حدود شصت سال پیش، زمستانهای شهر چاریکار سرد و یخبندان بود. کوچه های بالا گذر ( گذر اکرم خان) و گذرهای دیگرشهر چاریکار پُر از برف می شد. مشکل بود، دو نفر از یک خط راه برفی بگذرند. و اما تابستانِ آن گرم یکجا با وزش باد های تند سپری می شد

امروزدهم دسمبر ۲۰۲۰ در شهر کابل گردهمائی ملی قربانیان برگزار گردید که عدهٔ از قربانیان از ۳۴ ولایت افغانستان در آن حضور داشتند. مسؤل کمیتهٔ حقوق بشر فارونیز به دعوت برگزار کنندگان از طریق آنلاین در این گردهمائی شرکت نموده پیام فارو را به شرح ذیل به شرکت کنندگان این گردهمائی ارائه نمود:    

من زمانیکه در نوشتۀ قبلی تحت عنوان ( بُـن و دوحه!) نوشتم که: 
توافقات بـُن  و مذاکرات دوحه در مقطع معين تأريخى مانند آغاز کار و توافقات جهت راه يابى براى تمرکز اصلى و تصميم گيرندۀ اصلى شدن ملت وجهت رسيدن به حاکميت و ارادۀ  ملت و جهت رسيدن به

نویسنده زنده یاد زمانی

مترجم معراج امیری

ادامه داستان زندگی بهرام

وقتی بطرف اتاقم روان بودم، به خاطره های گذشته فکر میکردم که یک عالم  بزرگ دین اسلام شوم و به مردم دین واقعی اسلام را تبلیغ و وعظ کنم.

اینک از قتل داکتر ناکومورا (کاکا مراد) یک سال می گذرد. درست یک سال قبل در چنین روزی جمعی از جنایتکاران که از پاکستان گماشته شده بودند، در شهر جلال آباد بر این ابر مرد بزرگ و نکوکار و همکاران عزیزش آتش گشودند و آنها را از زندگی ساقط کرده و خود را روسیاه تاریخ ساختند.

   ﻓﻘﯾر ﺳﯾد اﻓﺗﺧﺎراﻟدﯾن ﻧﻣﺎﯾﻧده ﺑرﺗﺎﻧﯾﮫ در ﮐﺎﺑل ١٩٠٧ – ١٩١٠ 
  
ﺑرﮔردان :ﭘروﻓﯾﺳور دﮐﺗور ﻋﺑداﻟﺧﺎﻟق ﻟﻌل زاد
 
اﯾن رﺳﺎﻟﮫ در ﺳﺎل ١٩١٠ ﺗوﺳط ﺳﯾد اﻓﺗﺧﺎراﻟدﯾن ﺧﺎن ﻧﻣﺎﯾﻧده ﺑرﺗﺎﻧﯾﮫ در درﺑﺎر اﻣﯾرﺣﺑﯾب ﷲ ﻧوﺷﺗﮫ ﺷده اﺳت. اﯾن ﮔزارش ﺷﺎﻣل ده ﻓﺻل و ﯾﺎزده ﺿﻣﯾﻣﮫ اﺳت.

آنگاه که از" بدحادثه " دراوایل سال۱۹۸۳   میلادی با همسر و دو فرزندم وارد شهر مونتریال مربوط ایالت کیوبک کانادا گردیدم، دیدم تنی چند ازهم میهنان آواره  شده ی دیگرنیز قبل ازمن به این شهر وارد شده اند.  

لودویگ ویتگنشتاین در سال 1889 در وین به عنوان فرزند یک صنعتگر ثروتمند به دنیا آمد. ویتگنشتاین پس از اخذ ديپلوم  انجنيري مکانيک ، شروع به مطالعه فلسفه کرد ٬ در اواخر سال 1911 ویتگنشتاین برای مطالعه منطق و فلسفه نزد را سل به کمبریج رفت.

گفتنی هایی پیرامون این ویژه نامه سرگذشــت «ویــژه نامــۀ شــهید مجیدکلکانــی» بســی تلــخ و اندوهبــار اســت. روزهــای پایانــی مــاه ســرطان ســال  ۱۳۶۰خورشــیدی بــود. نادرعلــی دهاتــی (مســئول کمیتــۀ تشــکیلات «ســاما») بــه اعضــای کمیتــه خبــر داد کــه کار چــاپ ویــژه نامــه بــه انجــام رســیده اســت. 

     آنچه که ملت به اسارت درامده ما را خسته و درمانده می کند سردر گمی شان از پیچیده گی اوضاع نا به سامان جاری کشور نیست که مانند کوه های سنگین رو برو شان میخ کوب شده اند. بلکه ریگ های دشت های خشک و سوزان درون کفش « نخبگان » شان است.

نویسنده: بهادرا کومار
منبع: اندین پنچ لاین 19 نوامبر 2020
مترجم: رسول رحیم
در جیوپولتیک یک برداشت غلط به مرور زمان می تواند به عقل متعارف تبدیل شود. در دو سه سال گذشته روایتی پاگرفته است که در ایالات متحد امریکا در رابطه با سیاست هایش در مورد چین یک

 مباعث  فلسفه علم بسيار متنوع  وگوناگون است ٬ از یک نگاه اگر دقت کنيم ٬  شامل بررسی موضوعات مختلف ميشود که حل آن مسايل هيچکدام بي ارتباط با علم و فلسفه نيستند ٬ در يک ديد کلي فلسفه علم را  ميتوان علم شناسي  

نویسنده زنده یاد هاشم زمانی
مترجم معراج امیری
ادامه داستان زندگی بهرام

وقتی بطرف اتاقم روان بودم، به خاطره های گذشته فکر میکردم که یک عالم  بزرگ دین اسلام شوم و به مردم دین واقعی اسلام را تبلیغ و وعظ کنم. غرق همین افکار تصمیم گرفتم که به لندن و مصر نروم، به وطن خود برگردم و در بین مردم خود اسلام را تبلیغ و وعظ کنم

تره کی در صدد تلافی برآمد و با شیوۀ باسقین گونۀی، راه سفر به شوروی را پیش گرفت. آنجا چهل روز باقی ماند، با مستشرقین شوروی و رهبر حزب توده (ایران) ملاقاتهای جداگانه داشت. تره کی پس از بازگشت از مسکو در فاصیله ۳۰ روز با میوندوال صدراعظم و ظاهرشاه نیز ملاقات جداگانه را ترتیب داد. از متن همین نوشته

هنوزجنازه آن بودایی بزرگ وعزیزی  که  در روح وروان تاریخ چند هزار ساله سرزمین ما جا گرفته و با فتوای "سیأ"سی  تنی چند از مفتیان آن سوی مرزها بدست فرزندان این سرزمین سربریده شده و برچوبه های دارتاریخ میهن ما

مروری بر تحولات اخیر و ضرورت اتحاد و همبستگی افغانهای مقیم اروپا
به سلسلهٔ کنفرانس های سالانهٔ فدراسیون سازمانهای پناهندگان افغان در اروپا (فارو) بتاریخ ۷ نومبر ۲۰۲۰بیستمین کنفرانس فارو تحت عنوان"مروری برتحولات اخیر و ضرورت اتحاد و همبستگی افغانهای مقیم اروپا

روزگارانی بود که معلم تاریخ، به منظور " تدریس تاریخ" به داخل صنف می آمد و شاگردان هم به مقصد "آموزش" ازرویداد های تاریخی، گوش به سخنان معلم می نهادند و هرآنچه معلم می فرمود و یا آنچه درج اوراق "کتاب تاریخ" گردیده بود را، بمثابۀ تاریخ کشورآبایی شان می پذیرفتند و می آموختند وآموزه های شان  را درجریان امتحانات پس میدادند

به سلسلهٔ  کنفرانس های سالانهٔ فدراسیون سازمانهای پناهندگان افغان در اروپا (فارو)  بتاریخ ۷ نومبر ۲۰۲۰بیستمین کنفرانس فارو  تحت عنوان"مروری برتحولات اخیر و ضرورت اتحاد بیشترافغانها در اروپا " بنا به شیوع مرض کوید ۱۹ بصورت آنلاین برگزارشد. بیش از (۱۰۰) تن ازهموطنان ما شامل دانشمندان، شخصیتهای مستقل و نمایندگان

 سال ها پیش از دیدار با مجید او را به نام می شناختم. صورتگر ذهنم تصویر توصیفی خیره کننده یی از او در  خود نقش کرده بود. آوازۀ عقاب بلند آشیان در چهار گوشۀ میهن طنین انداز بود. این آوازه در  مرز های  جغرافیایی کشور مان محدود نماند و به خارج سرایت کرد. همیشه تصویر ذهنی او را با خود داشتم. تصویر  مردِ  رستم صولتی که پُربار از حماسه ها بود. 

نویسنده ﻣوﺳﯾز داﺳﺧوراﻧﺗﺳﯽ 

ﺑرﮔردان ﭘﺎرﺳﯽ: ﭘروﻓﯾﺳور دﮐﺗور ﻟﻌل زاد

ﺗﺎرﯾﺦ اﻏوان ھﺎ ﻣﻧﺑﻊ ﻣﮭﻣﯽ ﺑرای ﺗﺎرﯾﺦ ﻣردم ﺑوﻣﯽ اﻏوان ﻗﻔﻘﺎز از زﻣﺎن ھﺎی ﻗدﯾم ﺗﺎ ﺣدود ٩٨٨ﻣﯾﻼدی اﺳت. اﻏواﻧﯾﺎ (ھﻣﭼﻧﺎن اران، اﻏﺑﺎﻧﯾﺎ، اﻟﺑﺎﻧﯾﺎی ﻗﻔﻘﺎز) ﻣﺗﺷﮑل از ﺑﺧش ھﺎی از داﻏﺳﺗﺎن و آذرﺑﺎﯾﺟﺎن ﻣﻌﺎﺻر ﯾﻌﻧﯽ ھﻣﺳﺎﯾﮫ ھﺎی ﺷرﻗﯽ ارﻣﻧﯾﺎ اﺳت.

به تعقیب کشتار بیرحمانه در آموزشگاه کوثر که به زندگی ده ها جوان مستعد و کوشای افغانستان خاتمه داد و خون ده ها تن دیگر را هم گرفت، حملهٔ دهشت افگنانه بر محصلین فاکولتهٔ حقوق پوهنتون کابل جنایت دیگری علیه بشریت است که وقوع آن یکبار دیگر پرده از چهره و امیال وحشتناک و ضد انسانی عامین این جنایات شنیع را درید

بحث دولت ـ ملت از مقوله قدرت وحاکميت بيرون نيست  ٬ ملت عبارت از تشکل گروه انسانهاي است که  در جغرافياي واحد با زبان و هويت معين  برمحور وجود دولت  باهم زندگي مشترک دارند٬ قرار گرفتن اين  دو واژه ٬٬ ملت ـ دولت٬٬  پهلوي هم  ازنظر جامعه شناختي معني خاص و پيوند جدا ناپذير با هويت و خصوصيات دولت هاي مدرن دارد  

نویسنده زنده یاد هاشم زمانی
مترجم معراج امیری
ادامه داستان زندگی بهرام:
تشویق معلم عربی برای من کمک بزرگی بود، من به درسهای خود بیشتر زحمت میکشیدم اما استاد و سایر انسانهای که دوستم بودند، مانند کتابدار و سایر افراد در تشویق من کمکهای قابل قدری کردند.

بدینوسیله شما را فرا میخوانیم تا با شرکت و حضورگرم خویش در کنفرانس آنلاین امسال فدراسیون سازمانهای پناهندگان افغان در اروپا (فارو) برگرمی بحث ها در این کنفرانس بیافزائید .

افغانستان به عنوان کشوریکه گرهگاه تضاد های منطقوی و بین المللی بوده و منافع بازیگران متعددی در این کشور در برابر آن قرار دارند، جنگ و صلح در این کشور هم  دو پدیده ای متضاد ومغلق است.

زانوی غم در بغل دارم: 
زدم فریاد خدایا این چه رسمی است 
رفیقان را جدا کردن هنر نیست 
رفیقان قلب انسانند خدایا 
بدون قلب چگونه می توان زیست؟ 
 لحظۀ در گوش هایم صدایی پدرود حیات محبوب الله کوشانی طنین افکند و پس از آن چشم هایم روی خطوط نوشته های سوگوارانی چند خیره شد. 

معادل واژه جامعه مدني در غرب Civil Society است به معناي جامعه شهروندان است ٬ از جمله مفاهيمست كه عمر طولاني ٫و رهاورد هاي عملي و متنوع درفرايند تكامل جوامع بشري در امتداد تاريخ دارد٫ مباني تيوريك آن از زمان ارسطو تا رونسانس و عصر ديموكراسي همرا با تكامل جوامع انساني مسير روبه گسترش را پيموده ٫

با اندوه فراوان اطلاع یافتیم که جناب کوشانی روشنفکر نامدار کشور و رئیس حزب آزادگان افغانستان، سحرگاه یکشنبه ۲۵ اکتوبر۲۰۲۰ به عمر ۷۶ سالگی به علت بیماری قلبی  در شهر دویسبورگ جمهوری فدرالی آلمان چشم از جهان فروبست.

نویسنده زنده یاد هاشم زمانی
مترجم معراج امیری
ادامه داستان مولوی بهرام

استادان مدرسه اسلامی دیوبند، هر سه ماه یک مجلس عمومی داشتند و هر معلم شاگرد ممتاز خود را به مجلس معلمین معرفی میکرد.

دوهفته قبل وقتی داکترعبدالله به پاکستان سفر کرد و به استقبال گرم و بی پیشینۀ مقامات پاکستانی روبرو شد، برخی ها با ذوق زدگی حدس و گمان هایی را مطرح کردند که اسلام آباد طرفدار  ریاست وی در حکومت موقت احتمالی آینده است.

خداوند متعال را سپاسگزارم که بعد از چهار دهه جنگ، تجاوز بیگانگان و خونریزی اکنون شما طرفین منازعه کنونی افغانستان مذاکراتی را به هدف پایان دادن به جنگ و نا امنی در کشور، در دوحه آغاز نموده و جلسات مقدماتی

بسم الله الرحمن الرحیم 

هموطنان عدالتخواه و آگاه،

چنانچه می‌دانید، هفت سال از توشیح و تصویب رسمی قانون ثبت و احوال نفوس می‌گذرد. قانون مذبور دقیقاً به تاریخ ۱۱ جدی سال ۱۳۹۲ تصویب و غرض توشیح به ریاست جمهوری فرستاده شد و به تاریخ ۱۰ قوس ۱۳۹۳ توسط رئیس جمهور توشیح و قانوناً به تصویب رسید،

 جوامع بشری درفرايند تکامل تاریخی خود مراحل  ونظام  هاي مختلف را پشت سر گذاشتانده و ایدولوژی های زیاد را  تجربه کرده اند٬  چنانچه  قرن نزده و بیست را  قرنهاي او ج گیری  مكاتب ایدولوژيكي  نامیده اند  اما هرايده و عقيده  الزاماً ايدولوژي نيست ٬

هند در حین مباحثه افغان ها روی حکومت موقت محتاط است
بخش-2
نویسنده:بهادرا کومار
منبع: اندین پنچ لاین 13 اکتوبر
مترجم: رسول رحیم
برای دهلی جدید برنامه گذاری سیاست در ارتباط با افغانستان به یک عمل دشوار و طاقت فرسا تبدیل شده است.

بخش-1
منبع : اندین پنج لاین 12 اکتوبر
مترجم: رسول رحیم
دیدار عبدالله عبدالله رئیس شورای آشتی ملی افغانستان از دهلی جدید به دلایل متعددی دارای اهمیت عظیمی می باشد که مهم ترین آن توانایی بالقوه اش برای یک بازسازی عمیق سیاست های افغانستان هند در آستانه  پروسه صلحی می باشد که اکنون در دوحه جریان دارد.

طرح و تدوین از داکتر محمد داود رفیق پور و همکارانش

کتاب "گیاهان طبی افغانستان" در قطع و صحافت زیبا با عکس های رنگی طبیعت و نباتات افغانستان در چاپخانه DCM شهر میکنهایم المان به دو زبان (فارسی دری و انگلیسی) با همکاری و حمایت مالی موسسه تبادله خدمات اکادمیک المان DAAD به چاپ رسیده و کتابیست اهدائی و نه برای فروش.

روشنگران اطراف امان الله احساسات ملیت پرستی را در ادبیات اسلامی در سراج الاخبار انتشار می دادند با استفاده از این ادبیات بر علیه انگلیس ها تبلیغات وسیع نمودند. و توسط امامان مساجد این ادبیات را در بین روستا نشینان ، بردند و مردم را با روحیه ملیت پرستی بر ضد انگلیس شوراندند.

«افسانۀ مجید» افسانۀ مردم بود. سال ها پیش مردم ما، در گروه  مردان اسطوره یی از میان افسانه های  ابرمردان حماسی و تاریخی م ا  « مجید قهرمان» را هستی دادند و «افسانۀ مجید» را باز آفریدند. افسانه یی که  به ندای زمان،  بنابر کاستی هایی که افسانه ها و حماسه های  پارینه آدم های این افسانه ها و قهرمانان این   

سياست ازجمله واژه هايي است که مفاهيم ومعاني مختلف را در بطن دارد، جنگ، صلح، حکومت، حاکميت، قدرت، دولت، ايديولوژي، اقتصاد، جامعه شناسي و حتا روانشناسي اجتماعي، همه وهمه باهم و همه باسياست وسياست با حکومت‌ها  پيوند معين و سيستماتيک دارد،

جنبش آزادى پس از امروز که نخستین موضع‌گیری خود را در مورد پروسه‌ی صلح به‌ راه انداخته است، متعهد به مبارزهء سیاسی پی‌گیر به خاطر مشارکت چشم‌گیر مردم در پروسهء صلح و جلوگیری از رقابت‌های بی‌هوده و تحکم طرف‌های در گیر بر سر صلح می‌باشد.

نویسنده زنده یاد هاشم زمانی
مترجم معراج امیری
ادامه داستان مولوی بهرام

استادان مدرسه اسلامی دیوبند، هر سه ماه یک مجلس عمومی داشتند و هر معلم شاگرد ممتاز خود را به مجلس معلمین معرفی میکرد.
استادان عربی، اردو و انگلیسی مرا به صفت شاگرد ممتاز خود به مجلس عمومی معلمین معرفی کردند.

متفکر انسان دوست آمریکایی نوام چامسکی در بحث های اخیرش از انفجاری شدن اوضاع جهان سخن گفته است . شاید مناسب ترین فرصت باشد که به فرموده این فرزانه احترامانه افزوده شود  : " جانا سخن از زبان ما میگویی" . و اما بعد ! 

تبارلغوي سكلولار مشتق شده از كلمه لاتين سكولم به معني دنيايي است ٬ زمانيكه سکولاريزم از زبان لاتين به زبانهاي ديگربرگردانده شد ٬ اين واژه در ترجمه لغوي و کاربرد اصطلاحي اش دركشورهاي مختلف با برداشت ها و تعاريف مختلف و متنوع مواجع گرديد ،

سر انجام طالبان حاضر  به مذاکره با حکومت شدند و چند روزیست که هیأت های دوطرف در دوحه مصروف چانه زنی بالای طرزالعمل مذاکرات اند. مردم افغانستان درعین حالی که صلح را نیاز اساسی خویش میدانند از کمبود های پروسهٔ آغاز شده در دوحه نیز آگاه و شدیداً نگران عواقب احتمالی آن اند.

نجیب الله پنج سال پس از اعلان سیاست مصالحه ملی نه به عنوان رفیق نجیب منشی عمومی حزب دموکراتیک خلق بلکه به عنوان محترم دکتور نجیب الله رئیس جمهورافغانستان که در سوم میزان 1370 خورشیدی در پارلمان سخن می گفت این پرسش را مطرح کرد که سیاست مصالحه ملی از کجا ناشی گردید؟ سپس پاسخ داد: 

  ﻣﺣﻣود طرزی ﻧﺧﺳﺗﯾن ﺷﻣﺎره «ﺳراج اﻻﺧﺑﺎر» را در ١۶ ﻣﯾزان ١٢٩٠ ﺧورﺷﯾدی ﺑﮫ ﻧﺷر ﻣﯽ رﺳﺎﻧد ﻧﺎم اﯾن اﺧﺑﺎر ﭘس از ﭼﻧد ﻣﺎه ﺑﮫ «ﺳراج اﻻﺧﺑﺎر اﻓﻐﺎﻧﯾﮫ» تغیر می یابد.

فرهنگ معافیت همزمان با کودتای بد فرجام هفت ثور در افغانستان حاکم شد. از آن دوران تا امروز حکام و زورمندان دولتی و قوماندانان ملیشه از معافیت کامل برخوردارند و قانون صرف بالای مردم بینوا و بی سلاح تطبیق میگردد. اسد الله سروری رئیس اگسا که لیست ۱۲۰۰۰ مقتول او را امین به دروازه های وزارت داخله آویخته بود،

څارنوال ICC صلاحیت دارد به تحقیق جنایات جنگی افغانستان بپردازد!
بتاریخ ۵ مارچ ۲۰۲۰ قضا ت دیوان  مرافعهٔ محکمهٔ جزائی بین المللی به څارنوال ارشد این محکمه صلاحیت داد تا تحقیقات در مورد اتهامات جنایات جنگی در افغانستان توسط طالبان، نیروهای آمریکایی (از آغار فعالیت آنها در افغانستان) و برخی ارگان های حکومت افغانستان را آغازنماید. 

اگر چه که بيشينه ی از روشن¬ انديشان، توده را گنهبار (مقصر) ناکامی انگارگان (ايديولوژی) های توده ¬ای برمی¬ شمارند و به اين گمان اند، که گويا ناآگاهی توده، انگيزه¬ ی شکست واژگشت (انقلاب) های کارگری شده اند و تا توده آگاه نشود، نبايستی به واژگشت انديشيد. ولی من بی پرده و آشکارا می¬ گويم، که نه! 

محترمه خانم یوهانسون،
شعله های آتش بزگترین کمپ پناهجویان کشور یونان واقع در مرکز جزیرهٔ لیسبوس یونان را نابود ساخت. سوختن این کمپ مزدحم تقریباً ۱۳ هزار انسان پناهجو را بی خانمان ساخت. به اساس ارقام سازمان های محلی بیش از ۷۰ فیصد این پناهجویان را افغانها تشکیل میدهند.

ماجرای غم انگیز بهرام

به شفاخانه زندان دهمزنگ رفتم با تورن جیلانی و ضابط دستگیر احول پرسی کرده و از آنها اجازه دیدن داکتر صاحب محمودی را گرفتم، هر دو برایم گفتند: اجازه است داخل اتاق برو. داخل اتاق شدم با داکتر صاحب محمودی جورپرسانی کردم، او برایم گفت:

وبسایت خبری پاکستان تودی بتاریخ ۲ سپتمبر ۲۰۲۰ متن مصاحبهٔ دگرجنرال متقاعد اسد درانی رئیس اسبق سازمان استخبارات نظامی پاکستان (ISI) با یک تلویزیون انترنتی را نشر کرده است که حاوی مطالبی در مورد نقش برخی کشور ها در آیندهٔ افغانستان بعد از مذاکرات صلح است. اسد درانی همانند جنرال حمید گل حتی بعد از تقاعد هم همان پالیسی آی.اس.آی را با شیادی تبلیغ میکند اما برحسب تصادف یا آگاهانه دست به افشا گری هائی هم میزند.  

اقتباس از روزنامه  ۸ صبح

در یک سوی معادله صلح نماینده ویژه وزارت خارجه ایالات امریکا، آقای زلمی خلیل‌زاد، قرار دارد که بدون هر عاطفه‌ و ورای اخلاق سیاسی، بسیار آگاهانه در پی اجرایی کردن «صلح ایالات متحده» در افغانستان است. آقای خلیل‌زاد نماینده سیاست حاکم امروز کشورش برای افغانستان، مردی است از روزگار جنگ‌سرد که با افکار آن روزگار عمل می‌کند.

 وقتی امریکایی‌ها و به ویژه سی‌آی‌ای، پاکستان و آی‌اس‌آی(سازمان استخبارات نظامی پاکستان) را در دهۀ هشتاد به نیابت خود در کمک به مجاهدین در جنگ علیه قوای شوروی و حکومت حزب دموکراتیک خلق، برگزیدند، رابطۀ آن‌ها با تنظیم‌های جهادی و فرماندهان مجاهدین از جمله با احمدشاه مسعود براساس اراده و دیدگاه آی‌اس‌آی شکل گرفت.

 يکی از ويژگی های ارزان لايه¬ ی انديشه ¬کار (قشر انتلکتويل) در آخوندانه  نگريستن به پديده ها است. 

بادریغ ودرد اطلاع گرفتیم که بانوی شعر نو افغانستان حمیرا نگهت دستگیرزاده ساعت ۵ صبح امروز ۴ سپتمبر۲۰۲۰ بعد از یک دورهٔ طولانی کسالت داعی اجل را در یک شفاخانه در هالند لبیک گفته به ابدیت پیوست.

یادداشت اداره رادیو نوروز: داکتر رنگین دادفر سپنتا یکی از پالیسی‌سازها و بلندپایه‎‌گان مهم افغانستان پس از سال 2001 بود. او در حکومت حامد کرزی مشاور روابط بین‌المللی رییس‌جمهور، وزیر خارجه و مشاور امنیت ملی ریاست جمهوری بود. داکتر رنگین دادفر سپنتا اعلامیۀ همکاری‌های استراتژیک افغانستان و

دو بلوک کاملاً مشخص در حال تشکیل اند که ذاتاً با همدیگر متخاصم بوده و دارای نیروی بالقوه ای می باشند که هروقت به اقدام مسلحانه بپردازند.
نویسنده : نورمن ای. بیلی 
منبع : ایشیا تایمز 27  آگست 2020
مترجم: رسول رحیم
یادداشت مترجم: جیوپولتیک خاورمیانه به سرعت در حال تحول است و تکامل این وضع خواهی نخواهی بر استراتژی سیاسی و حمایت خارجی نیروهای درگیر در افغانستان، به ویژه طالبان موثر است.

نویسنده زنده یاد هاشم زمانی

مترجم معراج امیری 

کوته قفلی شدن من و دیوانه ها

بندی ها همه پراگنده شدند و هر کس به جا های خود رفت. مدیر انضباطی زندان به همکاری عسکرها، تمام دیوانه ها را در دراز خانه کوته قفلی کرد. بعد به من گفت: این بار چندم است که به تو گفته میشود که در بندی خانه از این کار ها نکو. کارهایی که تو در بندی خانه میکنی جزای بسیار سنگین داره، حتی اعدام.

در طول تاریخ، کینه توزی و انتقام گیری یکی از بزرگترین انگیزه های رفتار انسان ها بوده است. با وجود این، در کشور  های دموکراتیک کمتر سخن از آن به میان می آید که گویا کینه توزی و انتقام گیری موضوع جوامع بدوی است و با دولت های مبنی بر قانون سر و کاری ندارد.  

ﺗﻘدﯾم ﺑﮫ آﻧﺎﻧﯾﮑﮫ ﯾﮑﯽ  ﭘﯽ دﯾﮕر، در راه ﻣﺑﺎرزه ی ﺷﮑوھﻣﻧد ﻋﻠﯾﮫ زورﮔوﯾﯽ، اﺳﺗﺑداد و ﺑﯾﻌداﻟﺗﯽ، ﺷرﯾﻔﺎﻧﮫ و ﺷ ﺟﺎﻋﺎﻧﮫ ﺟﺎن دادﻧد ﺗﺎ ﻧﺳل ھﺎی آﯾﻧده درﯾﮏ ﮐﺷور آزاد، ﺷﮕوﻓﺎ و ﺑدون  ﻣرز ﺑﻧدﯾﮭﺎی زﺑﺎﻧﯽ، ﻗوﻣﯽ، ﻗﺑﯾﻠﮫ ﯾﯽ، ﺑﻣﺛﺎﺑﮫ ی ﺷﮭروﻧدان ﺳرﻓراز، ﻣﺗﻣدن و  ﻋزﺗﻣﻧد   اﻓﻐﺎﻧﺳﺗﺎن ﺑﺳر ﺑرﻧد

هموطنان آزاده، روشنفکران وطنخواه، زنان و مردان شجاع افغانستان ! اینک باردیگرشاهد سروصدای برگشت دجالهای طالبی، این تبهکاران افسون شده ی روزگار و این یاجوج و ماجوج تشنه بخون و مزد بگیراجانب در سرزمین غمبارخویش هستیم.  

درین نوشتار  محور اصلی  و محدودۀ  بحث ،  بررسی  ساختار  طبقات و اقشار اجتماعی  در  دو دهۀ پسین  است. ساختاری که عناصر و حلقه هایش به صورت  فاجعه آمیزی، شکل گرفته اند.  طبقات  ثروتمند،  و  در وضعیت جدید،  دچار  استحاله، نوسان و جابجایی  های  عدیده ای گردیده  اند.  

بعد از پایان حکومت امیر حبیب‌الله؛ تجددخواه و محافظه‌کار قدرت را امان‌الله خان به‌دست گرفت. امان‌الله فرزند حبیب‌الله در 1982م، در کابل به‌دنیا آمد. مادرش سرور سلطان ملقب به‌ علیا حضرت سراج‌الخواتین دختر محمود سرور از اعیان پر نفوذ قبیله بارکزیی بود. او در 1916 میلادی با ثریا دختر محمود طرزی ازدواج کرد

ااگر گزار (تاريخ) افغانستان خودسالاری (استقلالی) آزموده و يا به ياد داشته باشد، همانا خودسالاری در بيرون راندن روسيه از افغانستان است و بس!
 

 شاه امان‌الله خان پس از سفر اروپایی اش و پس از لویه‌‌جرگۀ پغمان در مجلس ششصد نفری دیپلوماتان خارجی ومقامات ملکی و نظامی حکومتش (6 اکتوبر 1928) گفت:
««من پادشاه انقلابی هستم و آرزو دارم تا انقلاب را در هر جهت زندگی کشور خود به وجود آورم

د مشورتی لویی جرګی په لمړی او دوهمه ورځ باندی ناوړی پیښي تر سره شول. ټولنیز میدیا د هماغه وخت نه راپدی خوا په همدی پیښي باندی دومره بوختی دي چې اصلی موضوع، یعنی د لویی جرګی پریکړي او په ټولنه او هیواد باندی ددغی پریکړي د اغیزی په برخه کی ډومره پاملرنه نشته.

زن: ماده، خدمتگار و وسیله سرگرمی مرد می باشد.
میراث مرد تنها به ورثه نرینه اش میرسد. زن ازحق میراث به کلی محروم است. چون نیاری به پول و دارایی ندارد. از روز تولد تا عروسی در خانه پدر است و خرچ وی به دوش پدرمیباشد. بعد از آن که شوهر کرد، شوهر

‌استراتژی ماندگاری آمریکا در افغانستان که تحت نام پروسه صلح و سازش با طالبان و پایان جنگ به خورد جهانیان و بویژه جامعه دردمند و زخم خورده افغانستان داده شده است، به مراحل فاجعه آمیز‌تری پا می‌گذارد.

تا سال 1947 بریتانیائی ها بیشترین نفوذ را در دولت افغانستان داشته اند
بازی پایانی: نقش بریتانیا در افغانستان از 1947 تا 1950
نویسنده: سوزان لوگهید کارمند سفارت بریتانیا در کابل 2010-2013
مترجم: رسول رحیم
از سال های 1920 تا سال های 1940 افغانستان به حیث یک دولت حایل (buffer state) بین امپراتوری بریتانیا و امپراتوری روس ها/ شوروی عمل کرده است. البته بریتانیا چنانکه در هند بود، در افغانستان مستقیماً حکومت

برای درک ضرورت  استقلال سیاسی، معنا و مصداق دقیق آن و همچنان چگونگی رسیدن عملی بدان ما هنوز نیازمند گفتمانهای گسترده و عمیق هستیم. در همین راستا سال گذشته مکاتبه ای با همکار ارجمند و فرزانه ام جناب ضیا صدر مسئول نشراتی "ننی افغانستان" داشتم که اینک با افزودهای نهایت اندک به نشر دوباره آن مبادرت نمودم:

وقتی به واقعۀ ضرب و تعرض فزیکی به بلقیس روشن نگاه می کنیم، اگر مبتنی بر اصول و دساتیر، ادعا شده در قانون اساسی و سایر قوانین مروج در کشور این واقعه را تثبیت ماهیت بنمائیم، چه مفاهیم و تعاریفی را خواهیم یافت:

روابط ایالات متحده امریکا وافغانستان از زمان مرگ مبهم سفیر ایالات متحده، أقای آدولف دوبز درهوتل کابل در اوایل کودتای هفتم ثور۱۳۵۸ تا اکنون آشفته است. در چهار دهه گذشته اهداف هر دو طرف مبهم و طرفین اهداف مقابل را زیر سؤال برده اند

کتاب کشمکش قدرت در افغانستان را کای ایده یاد داشت های شخصی اش به عنوان نمایندۀ ملل متحد در این کشور می خواند و می گوید که:«این یاد داشت ها، از هیچ جهتی همه جانبه نیست؛ و ادعای این را ندارم که چیزی

محمود ترزی يکی از نويسندگان و روزنامه ¬نگاران آغاز سده ¬ی بيستم می ¬باشد. او در سال 1865 در غزنه زاده شد. محمود ترزی تا شانزده سالگی در آموزگان (مکتب) دربار آموزش ديد.

امروز لویه جرگهٔ مشورتی در مورد آزادی ۴۰۰ زندانی خطرناک باقیمانده از لیست ۵۰۰۰  زندانی طالبان با انتشار یک قطعنامه پایان یافت. در خبرنامهٔ که کمسیون مستقل حقوق بشر قبل از برگزاری لویه جرگه انتشار داده

بود میخوانیم:

 جنگ¬ جهانی ¬يکم که به جنگ پايان همه جنگ¬ ها نامدار است، در اروپا آغاز شد، ولی سوزار (شعله) و زبانه¬ اش همه جهان را گرفت. 
 

 مصاحبه با پروفیسور فولکر پرتیس مدیر بنیاد علوم و سیاست آلمان در مورد نظم جهانی کنونی
منبع : تاگس اشپیگل 9 آگست 2020
مصاحبه کنندگان: کریستیان بویهمه و فرانک هیرولد
مترجم : رسول رحیم
یاد داشتی در مورد بنیاد علوم و سیاست آلمان: Stiftung Wissenschaft und Politik (SWP)  یا "بنیاد علوم و سیاست" در برلین یک موسسه قانون مدنی و نهاد  موسسی است که در پشت "مؤسسه آلمانی برای امور بین الملل و امنیت" قرار دارد.

نویسنده زنده یاد هاشم زمانی

مترجم معراج امیری

کمک به دیوانه ها و نوشتن عریضه
اول با بزرگان خانواده خود در این مورد صحبت کردم که این مظلومان از گرسنگی خواهند مرد و باید هر کس به اندازه توان خود با آنها کند. تمام اعضای خانواده وعده کمک به آنها را کردند.

دولت افغانستان با وصف گذشت های پی در پی در برابر فشار امریکا در قسمت رهائی زندانیان، در رابطه با مثتثنی ساختن چهارصد زندانی جرایم سنگین تا اکنون مقاومت نموده است. دولت از طالبان خواسته تا لیست چهارصد زندانی دیگر را بفرستند تا عدد ۵۰۰۰ ذکر شده در موافقتامهٔ دوهه تکمیل گردد. اما طالبان دو پا را دریک موزه کرده و میگویند همین ۴۰۰ نفری که در لیست بود باید رها گردند.

تازه از افغانستان به پشاور آمده بودم. در حویلی گنج جای که دفتر مرکزی جمعیت اسلامی افغانستان برای اقامت محصلین در شهر پشاور اجاره کرده بود، به سر می بردم. ده ها نفر از ولایات مختلف در این حویلی که اتاق های زیادی داشت، زندگی می کردند.

    در یک چشم انداز   
جغرافیای افغانستانِ امروز تا قبل از امپراتوری ابدالی یا درانی که توسط احمدشاه ابدالی در 1747 تشکیل شد، بخشی از قلمرو امپراتوری های پیشین بود که سرزمین هایی را در آسیای میانه، آسیای جنوبی و کشور فارس(ایران) احتوا می کرد. 

اگر به اين باور باشيم، که روزنامه¬ نگاری همان گزارش¬ نويسی است و  گرازنويسی (تاريخ ¬نگاری) هم خويشاوند و همخون روزنامه¬ نگاری است، پس می ¬توانيم بگوييم، که هر گزارشگر و گزارنويس می¬ تواند روزنامه¬ نگار هم باشد. 

 میلتون فیسک  
   ترجمه: نادر نورزائ
 
 مقدمه
زمانيکه من محصل روانشناسی د ر ایالات متحده بودم، از استادان زيادی بھره گرفتم. ولی يکی از آنھا پرو فیسور ميلتون فيسک ، که نزدش مبانی فلسفه مارکس را آموختم تاثیر عمیقی در جهانبینی من نمود.
 
 

نیمۀ جوزای 1361 با چهار نفر از همراهانم از پشاور به تری منگل مرز میان پاکستان و افغانستان آمدم تا از آنجا به زادگاهم خوست ولایت بغلان بروم. در تری منگل نمایندگی تنظیم های اسلامی بود که برای مجاهدین مربوط شان سلاح و مهمات توزیع می کردند.

نویسنده زنده یاد هاشم زمانی

مترجم معراج امیری
ادامه داستان نورعلم دیوانه

چند روز بعد به سپین بولدک رسیدم. یک ضابط بکسهایمه دید به سپاهی گفت : اوره با بکسها به اطاقم بیار که تلاشی شود. عسکر بکسها ره گرفته و مرا زده زده به اطاق ضابط برد.

ﻧوﺷﺗﮫ: ﺟﯾﻣز ﻓرﯾزر ﺑرﮔردان: دﮐﺗور ﻟﻌل زاد   
 [اﻓﻐﺎﻧﺳﺗﺎن و ﺷﮭر ھﺎی آن (ﺗﺎرﯾﺦ ﭘﺎرس، ﺟﯾﻣز ﻓرﯾزر، 1834)
جیمز فریزر سیاح، نقاش و نویسنده مشهور سکاتلندی بود که در باره آسیای صغیر و هند نوشته های فراوان دارد
 

(ﻣوﺿوﻋﯽ ﺑرای ﭘژوھش ﮔران ﻣﺳﺎﯾل ﺗﺎرﯾﺧﯽ ﮐﺷو)  ﻧﺧﺳﺗﯾن ذﮐر واژه «اﻓﻐﺎن» در اﺛر ﻣﺷﮭور ﺣدود اﻟﻌﺎﻟم ﺑدﯾن ﮔوﻧﮫ اﺳت
 

ترز واژه ی پارسی است. شوربختانه برخی آن را تازی دانسته و به ترز تازی می نویسند. ترز به چم راه روش شیوه و وال می باشد.

 

اگر کمی ژرفتر به تاریخ افغانستان بنگریم می بینیم که در این سرزمین بیش از سدوبیست سال است که جنگ روان است. این جنگ یک درد بی درماند دگرگون گشته است.
 

    نویسنده :پروفیسور جمیز پتراس
منبع: گلوبل پالیسی فاروم
فبروری 2000

جمیزپتراس کیست؟ جمیز پتراس پروفیسور بازنشسته جامعه شناسی و شهروند ایالات متحد امریکا است. از وی تاکنون 62 اثر انتشار یافته است که به 29 زبان از جمله فارسی ترجمه شده است. آخرین کتاب های وی این ها هستند:

      از انجایکه روزانه  از طریق سایت های انترنتی و مدیا راجع به چالش‌ها و دشواری‌های که فرا راهی مردم ما واقع شده است مطالعه مینمایم و راه  بیرون رفت از بحران کنونی  و یا راه حل مشکلات افغانستان در چه نهفته است تتبع  و جستجو میکنیم و تا جایکه هویدا است،

نویسنده زنده یاد هاشم زمانی

مترجم معراج امیری

مه گفتم ده اینجه کی دختر خوده به مه میته؟ او خنده کرد و گفت: مه یک دختر دارم اما بچه ندارم. مه دختر خوده برت میتم اگه تو فرزندی مره قبول کنی؟ برایش گفتم مه به بسیار خوشی فرزندی تره قبول دارم، او مره بغل کرده

این پژواک فریاد ده ها هزار قربانی اعم از مقیم و مهاجریست که بدست های کثیف جلادان رژیم مزدور اسلامی در هر وجب کربلای ایران طنین انداز است. اما معجزه ی نزول این حکومت

متشکل از محیل ترین انگل های جامعه بر سر ملت ایران به گواهی تاریخ این کشور یکی از کارنامه های نفرت آور "سی. آی. ای" می باشد.

 حبیب کلکانی فرمانروایی ویژه است که جانشین امان الله و هم زمانه ی محمود طرزی بود 

دوشنبه از نگاه امنیت ملی منافع قوی در صلح و ثبات افغانستان دارد
نویسنده: فرزاد رمضانی بونش 
منبع : ایشیا تایمز، 3 جولای 2020
مترجم : رسول رحیم
یادداشت مترجم:هدف من از ترجمه در ارتباط با اوضاع جاری افغانستان فراهم ساختن یک چشم انداز بالنسبه روشن از شرایطی است که می توانند بر این گفت وگوهای صلح و فرجام آن تاثیر داشته باشند.

بعد از شناخت دقیق موقعیتی نامطلوبی که  همه در ان ناخواسته  حضور داریم ، وضعیتی که افغانستان و افغانها همانند فلسطین و فلسطینیان و چند کشور بخت برگشته دیگر عربی ، در آن ،  شُکرانه وار ، برای شفا بیماری علاج ناپذیر پُرخوری سرمایداری جهانی و نجاتش از بحران مرگ

منبع: اندین پنج لاین 29 جون 2020
نویسنده: بهادرا کومار
مترجم: رسول رحیم
افشا گری شورانگیز روزنامه نیویارک تایمز به تاریخ 26 جون دایر براینکه  سازمان استخبارات نظامی روسیه (جی آر یو) به ستیزه جویان افغان برای کشتن سربازان آمریکایی و ناتو در افغانستان جایزه داده است، سر قوطی از

آیا افغانستان پس از خروج امریکا به چند منطقۀ حایل و مناطق نفوذ همسایگان و قدرت های منطقه ای تبدیل می شود؟
افغانستان در سدۀ  نزدهم میلادی  تا سال های سلطنت امیرحبیب الله در دو دهۀ نخست سدۀ بیستم در واقع منطقۀ حایل

 با تحلیلی که چندی قبل ازموافقتنامهٔ دوحه میان ایالات متحده و طالبان از جانب این بنیاد ارائه شد، به این نتیجه رسیدیم که این موافقتامه که در غیاب مردم افغانستان ترتیب و امضا شده  بی موازنه، طالب محور،  وشکننده بوده احتمال تحقق صلح آبرومندانه و عادلانه درچوکات آن، دور ازامکان به نظرمیرسد. اما متأسفانه حالا همه اقدامات در سطح افغانستان

به مناسبت روز جهانی پناهندگان
امسال روز جهانی پناهنده درشرایطی تجلیل میگردد که در پهلوی مشکلات دیگر، شیوع کرونا چون ابر تاریک بر زندگی تقریباً ۸۰ میلیون پناهنده، پناهجو و بیجا شده سایه افگنده است. با وصف آنکه در سایرمراکز تشنج به اساس درخواست ملل متحد و بخاطرشیوع مرض کوید۱۹جنگ برای مدتی متوقف شد،

 ﻣوﺿوﻋﯽ ﺑرای ﭘژوھش ﮔران ﻣﺳﺎﯾل ﺗﺎرﯾﺧﯽ ﮐﺷور

 در اﯾن ﻣﻘﺎﻟﮫ دو ﻣوﺿوع ﺑررﺳﯽ ﺷده اﺳت. ﯾﮏ، درﯾﺎﻓت ﻧﺧﺳﺗﯾن ﻧﺎم ھﺎی ﻗﺑﺎﯾل اﻓﻐﺎن در ﻣﻧﺎﺑﻊ ﺗﺎرﯾﺧﯽ و دوم، درﯾﺎﻓت ﻋﻠت اﺻﻠﯽ ازدﯾﺎد ﻧﻔوس،

نویسنده :آرش یقین
برگردان: محبوب محق

دو ماه پس از توافق ایالات متحده امریکا با طالبان در قطر، هیچ چیز به اندازه تعهد محکم حکومت آقای ترامپ به مفاد توافق نامه که اجازه خروج به نیروهای آمریکایی بدون توجه به کاهش خشونت از طرف طالبان و نتیجه مذاکرات بین الافغانی، از افغانستان می دهد، واضح و روشن نیست.

فارو متکی به بند "ه" مادۀ دوم اساسنامه اش به حیث یک تشکیل مدنی، اجتماعی و حامی حقوق بشر، انعکاس دهندۀ آرمان ها و نگاه های اکثریت افغان های مقیم اروپا و پناهنده گان افغان این قاره، وظیفۀ خود میداند در امر داعیۀ صلح در وطن ما افغانستان عزیز، بعد ازمشوره با و نظرخواهی ازهموطنان از طریق انحمن های عضو خویش، موقف و نظر آنان را با این اعلامیه ابراز و ابلاغ بدارد:

ﻧوﺷﺗﮫ: ﻓرح ﺳﻣرﯾن 
ﺑرﮔردان: دﮐﺗور ﻟﻌل زاد،

 ﭘﯾﺷﮕﻔﺗﺎر ﺑرﮔردان 
ﺑرﮔردان زﯾر ﺑﺧش ھﺎی  از رساله ای دوکتورای ﻓرح ﺳﻣرﯾن در دانشگاه علیگر خند در سال 2009 زیر عنوان « ﺻوﺑﮫ ﮐﺎﺑل در زﯾر ﺣﺎﮐﻣﯾت ﻣﻐوﻻن ھﻧد » است 
 

(موضوعی برای پژوهش گران مسایل تاریخی کشور)

مورخان،‌ دانشمندان و دوستان زیادی با تاریخ فرشته (۱۶۰۶) آشنایی دارند. تاریخ فرشته افزود براینکه افغانان را از نسل قبطیان مصر می گوید، نخستین اثری است که در مورد وجه تسمیه افغان و افغانستان توضیحات می دهد (ص ۵۵):

نویسنده زنده یاد هاشم زمانی

مترجم معراج امیری

چپن و تاج شاهی نور علم خان
پنجشنبه روز چهاردهم ماه رمضان بود، من در اتاق خود مصروف کتاب خواندن بودم، اسماعیل آمده و برایم گفت: چند روز شد که ده اتاق ما نمیایی، ما در اینجه کی داریم غیر خدا و تو، تو که خبر ماره نمیگیری،

ﻣوﺿوﻋﯽ ﺑرای ﭘژوھش ﮔران ﻣﺳﺎﯾل ﺗﺎرﯾﺧﯽ ﮐﺷور
ﻣورﺧﺎن و داﻧﺷﻣﻧدان زﯾﺎدی ﺑﺎ اﺛر ﮔراﻧﺳﻧﮓ ﺗﺎرﯾﺧﻧﺎﻣﮫ ھرات ﺳﯾﻔﯽ ھروی  آشنا اند. در اﯾن اﺛر اﻓزود ﺑر اﯾﻧﮑﮫ واژه  «اﻓﻐﺎﻧﺳﺗﺎن» بار اول اﺳﺗﻔﺎده ﺷده اﺳت

ﻧوﯾﺳﻧده: ﺟوﻧﺎس ھﺎن وی
ﺑرﮔردان: دﮐﺗور ﻟﻌل زاد، 
 ﭘﯾﺷﮕﻔﺗﺎر ﺑرﮔردان  
جوناس هاون وی متولد 1712 در شهر پورت برتانیه است. او یکی از بازرگانان و جهانگردان های مشهور ﺷرﮐت ﻣﺳﮑووی در ﭘﺎرس در دوره ﻧﺎدرﺷﺎه اﻓﺷﺎر اﺳت
 

بمناسبت تجلیل از « روز شهدای جنبش ملی و انقلابی افغانستان » که امسال مصادف است با چهلمین سالروز شهادت مجید کلکانی قهرمان ملی و رهبر فرزانه و محبوب سازمان آزادیبخش مردم افغانستان « ســـامـــا » و جبهه متحد ملی افغانستان

به مناسبت تجلیل از «روز شهدای جنبش ملی و انقلابی افغانستان» که امسال مصادف است با چهلمین  سالروز شهادت مجید کلکانی قهرمان ملی و رهبر فرزانه و محبوب سازمان آزادیبخش مردم افغانستنان (ساما) و جبهۀ متحد ملی افغانستان. 

 ازموافقتنامۀ صلح آمریکا و گروه تروریستی طالبان اکنون مدتی گذشته است. ولی کوچکترین نشانه ای از صلح و آرامش را بر روی زندگی مردم افغانستان نمی بینیم. وزارت داخلهٔ کشور بتاریخ ۲۴ ثور اعلان کرد که از تاریخ دهم حوت ۱۳۹۸ ( روز امضای توافقنامۀ صلح قطر میان امریکا و طالبان) تا ۲۲ ثور امسال،

یاد بـاد آنکه خـرابات نشین بودم و مست
وانچه در مسجدم امروز کم است آنجا بود
(حافظ)
از آن روزی که خود را شناختم و به سیاست رو آوردم، صد‌ها رویدادِ تلخ و شیرین را تجربه کرده‌ام. همین گرمی و سردی روزگار است که انسان را آبدیده می‌سازد و زندگی را معنا می‌بخشد.

نه سنجیده ام که تهیۀ این مقالت چقدر می تواند نیاز روزباشد...؟ فکر کردم شاید چیز قابل خواندنی از آن برون آید، پس به تحریر آن دست یازیدم.
باری در یکی از نوشته هایم زیر عنوان "مسؤولیت گذاری امور سیاسی بر دوش دانشمند" دو اصطلاح را به کار برده بودم این دو ترِم عبارت بودند از "پولیتولوژی" و "پولیتولوگ" که معانی آنها در نزد برخی از دوستان گرامی مبهم ماندند.

نویسنده زنده یاد هاشم زمانی

مترجم معراج امیری

داکتر محمودی یک زندانی جدید

مریض بودم به شفاخانه عمومی زندان دهمزنگ مراجعه کردم، داکتر دوا های لازم را برایم داد. در ضمن یک پرستار برایم گفت که از توقیف ولایت کابل یک زندانی مریض را آورده اند که داکتر محمودی نام دارد.

(ﻣوﺿوﻋﺎﺗﯽ ﺑرای ﭘژوھش ﮔران ﻣﺳﺎﯾل ﺗﺎرﯾﺧﯽ ﮐﺷور)
 
 اول - اسکان مغول/ اوزبیک ها در کوه های سلیمان در سال ۱۳۹۹ 
 
 داﺳﺗﺎن ﻟﺷﮑرﮐﺷﯽ اﻣﯾرﺗﯾﻣور ﮔورﮐﺎﻧﯽ ﺑﮫ ھﻧد و ﺳرﮐوب ﻗﺑﺎﯾل اﻓﻐﺎن در ﮐوھﮭﺎی  سلیمان ( در ﻣﺳﯾر ﮐﺎﺑل، ﻟوﮔر/ﻏزﻧﯽ، اﯾرﯾﺎب، ﺷﻧوزان، ﮐرﻣﺎش، ﻧﻐز ) 
 

نگاهی به سیاستهای جمهوری اسلامی علیه افغانستانی‌های مقیم ایران 

سه هفته از جنایت و آدمکشی وحشیانه جمهوری اسلامی و به رودخانه انداختن کارگران مهاجر افغانستانی توسط مرزبانان جمهوری اسلامی می‌گذرد.

 به تاریخ ۱۸ ماه می طالبان "کرام" در یک موتر پر از مواد انفجاری یک مرکز قوای امنیتی و مرکز ثقافت  اسلامی غزنی را ویران کردند . 

توافقنامه بین ارگ و سپیدار بر سر تقسیم قدرت و ثروت 
 
بازگویی یک انتخابات: یکبار دیگر تقلب، فریب و نیرنگ زراندوزان و خدمت گزاران اجنبی در یک تیاتر مضحک  به نمایش گذاشته شد.
 

حملات طالبان بر شفاخانه نسایی ولادی صد بستر کابل را محکوم میکنیم
حمله بر مراکز صحی و تجمعات ملکی طالبان مصداق  جنایت علیه بشریت است
فدراسیون سازمانهای پناهندگان افغان در هالند (فافون) حملات دهشت افگنانه طالبان را بر شفاخانه صد بستر ولادی نسایی غرب کابل، مراسم تشیع جنازه ولسوالی خیوه ننگرهارو شهر گردیز ولایت پکتیا که بمنظور هداف

  ﭘﯾﺷﮕﻔﺗﺎر ﺑﮫ اﺳﺎس ﻣطﺎﻟﻌﮫ ﯾﮏ ﺗﻌداد آﺛﺎر ﺗﺎرﯾﺧﯽ زﯾر، ﺻده ای (ﻧﯾروی ﯾﮏ ﺻد ﻧﻔری) از ﻗﺑﺎﯾل ﺟرﻣﺎ و اوﻏﺎن ﮐﮫ ﻣرﺑوط ﻗﺑﺎﯾل ﻣﻐول ﺑودﻧد، در زﻣﺎن ﺳﻠطﻧت ارﻏون ﺧﺎن ﺑﻧﺎ ﺑﮫ درﺧواﺳت

تردیدی نیست که دولت افغانستان در مبارزه علیه تروریسم بیکاره و ناتوان است. اما انگشت گذاشتن روی بیکاره‌گی دولت در این عرصه و نقد آن، بدون موضع گیری روشن، صریح و قاطع بر ضد امپریالیسم امریکا و ناتو، مضحک است.

نویسنده زنده یاد هاشم زمانی

مترجم معراج امیری
کره خانه ! زندان اطفال
ماه رمضان رسید مدیر انضباطی زندان میر عباس، یک ملا را که نامش عبدالغفور و مشهور به ملای لوگر بود، بحیث محتسب بندی های قلعه جدید مقرر کرد، تا مجری امربالمعروف در زندان باشد. برعلاوه به او وظیفه داده بود تا نگذارد چاشتها کسی در اطاق خود آشپزی کند.

کتاب مرجعی برای خبرنگاران، تحلیل گران و پژوهشگران
من عادتاً در مورد کتاب های مطلوبم نقد مفصل می نویسم. جهت  نوشتن چنین نقدی بر کتاب دوجلدی  بیش از ۱۰۰۰ صفحه ئی "بررسی وقایع افغانستان از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۴ میلادی"، تالیف جناب کریم پیکار پامیر، بدون شک به یک ماه وقت نیاز بود.

قدیم ترین و پرآوازه ترین رهبرناسیونالیست پشتونهای آنسوی دیورند خان عبدالغفارخان(1988 – 1890) بود. اوقبل از تشکیل کشور پاکستان درسالهای دهۀ چهلم میلادی یکی از برجسته ترین رهبران پشتون در شبه قاره هند محسوب می شد که در جهت آزادی شبه قاره از سلطۀ استعمار بریتانیا مبارزه میکرد.

از آنجایکه به تاریخ این سرزمین و موقعیت استراتیژیک و جیوپولیتیک این خطه آشنایی دارم و از اینکه تاریخ گواه است که در طول تاریخ هیچ ابرقدرت و امپراطور های بزرگ  چند سال محدود در افغانستان سلطه بیشترنداشته اند و شرایط بگونه ای رقم میخورد که ناگزیر از این کشور فقیر فرار را بر قرار ترجیح بدهند

در تخار :
(وبسایت " فارسی- رو") که ادارۀ آن در ماسکو قراردارد، دراوایل ماه حمل ۱۳۹۴ خورشیدی ازقولِ شاهدانِ عینی درولایت تخار نوشت که " شماری ازباشنده گان ولسوالی های ماورای کوکچه ولایت تخارازغصبِ زمین های دولتی که مردم ازآن بخاطرعلفچر استفاده میکردند،

 بتاریخ دوم ماه می یک مرد افغان در هرات ادعا نمود که به تازگی توسط نیروهای سرحدی ایران، رد مرز شده‌است، وی به خبرنگاران گفت که اویکی از ۵۷ تن از اتباع افغانستان بوده که به صورت قاچاقی از راه گلران  وارد خاک ایران شده بودند،

ــ کرونا ویروس توسط چین بر ضد غرب ساخته نه شده است.

ویدیو ی به زبان فارسی، در فسبوک که تولید کننده آن معلوم نیست، نشر شده است.و متذکر میشود که کتابی که 40 سال پیش پشت پرده به نشر رسیده بود که ویروس کرونا را پیشگوئی میکند. در این ویدیو گفته می شود در کتاب پبیش بینی شده است که

این نوشته چکیدۀ تز مرکزی کتابی است به زبان آلمانی به نام "ما را به نوح چه غرض؟" نوشته ای ولفگَنگ فُن شوفر که در سال 1968 از چاپ بیرون شد. تز مرکزی این کتاب که در دانشنامه ای روانشناسی قرن بیست به آن بر

نویسنده زنده یاد هاشم زمانی
مترجم معراج امیری
قصه پادشاه شهر بی پرسان
من در دراز خانه با دیوانه ها نشسته بودم که یک انضباط آمده و از من خواست تا با او بروم، او گفت :

نباید فراموش کرد که تاریخ تمامی حوادث را درخود ثبت می¬نماید و این نسل های بعد از آن است تا از نکات قوت و ضعف گذشتگان درس بگیرد و سعی در استفاده درست و مفید از تاریخ نمایند. با اینکه مطالعه انتقادی تاریخ در کشف حقایق کمک می¬کند اما نباید این دید انتقادی مارا از خواسته مان که همانا رسیدن به جامعه مترقی و توسعه یافته است دور نماید.

بخش اول
 
قبل ازادخال در اصل موضوع باید دانست توطئه چیست؛ از نگاه فرهنگ (واژه نامه) فرانسوی له روس (Larousse): "توطئه طرح مخفیانه بین چندین نفر با هم متحد، علیه یک فرد، یک نهاد، یک حزب، یک دولت، یک رژیم به کار می رود. توطئه علیه امنیت دولت را نیز افاده میکند"

حیدر لهیب در زمان خود چهره مطرح و مهم جریان دموکراتیک نوین بود. زندگی او با تاریخ جریان دموکراتیک نوین گره خورده است. برای شناخت دقیق زندگی سیاسی او که بخشی از تاریخ است، به شواهد معتبر و قابل اعتمادی باید استناد کرد زیرا در مصادره کردن یک شخصیت خوشنام

در مورد خصلت دو روز سیاه تاریخ معاصر افغانستان، هفت ثور ۱۳۵۷ و هشت ثور ۱۳۷۱ یعنی کودتای خونین هفت ثور وآغازجنگ داخلی پس از سقوط رژیم کودتا وریکارآمدن تنظیم ها  درشش الی هشت ثور، واقعات این دو دورهٔ مصیبت بار وعواقب آن برای افغانستان زیاد گفته و نوشته شده است.

افول  و سقوط دو سیستم استعمار جهانی در جنگ افغانستان 
اگر به تاریخ ۷ ثور ۱۳۵۷ حزب دمکراتیک خلق افغانستان تحت فرمان رهبران شوروی سابق ، برای غصب قدرت سیاسی کشور به کودتای ننگین مبادرت نمیورزید ، مسیر حرکت و تکامل اجتماعی مردمان این سرزمین طور دیگری شکل می گرفت .

صبحگاه جمعه هشتم ثور 1357 خورشیدی آسمان پایتخت را  صدای ترسناک هواپیماهای شکاری بم افگن میک های روسی ارتش افغانستان مربوط به کودتاچیان حزب دموکراتیک خلق، فرا گرفته بود. کودچیان این حزب که در شامگاه روز پیش(7 ثور) از غلبه بر قوای مدافع حکومت محمدداوود در پایتخت خبر دادند،

 کتاب "رهنمای لیورورتها و خزه های افغانستان در سه بخش،  ۱۲ فصل و ۳۸۴ صفحه با قطع و صحافت زیبا به تازگی از چاپ برآمده

تحجرواستفاده از روشهای  سنگواره ای که بطور غیرعقلانی و بصورت مستعــــجل و بــا شیـوه های « نقل مطابق اصل » کپی برداری میگردد درزنده گی بشر بویژه درتاریخ صد سال آخر  مردم جنگ زده افغانستان مطلب تازه ای نیست و نه میتوان آنرا متعلق با یک گروه و یک اندیشه ویاهم یک مقطع 

"" ( جهل ؛ خرافات و راسیسم مانند ویروس کرونا و بدتر از آن هستند که باید از سراسر جهان ریشه کن گردند و گرنه دوباره جهان را آلوده می کنند۰) ( هر نظام  دیکتاتوری غیر اخلاقی است۰ هر نظام دیکتاتوری اخلاقأ خطاست

نویسنده:بهادرا کومار
منبع: اندین پنچ لاین 23 اپریل 2020
مترجم: رسول رحیم
در یک تویت رئیس جمهور دونالد ترامپ به تاریخ 22 اپریل گفته شده است که :« من به نیروی بحری ایالات متحد امریکا دستور داده ام هر قایق مسلح ایرانی را مورد شلیک و نابودی قرار دهند که موجب آزار کشتی های ما در بحر گردند.

نویسنده زنده یاد هاشم زمانی 
برگردان به فارسی معراج امیری
ه قرار داد جدید و تداوی دیوانه ها
بعد از حل مشکلات  من به به پهلوان بیردی و خدای رضا توضیح کردم که در آینده با دیوانه ها چگونه برخورد باید بنماییم.
هردو بمن گفتند: از بلایی که خلاصی نداری مجبور با خنده قبول کنی! میان ما و تو همو قرارداد قدیم اعتبار داره، من به آنها وعده کردم که چند روزی وقتی شما با تبنگ نان و دیگ های شوربا نزد دیوانه ها می آئید، منهم با شما یکجا می آیم،

وقتی از کشور افغانستان صحبت می کنیم: چرا همه کاسه و کوزه را بر سر قوم «افغان» می شکنیم و آنها را ملامت می کنیم؟ چرا از «۱۷۴۷» شروع کرده و بعد چند فحش و دشنام نثار احمد شاه ابدالی و اولاده ای او می کنیم (چون تبلیغ نموده اند که احمد شاه ابدالی موسس کشور افغانستان است)؟

قبل از همه باید گفته شود که همان گونه که مرده را مرده ها دفن نمی کنند، خوابیده ها را هم خوابیده ها بیدار نمی سازند. 
برای انجام کار اول انسان های زنده کارند، و برای اجرای کار دوم، انسان های بیدار. برای بیداری ذهنیت ها، یعنی دادن آگاهی به مردم و دست یافتن به شناخت بی غل و غش، اما، وسیله دیگری لازم است: عقل و بکار بستن آن.

به سلسله ی غصب زمین های شخصی و دولتی توسط زورمندان مرکز وولایات کشور باید گفت که باساس اسناد منتشرشده، مدیر زمری، حاجی زلمی و خیال {نامان} حدود ۴۰۰ جریب زمین متصل شهرکِ حاجی نبی خلیلی را

غصب کرده اند. محمد داوود حدود ۴۰ جریب زمین دولتی را از منطقه ی ریگ ریشن دشت برچی غصب نمود ه است .    

چرا علم/ساینس نمی تواند با سرعت جلو کرونا را بگیرد (فورا واکسینی کشف کند و یا راه تداوی/علاج فوری آن را پیدا کند)؟
🔴  چه درس های از گسترش کرونا و قرنتین شدن مردمان و مسدود شدن کعبه و مسجد و کلیسا و کنیسا و تبدیل شدن جمنازیوم ها و هوتل ها و پارک ها به شفاخانه ها می توان گرفت؟
+ + +

دیوانه های گرسنه و چور شدن نانها
نویسنده زنده یاد هاشم زمانی
مترجم معراج امیری
غرق خواب شرین بودم که سرو صدای زیادی در دهلیز ما مرا از خواب بیدار کرد، از جایم برخاسته و سری به دهلیز زدم.

 در این نوشته در مورد سیاستها و کمکهای امریکا برای  بازسازی افغانستان و چور و چپاول این کمکها در داخل کشور مکث گردیده
 

نویسنده: عماد ظفر
مترجم: رسول رحیم
منبع : ایشیا تایمز  10 اپریل 2020
حکومت به رهبری تحریک انصاف پاکستان که نسبت به آینده اش اطمینان ندارد، فقط می تواند متکی به  خلق و عرضه یک برداشت خوب در مورد اجرااتش از طریق بخش هائی از مطبوعات باشد، در حالی که واقعیت طوری است که این حکومت اقتصاد و گفتمان سیاسی را تا پرتگاه سقوط کشانده است.  

با اندوه فراوان اطلاع یافتیم که جمیل جان لعلی، یگانه پسر دوست بزرگ و مهربان ما زنده یاد مرحوم داکتر عبدالعلی لعلی بنا بر بیماری ای که عاید حال شان شده بود، دیده برجهان فروبست. روان آن مرحومی شاد و ماوای شان بهشت برین باد. به دلیل شرایط خاص ناشی ازپاندیمی کوید-19 مراسم تشییع  آن مرحومی به طور محدود برگزار می شود.

اشاره:
نتیجه انتخابات ریاست چمهوری ۶میزان ۱۳۹۸خورشیدی افغانستان، تاریخ۲۹دلو سال پار اعلان گردید، بنا بدلایل - به بن بست و بحران کشیده شد و تنشهای قبلی را چاقتر و بحرانهای نیمه خوابیده در دل جامعه را بالا کشید و تشدید نمود. علت های این بحران را آگاهان امور اینگونه ردیف می کنند:

بتاریخ چهارم اپریل ۲۰۲۰ عبدالله وروکزی (مشهور به اسلم فاروق) رهبرشاخهٔ خراسان داعش با ۱۹ تن از شرکای جرمی اش، درحالی بدست نیروهای امنیتی افغانستان دستگیر شدند که این نیروها به سلسلهٔ تعقیب یک قاچاقبر مواد مخدره در قندهارمصروف عملیات نظامی بودند.

حاجی محمد محقق در مصاحبه با بی بی سی از پیشرفت مذاکرات میان ارگ و سپیدار خبر می دهد. او می گوید با توجه به انعطاف های که دو طرف نشان داده اند امید وار است کمتر از یک هفته توافق میان آنها اعلان شود. 
هیئات 48 نفرۀ میانجی ولسی جرگه یا مجلس نمانیدگان نیز که مشغول تماس و مذاکره میان ارگ و سپیدار است

بازهم روزنامۀ " هشت صبح " کابل، طی شمارۀ مورخ دوشنبه نزدهم ماه جوزای سال ۱۳۹۳ خورشیدی، باساس یافته های خویش نوشت که:  
  " باساس مکتوبِ نمبر (۲۱۶/۷۳۲مورخ ۱۶/۱۱/۱۳۹۰) ادارۀ اراضی هرات عنوان ریاست سارنوالی استیناف نوشت که

با این تمهید که در سال 1349 خورشیدی شامل دانشگاه کابل شدم. و آن زمانی بود که  بازار مبارزات روشنفکری جریان های سیاسی چون؛ خلق، پرچم، شعله جاوید، اخوانیها، مساوات، افغان ملت .... به اوج خود رسیده بود.

نویسنده: بهادرا کومار
منبع : اندین پنچ لاین 5 اپریل 2020
مترجم: رسول رحیم
الیس ویلز معاون وزیر خارجه ایالات متحد امریکا برای امور آسیای جنوبی و آسیای مرکزی، در اوایل صبح امروز (یکشنبه 5 اپریل) حکومت افغانستان و نخبگان سیاسی آن کشور را (گویا) مورد بمباردمان قرار داد و کمک دهندگان بین المللی را نیز با مرتبط ساختن همه کمک ها به این کشور با تشکیل یک حکومت فراگیر در کابل، شگفت زده ساخت.

نویسنده Gaël Giraud، مدیر، در مرکزملی تحقیقات علمی(CNRS)، استاد مکتب بزرگ نورمال و مکتب بزرگ پل سازی ه و سرک سازی پاریس. (1)
مترچیم: عزیز رکین
این بیماری همه گیر نقاط ضعف مدل اقتصادی لیبرال و فردگرایانه را نشان می دهد و نیاز دولت را به مأموریت اصلی خود افزایش می دهد: بقای همه را بدان مربوط می سازد.

 

در فیه مافیه مولانا داستانی کوتاه، ولی آموزنده ای وجود دارد که به عنوان مقدمه، یا آغاز سخن می خواهم آن را بیان کنم:
"بقالی زنی را دوست می داشت. با کنیزک خاتون پیام ها کرد که من چنینم و چنانم و عاشقم و می سوزم و آرام ندارم و بر من ستم ها می رود و دی چنین بودم و دوش برمن چنان گذشت و قصه های دراز فرو خواند.

تا کنون بیش از 3 میلیارد نفر در سراسر جهان به دلیل Covid-19، قرنطینه شده اند که در حال حاضر نزدیک به 45371 نفر کشته برجای گذاشته است ، از جمله، بیش 28077 تن، تنها در اروپا.جان شان را از دست داده اند.

حدود بيشتر از يک سال طول کشيد ٬ تا مذاکرات نفس گير بين امريکا و طالب به توافقات معين در سطح بين المللي برسد٬ فاز اول اين مذاکرات پيچيده با بحث هاي فرواون و حتي با وجود حاشيه هاي مرموز و پنهان بالاخره بپايان رسيد ٬

( زمانی که مردم از دولت می ترسند؛ آن خودکامگی و استبداد است۰ هنگامی که حکومت از مردم می ترسد آن آزادی است ۰۰۰! "" توماس -- جفرسون"" )    هاول به کرات توضیح می دهد که این بی قدرتان اگر بدانند که چه قدرتی هستند و چه توانایی های دارند

یادداشت مترجم :افغانستان با وضع دشوار سیاسی و نظامی جاری، کمتر فرصت برنامه ریزی برای یک قرنطین موفق را داشته است. تجربه پنج روز گذشته در شهرکابل، شاهد این مدعاست. بدون تردید تطبیق یک قرنطین موفق برای قوی ترین دولت ها نیز چالش بزرگ و تاریخی است،

آیا ما در یک مرحلۀ انتقالی جهانی به سر میبریم...؟؟ آیا نظام های اجتماعی – سیاسی که تا حال با آن سر و کار داشته ایم، جا خالی میکنند...؟؟ نئولیبرالیزم، فاز سرمایه داری عریان

و بی حیا که نه به انسان رحمی میکند و نه به طبعیتش، آیا ما بازدر کوچ کشی یک دوران دردناک گذرا، خورد و خمیر می شویم...؟؟

منبع: گاردین 30 مارچ 2020

مترجم رسول رحیم

یادداشت: گزارشگر عمداً برخی نام ها را تغییر داده است.

" ما آماده نیستیم": ویروس کرونا سیستم طبی شکننده افغانستان را غرق می کند!

اگر پرسیده شود که چرا درقرن 21 در کمال سعادت تکنالوژی ومدرنیته، انسانیت روبه افول است و خباثت روبه صعود؟

 تحجرواستفاده از روشهای  سنگواره ای که بطور غیرعقلانی و بصورت مستعــــجل و بــا شیـوه های « نقل مطابق اصل » کپی برداری میگردد درزنده گی بشر بویژه درتاریخ صد سال آخر  مردم جنگ زده افغانستان مطلب تازه ای نیست

   - بستر پیدایش داعش در سیاست اضلاع متحدۀ امریکا : 1 آقای زبیگنیف برژینسکی که یک امریکائی یهودی و پولندی الاصل و کارگزار عمدۀ سیاستهای بین المللی اضلاع متحدۀ امریکاست بعد از فروپاشی اتحاد شوروی سابق و یک قطبی شدن جهان، طرح استراتیژیکی را برای خاور میانه ریخت    

" شبکۀ اطلاع رسانی افغانستان" ازقولِ مقام های دولتی نوشت: " در یازده سال گذشته { از ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۲ میلادی}  چهارملیون جریب زمین توسط نزده هزار { فرد } زورمند و نیازمند غصب شده است.

" شبکۀ اطلاع رسانی افغانستان" ازقولِ مقام های دولتی نوشت: " در یازده سال گذشته { از ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۲ میلادی}  چهارملیون جریب زمین توسط نزده هزار { فرد } زورمند و نیازمند غصب شده است.

منبع: دی سایت آلمانی 25 مارچ 2020
مترجم: رسول رحیم
شبکه جهانی کمک های انسانی قبلاً و بدون ویروس کرونا بیش از حد استفاده شده است. سازمان های کمک های انسانی غیر دولتی امیدوار به یک اخلاق جهانی جدید

اند.
هلو ملل متحد؟ آیا کسی آنجا هست؟

در غرب به این بحران چه گونه می نگرند؟
انسان های آگاه در جوامع پیش رفته غربی ظهور پاندیمی کرونا را بسیار جدی گرفته اند. با وجود نبودن داروی خاص و واکسن برای این مرض، با وجود اینکه معلوم نیست

فسخ قرارداد نان و شوربا

دیوانگان تبنگی نان فروش و هوتلی را واقعاٌ به عذاب ساخته بودند که آنها قرارداد خود را با من فسخ کردند. من به غم نان پیدا کردن برای دیوانگان بودم که از چه طریقی دیگری برای شان نان تهیه کنم. آنچه بخاطرم گذشت این بود که با خود دیوانگان در این زمینه مشوره کنم که خود شان چه میگویند؟

دوستان  عزیز خیال نه کنند که  در پی چوب انداختن درزیرپای کسی بوده ایم ، نخیر ما به عین الیقین  دریافتیم که این شاه دولاخان  عزیز ما به قول معروف دررنگ خود باخت منتها برای اینکه حق تقدم مشارالیه را رعایت کرده باشیم

 در مضمون قرائت فارسی صنفهای سوم یا چارم مکتب، این نظم را معلم به ما درس میداد:
تک تک ساعت چه گوید گوشدار
گویدت بیدار باش ای هوشیار
عقربک آهسته پندت میدهد 

در این چند سال اخیر، هرباریکه میخواهم با پیامی، نوروز را بدوستانم تبریک بگویم بعد از شادی زودگذرغباری از غم سرپایم را فرا میگیرد و چهره خون آلود فرخنده در برابر چشمانم ظاهر میگردد. نمیدانم  ضربه روانی این تراژیدی، چهره پرخون و التماس های فرخنده،

  بحران بهداشتی Covid-19 نه تنها بخش هایی از جهانی سازی مانند حمل و نقل و جهانگردی را به رکود اقتصادی سوق میدهد، بلکه بخش های سنتی مانند نفت، بانکداری و بیمه را تحت تأثیربحران  قرار داده است. سقوط قیمت نفت روز دوشنبه گذشته، بورس های جهانی را، قابل مقایسه با بحران بازارهای ثبت شده در سال 2008 معادل سخت.
 

امریکا در موافقتنامه اش با طالبان، از ساحهٔ صلاحیت خویش تجاوز نموده و رهائی ۵۰۰۰ زندانی طالبان را به این گروه،  قبل از آغاز مذاکرات این گروه با حکومت افغانستان، تعهد کرده است.

یکی از نمونه های وجود فسادِ اداری و سؤاستفاده های مالی اراکینِ دولتِ حامد کرزی، غصب زمین های دولتی، علاوه از تمامِ ولایاتِ کشور، در" شیرپور"،  واقع در شمالِ شهرِ نو کابل بود که باساس گزارشات ِرسانه یی آنزمان، خلافِ استحقاق یا مغایرِاحکامِ قانونی و حقوقی

بخشی از کتاب "انسان خردمند"
نویسنده: یووال نوح حراری2
برگردان: انور امینی

عموزاده‌های ما شامپانزی‌ها، معمولاً در گروه‌های کوچک سی چهل نفری زندگی ‌می‌کنند. آن‌ها مانند دوست‌های نزدیک یکجا شکار ‌می‌کنند، پهلو به پهلو با دشمنانِ مانند بابون‌ها، چیتا‌ها و یا با گروه‌های دیگر شامپانزی‌ها می‌جنگند. تشکیلات اجتماعی آن‌ها بصورت هیرارشی یا سلسله مراتب است.

 فرمانده احمد شاه مسعود  بالقب رسمی (قهرمان ملی) و استاد عبدالعلی مزاری    با لقب اعزازی (بابه مزاری) رهبرانی اند که همه ساله و به طور مداوم از  جان باختن شان در افغانستان و اکثر نقاط جهان بصورت مداوم یاد بود های تجلیلی به عمل می آید.

دو روز بعد از امضای توافقنامه صلح میان طالبان و آمریکا، ذبیح الله مجاهد، درگفتگویی با بی‌بی‌سی گفت "بعد از پایان زمان هفت‌روزه "کاهش خشونت‌ها" فعالیت‌های این گروه "به وضعیت قبلی" برمی‌گردد. او اما تاکید کرد که بر اساس توافق‌نامه این گروه با آمریکایی‌ها،  به سربازان خارجی حمله‌ ئی نخواهد کرد اماعملیات نظامی آنها علیه نیروهای افغان از سرگرفته شده است.

بتاریخ ۵ مارچ ۲۰۲۰ قضا ت دیوان  مرافعهٔ محکمهٔ جزائی بین المللی به څارنوال ارشد این محکمه صلاحیت داد تا تحقیقات در مورد اتهامات جنایات جنگی در افغانستان توسط طالبان، نیروهای آمریکایی (از آغار فعالیت آنها در افغانستان) و برخی ارگان های حکومت افغانستان را آغازنماید.

به بهانۀ بزرگداشت از  هشتم مارچ، روز همبستگی زنان

سینماگری دوستم است، روزی به من نالید که فلمی مضحکی زیر ساخت دارم، رفتم برایش هیروئینی بپالم، به چند دختر خانمی مراجعه کردم برایم پاسخ منفی دادند، گشتم و گشتم..

شاید بعضی از خواننده ی های گرامی و هموطنان عزیز اسم " حزب التحریر" را شنیده و ازفعالیتهای سیاسی – تبلیغاتی آن، بخصوص درافغانستان تیره بخت مطلع باشند. اما یقین دارم همه ی مردم ما از این پدیده ی سیاسی رجعت گرای دینی و ماهیت اصلی آن اطلاع کافی ندارند .

نتایج مذاکرات صلح هژده ماهه طالبان و ایالات متحده و امضای توافقنامه صلح میان طالبان وامریکا، مردم افغانستان را امیدوار ساخت که بالاخره بعد از چهل سال جنگ به یک زندگی صلح آمیز،  برگردند. اما ترس آنهم وجود دارد که این توافقنامه ظاهراٌ صلح آمیز،

 (فصلی از رساله "جوانان افغانستان ،چشم اندازهای آینده و صلح پایدار" که برای ورکشاپ جوانان مدیوتیک در کابل از 9 تا 12 عقرب 1398 تهیه شده بود)

قراراست افغانستان وارد چارمین پروسه صلح گردد، اگرچه تاکنون توافقات فقط بین طالبان و ایالات متحد امریکا صورت گرفته است.

زندگانی در ايران امروزين جدال نابرابري میان امید و ناامیدی و دغدغهٔ ي دمادم روزها و ساعت‌هاي ايرانیان، داستان دور نافرجام زين چاله تا آن چاه و زان چاه تا چاله دگر و روند ناموزون چالش هاي گوناگون و گريبانگير خواسته و ناخواسته ي براي ما مردمان است.

  ( اگر هنر و انسانیت نتوانند در کنار یکدیگر زندگی کنند؛ بگذار هنر بمیرد۰ "" رومن -- رولان"") ناراضیان؛ در چه چیزی "" اپوزیسیون محسوب می شود؟ یکی از مفاهیمی که سر چشمۀ انواع ابهام ها شده؛ مفهوم اپوزیسیون است؛ نخست به دلیل آنکه این مفهوم از اوضاعی به کلی متفاوت به اوضاعی که ما در آن هستیم انتقال یافته است۰ 

روزنامه دی لیمبورخر، مؤرخ ۸ فبروری ۲۰۲۰م
ژورنالسیت محقق: کلایر فان دایک
مترجم: محمد صدیق مصدق

به گفته مقامات عدلی هالند یک افغان باشنده شهر کرکراده این کشور طی سالهای دهه هشتاد میلادی قوماندان زندان مخوف پلچرخی کابل بوده است.

روزنامه دی لیمبورخر، هاگ / کرکراده، ۲۰ فبروری ۲۰۲۰م
نویسنده: کلایر فان دایک
مترجم: محمد صدیق مصدق

یک افغان باشنده شهر کرکراده کشور هالند انکار میکند که طی سالهای دهه هشتاد میلادی قوماندان زندان مخوف پلچرخی در کابل بوده است.

نویسنده زنده یاد محمد هاشم زمانی

برگردان از پشتو به فارسی معراج امیری

دنیای دیوانگان
یک شب به دراز خانه دیوانگان رفتم، همه چمبلک و کلوله در بستر های کهنه سرجی ، خود را پیچانده بودند. هیچ صدا و ادایی نبود. دفعتاٌ از یک کنج دراز خانه از زیر یک لحاف کهنه و تکه تکه یک دیوانه شروع کرد به بق بق خندیدن.

روزنامه دی لیمبورخر، مؤرخ ۸ فبروری ۲۰۲۰م
ژورنالسیت محقق: کلایر فان دایک
مترجم: محمد صدیق مصدق

به گفته مقامات عدلی هالند یک افغان باشنده شهر کرکراده این کشور طی سالهای دهه هشتاد میلادی قوماندان زندان مخوف پلچرخی کابل بوده است. او در ماه فبروی امسال به اتهام جنایات جنگی به دادگاه احضار میشود. در اینجا داستان یکی از زندانیان سیاسی را مطالعه میکنید که این قوماندان را از روی تصویرش شناخته است. داستانی از شکنجه ها، لا درکی ها، اعدام ها و جنایتکارانی که از مجازات فرار میکنند!

به مناسبت ۱۵ فبروری روز خروج عساکر جنگی روس از افغانستان
درس گیری از تاریخ یکی ازشیوه ها برای جلوگیری از تکرار اشتباهات است. در این روز ها از احتمال خروج قوای خارجی از افغانستان صحبت بعمل می آید. هنوزمعلوم نیست که این حرف ها به حقیقت نزدیک میشود یا خیر. اما نظر اندازی به تجربهٔ تحولات در هر دو طرف جنگ بعد ازخروج روسها از افغانستان خالی از مفاد نخواهد بود.

دکتور عبدالاحمد جاوید حدود ۶٠ سال پیش از امروز مقالھ پژوھشی زیر عنوان "خلجی ھا یا غلجایی ھا  " در شماره دوم، سال ششم، جوزا – سرطان ١٣٣٧ مطابق ١٩۵٨ به نشر رسانید و به اساس اسناد و منابع تاریخی نشان می دھد آنچه بنام افغان نامیده می شوند در واقعیت امر همان خلجی های ترک اند.

 دردمندانه ، سخن گفتن از صلح در کشورِ پیوسته مورد تجاوز قرار گرفته ، به آتش و خون نشسته و غارت شدۀ ما ، در وجود سخت جانی دو مانع اصلی خارجی و داخلی بر سر راه ، هنوز  زود است .  پیش از این عنوان "معامله تاجرانه یا صلح" را  برای وشته قبلی خود انتخاب   و بنا بر وعده ی که در پایان ان نوشته در مورد مطالعه  بیشتر بُعد بین المللی قضیه داده بودم ،

افغانستان در » بسیاری از دوستان و هموطنان عزیز ما غبار را با کتاب مشهور او می شناسند، غافل از اینکه او چندین دهه پیش، نخستین « مسیر تاریخ، ۱۳۴۶ را در دوران امان الله و تاریخ سازی جعلی « ستاره افغان، ۱۲۹۸ » جریده هفتگی افغانستان » برای کشوری بنام افغانستان را با نگارش دو رساله مهم

مطابق به اساسنامه مصوب اکتوبر 8102 و در مطابقت با حکم بند اول مادۀ 01 ، کنگرۀ مجمع هر سه سال بعد دایر می گردد. چنانکه در اساسنامه تذکر رفته، بنا بر تغییر اوضاع و احوال در جامعه و در صورت ضرورت، کنگره می تواند در فاصله های زمانی کمتری نیز دایر گردد.
 

مصاحبه ضیا صدر مسئول نشراتی افغانستان امروز با رسول رحیم
ضیا صدر:به نظر می رسد سخت‌گیری‌های امریکا در جریان مذاکرات با طالبان سبب طولانی شدن این مذاکرات شد. آیا این موضوع نشان دهندۀ بالارفتن توقعات امریکا است؟ اگر آری؛ آیا این انتظارات و توقعات برآورده شدند که بناست میان طالبان  وامریکا توافق شود؟

بعد از چهل سال جنگ در افغانستان اکنون سیمای افغانستان کاملاً دگرگون شده است.
در این  مطلب قصد این نیست که در تمام ابعاد قضیه داخل شوم و یا اینکه به توضیح واضحات بپردازم.
می دانیم که از حدود چهل سال به این سو، دگرگونی های عمیق سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در کشور ما به وقوع پیوستند که در مجموع جامعه افغانستان را از رشد قانونمند تاریخی و طبیعی اش باز داشتند.

یادبودی از کارکردهای تتسو ناکامورا ـ کاکا مراد ـ در افغانستان

سخنم را با پاره سخنی از هانا آرنت فیلسوف آلمانی در کتاب «انسان در عصر ظلمت» آغاز می‌کنم؛ آرنت می‌نویسد: زاده شدن در عصر ظلمت، شاید از دست ما خارج و به انتخاب ما نباشد؛ اما نوع رویارویی با آن، به انتخاب هر یک از ما بستگی دارد. زیستن در هیچ عصری هر چند ظلمانی، مسئولیت شخصی را رفع نمی‌کند.