انتخاب اعضای کمسیون انتخابات توسط کاندید ها به هر تدبیری که بود از همان آغاز آبستن دو عیب بود. از یک جانب به بیطرفی کمسیون صدمه میزد و از جانب دیگرخطر موضعگیری جانبدارانه یک یا چند کمیشنر به نفع کاندید پشتیبان شان موجود بود.
ریسک بحران زا شدن انتخابات در بطن قانونی که به فرمایش کاندید ها ساخته شد، نهفته بود. در دوهفتهٔ اخیرشاهد آغاز یک بحران هستیم. حادثه شکسته شدن قفل دهلیزیکی از تعمیرها ورسیدن راپورمستقیم آن به تیم ثبات و همگرائی و دخول مسلحانه یک وکیل پارلمان همراه با عثمانی رئیس این تیم در تعمیر زیربط نشان داد که تیم مذکوردر داخل کمسیون افرادی را در سطوح مختلف تعبیه کرده است و از آنها در موارد مختلف گزارش می گیرد واجازه می یابد مسلحانه داخل کامپلکس انتخابات گردد. از جانب دیگراطلاعات محرم رای شماری منظمأ به تیم کاندید های مشخص انتقال می یابد و این تیم ها میکوشد از طریق رسانه ها بر کمسیون فشار آورده و رأی شماری را درجهت دلخواه خویش مهندسی کنند.
حادثهٔ مشخصی که در روز های اخیر باعث تشویش مردم از ضایع شدن آرای شان شده است خواستهای مکرر تیم ثبات و همگرائی برای باطل شدن سه صد هزار رأی بایو متریک است. قبلأ به اثر اسرار همین تیم و تیم حکمتیارکه هر دو از آغاز طرفدار انتخابات نبودند و میخواهند با به بحران کشیدن انتخابات زمینه را برای تشکیل حکومت مؤقت مصلحتی مهیا کنند، هفتصد هزار رأی غیر بایومتریک در یک حرکت غیر اصولی از جانب کمسیون از پروسه شمارش خارج ساخته و بعبارهٔ دیگر باطل شد. این تصمیم سازشکارانهٔ کمسیون و پشتیبانی جانبس سفیر امریکا از آن تیمهای مخالف دموکراسی را جرأت داد تا با ازدیاد منظم فشار برکرسی کمسیون های انتخاباتی تکیه زده و مهندسی شمارش و بطلان آرأ را در دست بگیرند. اگرجلو این ها گرفته نشود تا سرحد شکست پروسه انتخابات به پیش میروند.
با در نظرداشت نو بودن شیوهٔ رای بایومتریک در افغانستان، تجدید شدن متواتر کمیشنر ها در فاصله های کم زمانی وبی تجربه بودن کمیشنران جدید، تکمیل نبودن لیست رأی دهندگان، نواقص تخنیکی دستگاه های بایومتریک در روز انتخابات و بی تجربگی کارمندان مراکز رأی دهی در استفاده از این دستگاه ها، منطقی است تا راه برای کاربرد رای غیر بایومتریک در حالات ضرورت برای رعایت حق رأی اتباع باز گذاشته شود. کمیسیون در روز انتخابات همین کار را کرد. ۷۰۰ هزار رأی غیر بایومتریک محصول همین صلاح دید خود کمسیون است. ممکن در میان آرای غیر بایومتریک آرای تقلبی و نا پاک هم وجود داشته باشد. این وظیفهٔ کمسیون است که آرای تقلبی را تشخیص نموده باطل سازد و سایر آرا شامل شمارش شوند. آن عده از آرا که توسط کمپیوتر های کمپنی درملوگ بحیث مشکوک نشانی شده اند باید توسط انسانها یعنی کارمندان کمیسون ارزیابی شوند. کمپیوتر ها نمیتوانند در همه امور به عوض انسانها کار کنند. بخصوص اگر این کمپیوتر ها توسط افراد خارجی بی خبر ازشرایط افغانستان هدایت شوند. باطل ساختن صد ها هزار رأی بدون بررسی و تحقیق بالای هر رأی در تاریخ افغانستان و جهان بی نظیر است. حالا مهندسین رأی شماری در تیم ثبات و همگرائی سه صد هزار رای بایومتریک را کاندید بطلان میکنند. بدون لحظهٔ درنگ بالای اینکه ممکنست در عقب این سه صد هزار رأی سه صد هزار انسان این سرزمین قرار داشته باشند که با قبول خطر جانی به پای صندوقهای رأی آمده اند. آیا میتوان در برابرپلان بطلان یک میلیون رأی بخاطرگل روی یکی دو تیم خرده گیر که در اساس با انتخابات مخالف بودند سکوت کرد؟
در روز های اخیر شاهد حاد شدن جنجال در داخل کمسیون انتخابات هستیم. یک کمیشنر که در رابطه با باز شدن قفل در پهلوی تیم عبدالله قرار گرفته بود، حالا در برابر شش عضو دیگر کمیسیون و دارالانشأ قدعلم کرده و دقیقأ خواستارعملی شدن خواستهای تیم ثبات و همگرائی برای بطلان ۳۰۰ هزار رأی دیگر قبل از شمارش مجدد آرا میشود. این شخص که ادعای حقوقدان بودن دارد به عوض رعایت حقوق سیاسی اتباع و همشهریان که منبع آن قانون اساسی کشور است به مقررات خورد و کوچک کمسیون چسپیده و بحیث ماموریک تیم معین در درون کمسیون عمل میکند. هر کمیشنرکه منافع یکی از تکتهای انتخاباتی را برمنافع عمومی مردم افغانستان ترجیح بدهد، شرمسار تاریخ خواهد شد.
بهرام صادقی
۱۶ عقرب ۱۳۹۸
