عکس سیاست نادرست تقلیل سند شهرندی به سند قومی و قبیله ای، تفرقۀ اجتماعی و سیاسی را بر مبنای تبار و تیره، شدید تر، عمیق تر و پیچیده تر می سازد؟
هنوز که توزیع تذکرۀ قومی آغاز نیافته، بحث بر سر قوم و مرزهای قومی بالا گرفته که در افغانستان چند قوم است و چگونه دسته بندی می شود؟
اگر هدف از شمارش نفوس اقوام و قبایل در افغانستان باشد، این مشخصات در دفتر جداگانۀ اداره ثبت نفوس باید درج شود، نه در تذکرۀ تابعیت به عنوان سند شهروندی و سند تابعیت کشور.
تذکره یا شناسنامه سند تابعیت یک قوم و یک قبیله و سند تابعیت اقوام و قبایل مختلف نیست که نام آن اقوام و قبایل در آن درج و نوشته شود. تذکره، سند تابعیت و شهروندی کشوری است که افغانستان نام دارد. در تذکرۀ تابعیت مشخصات فردی که اتباع و شهروند افغانستان شناخته می شود، درج می گردد. هویت قومی و قبیله ای، هویت دینی و مذهبی، هویت زبانی و نژادی، هیچگاه عامل کسب سند تابعیت و شهروندی افغانستان و یا کسبِ سند شهروندی هر کشور دیگر در جهان نمی شود.
آیا می توان به افرادی که با ما دین، مذهب، زبان، قومیت، قبیله و نژاد مشترک و یکسان دارند، تذکرۀ تابعیت افغانستان را تفویض کرد و یا بالعکس آن، دولت های همسایۀ ما به هموطنان مان بر مبنای این تعلقات مشترک و یکسان، تذکره تابعیت و شهروندی کشور خود را می دهند؟
پس وقتی تذکره یا شناسنامه، سند تابعیت و شهروندی اتباع و شهروندان کشور است، نه سند هویت و تعلق قومی و قبیله ای، چرا این سند ملی و کشوری را به سند قومی و قبیله ای تبدیل می کنند؟
مگر اشرف غنی و عبدالله نمیدانند که ملت یک اندیشۀ سیاسی است، نه اندیشۀ قومی و قبیله ای. ملت بر مبنای هویت شهروندی و مدنی ساخته می شود، نه بر مبنای قوم و قبیله. هویت ملی، نه حکایت از هویت قومی و قبیله ای و نه حکایت از هویت مذهبی و نژادی دارد. هویت ملی عبارت از وابستگی و تعلق یک فرد و یا یک جامعه بصورت رسمی و قانونی به یک کشور و دولت-ملت است.
هویت ملی، هویت شهروندی است که با اندیشۀ سیاسی باورمند به هویت شهروندی در یک کشور شکل می گیرد، نه با یک دست سازی هویت تباری و ادغام تمام هویت های تباری و فرهنگی در یک هویت قومی و قبیله ای دیگر تحت هر نام و عنوان. اشرف غنی و عبدالله با این بازی سیاسی و خبط سیاسی این کشور بیچاره و درمانده را بسوی بحران بیشتر می برند و توسعۀ سیاسی و اجتماعی را مخدوش تر و تاریکتر می سازند.
.