موانع سد راه تحصیل زنان چیست؟
در جوامع سنتی مانند افغانستان زنان معمولا از دستیابی به تحصیل محروم مانده اند، عواملی زیادی سبب این محرومیت شده که برجسته ترین آنها اسید پاشی، و به آتش کشیدن مکاتب دختران است. سالیان متمادی است که سیاه اندیش ترین عناصر زن ستیز ،
دشمنان علم و دانش با این رفتار و کردار زشت ضد انسانی شان، خانواده ها را هراسان و مجبور ساخته اند تا مانع رفتن دختران شان به مدرسه و مکتب شوند.
در افغانستان زمانی که حجاب از رخ بانوان بطور رسمی دور گردید، اسید پاشی بر صورت زنان نیز آغاز شد. شش دهه قبل، ملا های دستگیر شده توسط دولت وقت ، از تحریک ملا مسجد پل خشتی( بسم الله ) در اسید پاشی بروی زنان پرده برداشتند. با تشکیل احزاب اسلامی بخصوص حزب اسلامی گلبدین حکمت یار ، تیز اب پاشی در کابل ازدیاد یافت . در بیست سال پسین ، خبر اسید پاشی در رسانه ها بیشتر بازتاب یافت.
در « میرویس مینه» ولایت قندهار در جنوب افغانستان دو مرد سوار به موتور سیکلت توسط تپانچه های پلاستیکی به سر و صورت دست کم پانزده تن از دختران دانش آموز که چادری (برقع) بر سر داشتند به شمول دو آموزگار زن ، اسید پاشیدند. در کابل هفته گذشته به صورت یک زن و دو دختر همراهش اسید پاشیده شد. فرد یا افراد ناشناسی روی نفیسه که جراح پوست و زیبایی است هنگامیکه به خانه بر میگشت به صورت او ، دو دختر و دو کودک دیگر که همرای او بودند اسید پاشیدند. نفیسه می گوید دشمنی شخصی با کسی ندارد ولی گمان می کند که به دلیل زن بودنش هدف تیزاب پاشی قرار گرفته است. (۱)
زن ستیزان متحجّر بوسیله افراد مسلح خود با این گونه رفتار ها ( اسید پاشی، به آتش کشیدن مکاتب، مسموم ساختن و به رگبار بستن دختران) ، مشغولیت زنان را در خارج از خانه محدود ساخته و مانع بیرون رفتن بانوان و دختران به دفتر و مدرسه گردیده و با ترساندن ایشان در شهر ها و روستاها نا امنی ایجاد کرده که در نتیجه افزایش نا امنی ها حدود شش صد مکتب در مناطق نا آرام افغانستان بسته و حدود سه صد تن دانش آموز، از ادامه آموزش محروم شدند. (۲)
رهبران و پیروان احزاب اسلامی، و امارت اسلامی با روایت های دینی و مذهبی که سیستم ایدیولوژیک شان را می سازد ، در حاکمیت سیاسی با ترجیع دادن احکام دینی و مذهبی ( شریعت اسلامی) بجای قانون مدنی ، دین و مذهب را سیاسی ساختند. امارت اسلامی با صدور فرامین و اجرای اعمال خشونت بار ضد انسانی هر روز بی رحمانه تر از روز های قبل به استمرار حاکمیت دین سالار در افغانستان ادامه داده و با استخراج رویکرد های آموزشی از دیدگاه اسلام ، زمینه های افتراق را بین جنس مرد و زن در دستور کار روزمره شان قرار داده اند.
طالبان در ظاهر، تحصیل را حق مسلم اسلامی و قانونی زنان میدانند و از طریق سرپرست وزیر آموزش و پروش خود، چنین ادعا دارند که رهبران و علمای دین روی یک طرح جامع کار می کنند که با فرهنگ و شریعت اسلامی افغانستان مطابقت داشته باشد و در عین حال مورد پسند اکثریت ملت ما باشد و براساس آن نه تنها بر آموزش زنان شهری که برای زنان روستانشین چون از طرف دولت پیشین نادیده گرفته شده بودند نیز زمینه تحصیل را ، در همه مناطق کشور فراهم خواهند کرد . (۳)
این هیولا های خشمگین متحجّر ضد انسان و زن ستیز ، چه زود فراموش کردند که خود در روستا ها مکاتب را ویران و آتش زدند، مردم را اخطار دادند که دختران شان را به مدرسه نه فرستند ، در شهر ها به مکاتب دختران بمب گذاشتند و انفجاری فرستادند تا در دل خانواده و دختران هراس بیاندازند. با فرامین و اطلاعیه های شان دروازه های مدارس و لیسه ها را بروی دانش آموزان دختر بستند. طبق اظهارات بانک جهانی که در سال ۲۰۰۹ بیان شده است، فاصله مکانی به موسسه تحصیلات عالی، نا امنی، امکانات و تسهیلات ناکافی و قیودات و هنجارهای فرهنگی ، عدم حضور استادان زن نیز سبب شدند که نام نویسی دختران دانشجو در افغانستان در پایین ترین رقم در سطح جهان نسبت به جمهوری کنگو، که ۱۷ در صد است قرار گیرد.( ۴ )
اسید پاشی به صورت زنان تنها در افغانستان محدود نمیشود ، در اکثر کشور های اسلامی این چنین حادثه ای رخ داده است .در افغانستان امار دقیق اسید پاشی وجود ندارد ، اما عاملین آن مشخص اند که حزب اسلامی حکمیت یار و طالبان می باشند. روزنامه ودان ۱۱۴ حمله اسید پاشی در سال ۲۰۱۴را در پاکستان رسانه ایی ساخته است که ۱۵۵ قربانی در پی داشته است و هم چنین نظر به را پور فرماندهی پو لیس ایران ۳۸۰ مورد اسید پاشی در همین سال (۲۰۱۴) در شهر های مختلف ایران ثبت گردیده است .
آیا همه ای این موانع ، از فراگیری و آموزش تحصیلات برای زنان که نیمی از پیکر جامعه را می سازند، رهبران آینده را تولد ، و پرورش میدهند جلوگیری خواهد کرد؟ زنان نباید از تحصیلات عالی منزوی گردند. دانش عالی نه تنها برای زنان، بلکه برای جامعه افغانستان مفید است، آموزش زنان سبب می شود که افغانستان دارای خانواده های سالم و آگاه داشته باشد و در واقع بدون سهم بانوان همه ای امورات اجتماعی، سیاسی ، اقتصادی ، هنری و ... در افغانستان نا تکمیل و بی هدف خواهد ماند.
جنبش زنان افغانستان برای رسیدن به برابری ، تساوی و تغییر اجتماعی ، راه پر پیچ و خم و طولانی را طی طریق خواهد کرد . برای برقراری یک جامعه مدنی و پویا و نیرومند در افغانستان با توانمند سازی و آموزش عالی شهروندان و ترویج فرهنگ حقوق مدنی و حقوق بشری از طریق رسانه ها و شبکه های اجتماعی ، راه کوتاه و هدف ، تسخیر خواهد شد. ادامه دارد
از منابعی که در این نوشته استفاده شده است:
(۱) اخبار بی بی سی ۲۴ تیر ۱۳۹۵( ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۶) صورت من کجاست؟ و تیزاب پاشی بر زنان ، رسم به جا مانده ی اخوانی ها ( مریم مروه، ۹ اسد ۱۳۹۵)
(۲) اخبار بی بی سی نوامبر ۲۰۰۸ «شمار دانش آموزان و آموزگاران مسموم شده در مدرسه دخترانه « طوطبا» در شرق کابل، بیشتر از پنجاه تن رسید»
(۳) اخبار بین المللی ، خبرگزاری تسنیم
(۴) روزنامه افغانستان آزاد
تیزاب پاشی در افغانستان، بامداد
کابل پرس ، اسید پاشی در افغانستان، پاکستان و ایران دسامبر ۲۰۱۴
« اخبار » ، تلویزون طلوع و روزنامه ای ۸ صبح
محمد طاهر،
امریکا، ۱۵ اپریل ۲۰۲۲
.
