حق بنیادی آزادی بیان و حق بنیادی دسترسی به اطلاعات و معلومات، حقوقی اند که با کار ژورنالیست ها به طور عمده اجرا و تمثیل می شوند، این حقوق در مادۀ ۱۹ اعلامیۀ حقوق بشر، و در میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی ۱۹۶۶ - که افغانستان به آن ملحق است
- در مادۀ ۱۹ آن در فقرات ۲ و ۳ صراحت دارد و در مواد ۳۴ و قسماً ۵۰ قانون اساسی کشور نیز تضمین شده است این حقوق به اندازه ای مهم و اساسی است که می گویند: « آزادی اطلاعات و دسترسی به اطلاعات ومعلومات آکسیجن جامعۀ دیموکراتیک است».و تأمین کنندۀ این آزادی و ممثل این حقوق همین ژورنالیست ها می باشند، به این ترتیب حمله به جان ژورنالیست ها مبین نیت طالب ها مبنی بر درهمکوبیدن حقوق آزادی بیان و خفه کردن دسترسی به اطلاعات و معلومات و کار خبر رسانی یعنی قطع اوکسیجن جامعۀ دموکراتیک است که به طور فزیکی اعِمال می شود.
رویداد های خونین ترور که اخیراً در شهر های بزرگ کشور- به خصوص در شهر کابل – توسط گروه تحریک طالبان و احیاناً به دست گروه های تروریستی دیگر نظیر داعش و یا دسته های تروریستی نامشخص به عمل می آید،سبب نگرانی جدی تمام هموطنان ما مخصوصاً اقشار تحصیکرده، شامل ژورنالیست ها، متخصصین واعضای جامعۀ مدنی گردیده است، زیرا در این میان به طورعمده ژورنالیست های زحمتکش و فعال ما که در عرصۀ خبر نگاری و خبر رسانی تا حد به خطر انداختن جان های شیرین شان عرق ریزی میکنند، اعضای جامعۀ مدنی، کدر های که در ارگان های دموکراتیک نظیر مؤسسسه شفافیت انتخابات فعال می باشند، جوانان ما که مشغول آموختن علم ودانش اند، زنان کشور که تازه در هوای بالنسبه "آزاد" پر و بال باز کرده اند، آماج این ترور های دهشتبار قرار میگیرند.
تروریستان به طور حساب شده و هدفمند کدر های را که برای یک جامعۀ دموکراتیک مهم اند، مورد حمله قراداده اند. بر علاوۀ ژورنالیست ها، یکی از کارمندان ورزیده و فعال کمیسیون مستقل انتخابات، بعضی از اعضای جامعۀ مدنی، سه افسرپولیس زن در ولایت بلخ، دو قاضی زن در کابل در میان قربانیان این ترور ها دیده می شوند، که مؤید هدفمندی این ترور ها بوده و با سنجش های محتملاً استخباراتی طرح ریزی گردیده اند.
برای بررسی وضع موجود بهتر است نقل قول هائی از ژورنالیستانی را که در داخل افغانستان کار وزندگی میکنند، ودر کنفرانس آنلاین افغانهای برونمرزی ۱۷ جنوری سخنرانی داشتند، در اینجا درج کنیم: یکی از این ژورنالیست ها اظهار داشت که «از ملاحظۀ مسیر طالبان در مذاکرات دوحه دانستیم که آیندۀ آزادی بیان و آزادی مبادلۀ معلومات و خبر رسانی جداً مورد تهدید است؛ ابراز فکر و اندیشه مبادلۀ معلومات و خبر رسانی از نظر طالب ها پدیدۀ آورده شده ای امریکایی هاست که با رفتن شان این پدیده هم از میان برود، در حالیکه در اسناد عام حقوق بشر این حقوق بنیادی برای تمام عالم بشریت اعلام گشته و در قانون اساسی ما توسط مردان و زنان کشور نیز تسجیل گردیده و توسط جوانان افغانستان که در رسانه ها کار میکنند در عمل پیاده شده است. لذا کدام تحفۀ امریکایی نمی باشد، این حقوق را به بهای خون همکاران ما نهادینه ساخته ایم. از جانب جمهوریت دردوحه کدام نماینده ای از ژورنالیست ها وجود ندارد که از نقش کاری و مسلک شان در برابر هیأت طالب حمایت و دفاع صورت گیرد». ژورنالیست دیگری عمیقاً از این نگران بود که مبادا بالای حق بنیادی آزادی بیان و حق دریافت و ارائۀ معلومات که جان کار ژورنالستیک را احتوا میکند، در مذاکرات دوحه "معامله" گردد.
ژورنالیستی که سخنران بعدی بود تحلیل نمود که «در نتیجۀ کار خبرنگاران مردم به آگاهی هائی دست یافته اند که به خاطر حقوق شان در برابر قدرت می ایستند ودر واقع همان نیروی فشار بالای حاکمیت را تمثیل میکنند و امروز رسانه ها به قوۀ چهارم در نظام فعلی در حال مبدل شدن است که این همه رایگان بدست نیامده بلکه بادادن ۱۴۰ کشته، عدهٔ زیادی زخمی و بیش از ۱۵۰۰ شکایت ناشی از خشونت، حمله و تعرض بر جان خبرنگاران در مراجع ذیربط ٍثبت است، به آن دست یافته ایم. بعد از حملات هدفمند اخیر به جان همکارانم، عده ای از ژور نالیست های ما یا به ترک وطن ناگزیر گردیدند یا به شیوۀ غیر مسلکیی خود سانسوری پناه بردند».
علت اساسی این سیاست ترور و کشتار توسط طالبان وارد کردن فشار بر دولت افغانستان جهت دریافت امتیازات هر چه اضافه تر در مذاکرات جاری در دوحه، فراهم کردن هر چه بیشتر عرصه برای یک نظام بسته و توتالیتیر همانند ۲۰ سال قبل و هدف عمدۀ دیگرعبارت از حذف حق بنیادی آزادی بیان و آزادی اظهاراندیشه و فکر و دریافت و ارائۀ معلومات است که طالبان با کشتار های شان در صدد تحقق این اهداف اند. طالبان انگار مصمم اند هر جریان و گرایشی را که با نظام بسته و مستبدانۀ شان در تناقض حس گردد، از سر راه بردارند.
ایجاد هراس و در همکوبیدن روحیۀ شهروندان وطن ما مقصد این ترور های طرح ریزی شده است.
این ترور ها در یک پلان کلی جنگ روانی بر علیه وطن ما اعمال می شود.
منظور دیگر این کشتار های فجیع وانمود کردن بی کفایتی، ناتوانی و ضعف دولت افغانستان بوده و همچنان نیرومندی طالب ها در جبهات در حال جنگ با دولت رابه نمایش می گذارد.
بر ما افغانهاست تا با حس مسؤلیت در شرایط پیچیده و حساس فعلی بر اتحاد و یک پارچگی مردم ستمدیدۀ ما تأکید جدی به عمل آوریم، کشورفعلاً در حالت نه کاملاً ولی قسماً در شرایط نیمه جنگی و نیمه اضطراری به سر می برد و لذالازم است تدابیر جدیتر در مورد تأمین امنیت شهروندان رویدست گرفته شود.
کمیتهٔ حقوق بشر فارو با تحلیل وضع کنونی و در نظر داشت تهدیداتی که متوجه آزادی بیان و حق دسترسی مردم ما به اطلاعات است، برمواردآتی تأکید میکند:
- فارو ترور های وحشیانه و غیر انسانی ژورنالیستها، فعالین جامعهٔ مدنی و سایر افراد ملکی را بشدت محکوم نموده، تصریح می نمایند که عاملین این قتل ها صدای آزادی دوست و ترقی خواهانۀ مردم افغانستان را خفه کرده نمی توانند.
- از جامعۀ جهانی، به شمول سازمان ملل متحد – بخصوص شورای حقوق بشر و سایر ارگان های حقوق بشری آن - اتحادیۀ اروپا، انجمن های تخصصی جهانی مانند خبرنگاران بدون مرز و سایر ارگان های ذیربط، توقع برده می شود تا این ترور ها را محکوم کنند و دولت افغانستان در امر مبارزه علیه چنین ترور ها، معاونت های فنی و تخصصی بنمایند تا تهدید های جدی که متوجه حقوق آزادی بیان، دسترسی به اطلاعات و معلومات و خبر رسانی می باشد، متوقف و منتفی گردد و برای حفظ جان ژورنالیستان ما و سایر متخصصان تدابیری را پیشنهاد نمایند.
- دولت افغانستان بر مبنای قانون اساسی مکلف به تعقیب و مجازات مرتکبین این ترور ها می باشد. دولت با جلب همکاری مردم برای حفظ جان آنها، بطور اخص متخصصین رسانه ها و جامعه مدنی باید تدابیر گسترده، مشخص، شمرده و مورد به مورد را بر بنیاد حرفۀ تأمین امنیت توسط ماهران عرصۀ امنیتی و عرصۀ مبارزه علیه تروریزم – مخصوصاً ارتکاب ترور در شهر ها - را مطمع نظر جدی قرار بدهد. آرائه معلومات و آموزش تدابیر امنی در برابر چنین عملیات تروریستی به مردم از طریق رسانه ها نیز در این عرصه ممد واقع شده میتواند.
- افغانهای مقیم اروپا ازکمیسیون مستقل حقوق بشر میخواهند تا در رابطه به خواست ژورنالیستها و جامعهٔ مدنی برای داشتن نماینده در ترکیب هیآت مذاکره کنندۀ جانب جمهوریت در دوحه را، به دولت افغانستان و مجامع بین المللی رسانیده و در این رابطه به آنهامشوره بدهد.
- ازهموطنان عزیز چه در داخل و چه در سرتاسر جهان تمنی میگردد تا به هر طریقی که برای شان ممکن است این ترور های متخصصان کشور - منجمله ژورنالیست ها - را مورد تقبیح قرار داده از مواظبت و تأمین امنیت مطمئن آنان پشتیبانی بنمایند و در قطار حامیان حق آزادی بیان در وطن ما و در سراسر جهان بیایستند.
- از ژور نالیست های ممالک منطقه انتظار میرود که حملات تروریستی بر متخصصان و ژورنالیست های افغانستان را محکوم نمایند و بر دول خویش فشار وارد کنند تا از موافقت و یا سکوت در برابر این ترور ها دست بکشند، پشتیبانی از اجرای صحیح شغل ژورنالیزم و حمایت ژور نالیست ها یک داعیۀ جهانی است که همیشه بر خبرنگاران سیارۀ ما و ژورنالیست های منطقه اثرات خوب و یا نامطلوب متقابل دارد.
- از هموطنان مقیم اروپا انتظار میرود تا با استفاده از همه امکانات دست داشتهٔ خویش برای دفاع از داعیهٔ آزادی بیان و دست رسی به اطلاعات در افغانستان با سازمانها و مراجع تأثیرگذار کشور میزبان خویش تماس گرفته و توجه آنها را به حاد بودن وضع کنونی جلب نمایند. در ضمن افکارعامه د اروپا را باید از طریق مقالات ومصاحبه ها به زبان کشور میزبان در جهت بهبود این وضع بسیچ ساخت.
«کمیتهٔ حقوق بشر فارو»
