نویسنده:بهادرا کومار
منبع: اندین پنچ لاین ۲۲ فبروری
مترجم: رسول رحیم
در این شکی نیست که مساله افغانستان، خواجه آصف وزیر خارجه پاکستان را برای یک "دیدار کاری" در بیستم فبروری به مسکو آورده بود. این دومین ملاقات خواجه آصف
با سرگئی لاورووف وزیر خارجه روسیه در جریان ۵ ماه گذشته بود. آنها آخرین بار در نیویارک در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد در ماه سپتمبر باهم ملاقات نموده بودند.
وزارت خارجه روسیه کوشش نمود با « دیدار کاری» خواندن این دیدار وزیرخارجه پاکستان از مسکو، تشریفات پروتوکولی را حذف نموده و مستقیماً به اصل معامله بپردازد. با اینهم مسکو از ورود خواجه آصف با "گرمجوشی" استقبال کرد. می بایست دلایل محکمی برای این کار وجود داشته باشد. مسلماً پسمنظر منطقوی پرآشوب است.جنگ سرد جدید، لم لم کنان به سوی هندوکش و استپهای آسیای میانه راه می پیماید و جغرافیای پاکستان، آن اهمیت استراتژیکی را دوباره باز می یابد که سالهای ۱۹۸۰ را به یاد می آورد.
اعلامیه های روسیه به شدت حاوی انتقاد از استراتژیهای منطقوی ایالات متحد امریکا در منطقه افغانستان و پاکستان است. مسکو به این نتیجه رسیده است که ایالات متحد امریکا مصمم است برای مدت نا معلومی در این منطقه حضور نظامی داشته باشد. از جانب دیگر روسیه از معضله افغانستان حذر می کند. در عوض واشنگتن مستقیماً در دولتهای آسیای میانه تشبث می نماید، تا جای روسیه را بگیرد، از جمله در سطح نظامی. روشن است که واشنگتن به سختی کار می کند تا نقش رهبری مسکو را در این منطقه در جنگ علیه تروریسم تضعیف نماید و این اعتقاد را به چالش بکشاند که روسیه فراهم سازنده امنیت برای جمهوریهای شوروی پیشین همسایه افغانستان می باشد.
با توجه به تجربه سوریه که ایالات متحد امریکا به طور مخفی داعش و متحدان القاعده را ترغیب می نماید که اوضاع را برای روسیه دشوار گردانند و فاکتهای جدیدی در صحنه به وجود آورند که وحدت سوریه را تضعیف کند، مسکو در مورد نیات ایالات متحد امریکا در قبال داعش در افغانستان به طور فزاینده ای خسته شده است. مطمئناً حضور رو به افزایش داعش در مناطق شمالی و شرقی افغانستان، روسیه را در قبال آسیای میانه عمیقاً نگران ساخته است. مسکو مکرراً اشارت نموده است که ایالات متحد امریکا می تواند انتقال جنگجویان داعش را از سوریه و عراق به افغانستان تسهیل کند. اما امریکائیها جلو می روند و نیش زدنهای روسها نادیده گرفته می شوند و الگوی سوریه در حال تکرار شدن است.
لاورووف در مذاکراتش با خواجه آصف موضوع رابطه ایالات متحد امریکا و داعش را به میان آورده است. جانب روسی اندیشه ساختار ضد تروریستی منطقوی سازمان همکاری شانگهای را مطرح نموده است که می تواند «تدابیر عملی را برای جلوگیری از نفوذ داعش در افغانستان به وجود آورد و مانع گسترش آن در آسیای مرکزی گردد.»
از اظهارات لاورووف به دنبال این گفت و گوها با خواجه آصف معلوم می شود که نشست سران سازمان همکاری شانگهای که قرار است در کینگ دائو (چین) در ماه جولای برگزار شود، احتمالاً یک سلسله اقدامات و ابتکارات در مورد معضله افغانستان نیز به عمل می آیند. در سال گذشته، روسیه جان تازه ای در گروه تماس سازمان همکاری شانگهای برای افغانستان دمید. چین میزبان نشست بعدی این گروه تماس می باشد. حقیقت آنست که با قبول پاکستان و هند به مثابه اعضای کامل، سازمان همکاری شانگهای، اکنون نمایندگی از همه همسایگان کلیدی افغانستان می نماید.
لاورووف و آصف بعد از این گفت و گوها به هنگام گزارش مختصر به رسانه اظهار داشتند که روسیه و پاکستان در ارتباط با اوضاع افغانستان زمینه مشترکی دارند. در اعلامیه وزارت خارجه پاکستان آمده است که دو وزیر خارجه « در مورد هم آهنگی نزدیک در ارتباط با همه پروسه های مرتبط به افغانستان، برای یک راه حل منطقوی منازعه افغانستان توافق کرده اند.»
مبرهن است که عبارت به کار برده شده توسط هردو جانب در ارتباط با مذاکرات روز سه شنبه در مسکو، دلالت به آن می کند که روسیه و پاکستان مصمم اند برای هم آهنگ گردانیدن راهیافتهای شان در مورد اوضاع افغانستان، باهمدیگر همکاری نزدیک بکنند. روسیه وعده نموده است که حمایت نظامی اش را برای عملیات ضد تروریستی به پاکستان افزایش دهد. قابل ذکر آنست که بر مبنای تصمیمی که قبلاً گرفته شده است، یک کمیسیون جدید برای همکاریهای تخنیکی نظامی بین دو کشور در حال ایجاد شدن است. البته این کار در زمانی صورت می گیرد که پاکستان در حال آمادگی گرفتن برای قطع هرگونه کمک نظامی ایالات متحد امریکا است.
مطمئناً، مذاکرات مسکو در شرایط جنگ سرد جدید برگزار شده است. امروز در مقایسه با سالهای هشتاد تفاوت اساسی در آن خواهد بود که وزیر خارجه روسیه در پیشدرآمد به آن چنین اشارت نموده است:
«امروز پاکستان یک شریک مهم سیاست خارجی روسیه شده است. هردو کشور به طور مثمری در سازمانهای بین المللی، به ویژه در ملل متحد و سازمانهایش همکاری می کنند. همکاری بین مسکو و اسلام آباد مبتنی بر تلاقی و یا تشابه مواضع در بسیاری از مواردی است که جامعه بین المللی با آن مواجه می باشد، و این شامل تروریسم و افراط گرائی دینی است.»
« فرصتها برای کار مشترک به طور چشمگیری پس از پیوستن پاکستان به سازمان همکاری شانگهای به مثابه یک عضو کامل در جون 2017 افزایش یافته است.»
« جنگ علیه تروریسم یک ساحه کلیدی این همکاری است...اوضاع در افغانستان نگرانی مشترک را به وجود آورده است. ما به طور خاص نگران رشد نفوذ گروه تروریستی داعش در افغانستان و تلاشهایش برای استحکام مواضعش در شمال و شرق استیم. ما جانبدار یک راهیافت منطقوی به سوی یافتن راه حلی برای این اوضاع در جمهوری اسلامی افغانستان می باشیم. ما از شرکت کنندگان در همایش مشورتی مسکو انتظار داریم که در مورد مسأله افغانستان و گروه تماس سازمان همکاری شانگهای برای افغانستان به طور مثمر کارکنند.»
این نزدیکی اعلام شده در مورد مساله افغانستان می تواند توقع اشتراک مساعی برای توسعه و تعمیق همه جانبه مناسبات روسیه و پاکستان را به وجود آورد.
لاورووف از مناسباتی که امروز وجود دارد، گزارش خوشبینانه ای ارائه نمود.روسیه علاقه مند آنست که قدرت و ظرفیت پاکستان را افزایش دهد تا در برابر فشار ایالات متحد امریکا ایستادگی نماید.دلچسپ آنست که لاورووف و آصف در مورد سوریه نیز مذاکره نموده اند که اخیراً به یک نوع شکل تهاجم علیه روسیه تبدیل شده است.خواجه آصف بازهم مخالفت خود را با وضع تحریمها علیه روسیه اظهار داشت.