شهر کهنۀ کابل که در دوران زندگی عشقری هنوز زیاد کهنه نبود، زادگاه و برخاستگاه افرادی از طبقۀ متوسط جامعۀ تازه شهری شده ای بود که اکثریت شان از قشر پائین این طبقه بودند که اجتماع بسیار قریب به روستا نشینان  را به می نمایش می گذاشتند که فرهنگ تازه شهری شده اش هنوز فاصلۀ جدی میان شهر

پیش ازانکه در مورد خیرات خواهی صلح از طالبان که پس از ماه ها چانه زنیهای آقای خلیلزلد نمایندۀ خاص ایالات متحده امریکا با طالبان صورت گرفت و بالآخره درهفتۀ گذشته قطعنامه یی از سوی اشتراک کنندگان گفتگوهای صلح با طالبان به نشر رسید

افغانستان پس از صلح 
بالاخره نشست بین الافغانی صلح افغانستان هم؛ در دوحه به پایان رسید و همزمان با آن دور هفتم مذاکرات صلح میان هیئت امریکا و طالبان نیز پس از یک وقفۀ دو روزه،دیروز از سر گرفته شد. امیدواری و خوشبینی جوانب مختلف هم نسبت به گذشته بیشتر شده و این نشستها را مثبت میدانند.

نسان فقط هنگامی خوش قلب است که بتواند برای تأمین سعادت دیگران  عملأ اقدام نماید ؛ نه اینکه فقط برای دیگران آرزوی خوشبختی کند۰ "" امانوئل کانت"")( بزرگترین اصل این است که هیچکس؛ چه مرد و چه زن؛ بدون رهبر نباشد

توطیه ای را عبدالرب رسول سیاف ( دانسته و یا ندانسته)  اما بسیار عوام فریبانه در گرد هم آیی بین المللی امام اعظم ( رح) در کابل  در مورد تغیر نام شهر چاریکار به نام ( امام ابو حنیفه) به کار انداخت که به زودی از سوی مردم شهر چاریکار

در این روز ها اخباری در رسانه ها در مورد افزایش خود کشی ها در افغانستان به و یژه  در ولایات هرات، غزنی، دایکندی، بامیان و غیره پخش شده اند. این نوشته به بهانه ای موضوع خود کشی کوششی است که در مثال خود کشی هم به ویژگی های واقعیت های اجتماعی بپردازد

هرچند فلسفۀ اخلاق نیچه به انسان این امکان را می دهد که در راه بارور نمودن علایق و خواست ها وبه ثمر رساندن همۀ استعداد های خود دست یابد و نیز به زعم خودش راهکارهای را پیشنهاد می کند تا ارادۀ انسان به منصۀ ظهور برسد

برای دست آورد سفر رئیس جمهور غنی باید منتظر بود. اما نتایج سفر او از دو زاویۀ پیدا و پنهان در مذاکرات و اظهارات او و پاکستانی ها قابل مطالعه و بررسی است. 
از مذاکرات پشت پرده و عقب درهای بسته میان او و پاکستانی ها اعم از ملکی و نظامی و استخباراتی شان اطلاعاتی وجود ندارد.

کتاب است که در این اواخر با همکاری "انتشارات شاهمامه، هالند" چاپ و نشر گردیده است. در این اثر نویسنده (سیدموسی صمیمی) ریشه های تاریخی و عقیدتی پرخاشگری دینی را با در نظر داشت عوامل تاثیرگذار معاصر – معضل جهانی شدن و حکومت های اقتدار گرای سکولار – بررسی میکند.  

چهل و دو سال از مرگ دکترعلی شریعتی (1356- 1312 خورشیدی/ 1977 – 1933) چهرۀ معروف جریان اسلام گرایی می گذرد. او را اسلام گرایان شیعه  در ایران بدلیل تاثیر و نفوذش بر جریان اسلام سیاسی که از این جریان،

 ... انرا که سزا بود ستودیم و گذشتیم     
سوگمندانه دست اجل یکی از چهره های شاخص  علمی جامعه روشنفکری- سیاسی کشور و یکی از بازماندگان فعال حقوقی وقضایی حوالی تدوین قانون اساسی زمان محمدظاهر شاه

 (فکر می کنم که اصولأ آدم باید کتاب هایی بخواند که گازش می گیرند و نیشش می زنند! اگر کتابی که می خوانید مثل یک مشت به جمجمۀ مان نخورد و بیدارمان نکند؛ پس چرا می خوانیمش؟ که به قول تو حالمان خوش شود؟

آنچه مرا بر آن داشت تا در بحث اخلاق و سیاست به آرائی ایما نویل کانت(1724-1804 ) رجوع نمایم بی اخلاقیست که در بین قشر سیاسی افغانستان و حتا در سطح جامعه شاهد آن هستیم۰ جامعۀ شتر؛ گاو ؛ پلنگی ی که دیگر نه سنتی است و نه

نویسنده: بهادرا کومار
منبع: اندین پنچ لاین 21 جون 2019
مترجم: رسول رحیم
انصراف ناگهانی رئیس جمهور دونالد ترامپ از آن تصمیمش که در مورد حمله نظامی به ایران گزارش شده بود، بیانگر پیچیدگی فزاینده درگیری بین ایالات متحد امریکا و ایران است.

مؤسسهٔ ملل متحد بیستم جون را بحیث روز جهانی پناهنده نام گزاری نموده است. هدف از برگزاری این روز عطف توجه به نا بسامانی های موجوده در رابطه با سیستم پناهجوئی در جهان وکار در راه بهبود آنست.

  به نظر می رسد که مذاکرات زلمی خلیل زاد با طالبان بسوی بن بست و ناکامی می رود. اگر این مذاکرات بی نتیجه پایان یابد و ناکام شود، کامیابان و برندگان این مذاکرات ناکام، طالبان و پاکستان خواهد بود. 

"خاطرات زندانی" یاداشتهای دوران 13 سال زندان روانشاد محمد هاشم زمانی، شاعر، نویسنده و مبارز آزادی خواه است که در سال 1379 هجری شمسی (2000 ع) بزبان پشتو، به دست نشر سپرده شد و اکنون متن کتاب در چندین بخش بزبان دری خدمت علاقمندان تقدیم میگردد

 جون ۲۰۱۹برای پی بردن به سیر تشکل "هستی" ابتدا به جستجوی "حسن"  میرویم، که مشخصات زیبایی آن در ذهن و زبان شاعر چنین خطور میکند:
اول: خال سیاه پشت لب،
دوم: لب های پسته مانند،
سوم: دهان چون غنچه ای گل،

 به سالروز مرگ احمد ظاهر،آواز خوان همیشه جوان وطن

این کشور، سرزمین باشندگان افغانستان، در گذشته های نه چندان دور مثل حالا کورۀ آدم خواری و صحرای سلاخی انسان نبوده است، اینجا فصولی و محصولاتی داشته، بهارانی، عطر های ملایم عشق و عاشقی، نسیم روح نواز نوازش های عاطفی و صدا های آگنده از شور جوانی و آزاده گی در آن زندگی کرده اند،

   محمد اشرف فرزند محترم قاری محمد یعقوب در ماه سرطان سال 1329 هـ. شمسی در کوچه کاه فروشی شهر کابل چشم به جهان گشود. اشرف با آغاز سال تعلیمی 1336 شامل مکتب حبیبیه شده و در ختم سال 1348 دوره ی لیسه را در آن مکتب مؤفقانه به پایان رسانید و در سال 1349 شامل دانشکده ادبیات دانشگاه کابل گردید

از نظرعلم، وقتی می خواهیم یک پدیده را مورد ارزیابی و شناخت قرار دهیم، در قدم اول کوشش  می کنیم به چیستی و چگونگی، یعنی به طبیعت، خمیره  و خصلت آن پدیده به وجه احسن پی ببریم و آن را به اثبات برسانیم.  

از نگاه فرهنگی دوره ظاهرشاه که با یک سیلی چهل روی افگار فاجعه می‌شود به کجا سقوط نمودیم که حتا حرمت بیگناهان در مسجد، جنازه و عروسی توسط نوکران و خود فروختگان طالب و داعش و دار دسته شان در آمان نیست.

( یک کاغذ سفید هر چقدر هم که سفید و تمیز باشد کسی آن را قاب نمی گیرد! باید حرفی برای گفتن داشت)   حدود هشت مقاله در بارۀ نیچه در تارنمای گفتمان از من به نشر رسید و هنوز مطالبی بسیاری در این زمینه باقی مانده است؛

حمل سال ۱۳۶۱ خورشیدی را بیاد می آورم. طبقۀ سوم کوته قلفی های بلاک سوم آنقدر مُزدحَم بود که به مشکل می شد نفس تازه کرد. هر ضلع این بخش ۲۵ تا ۲۶ سلول داشت. دروازه های سلول ها به دلیل انبوه جمعیت قفل زده نمی شدند.

تلاش‌های صلح افغانستان به شمول نشست‌های پی‌هم زلمی خلیل‌زاد و طالبان در قطر و نشست سیاسیون و نمایندگان طالبان در مسکو، ظاهراً هیچ‌کدام ره به‌جایی نبردند. بی‌نتیجه ماندن این دو اقدام و تلاش‌ها از سوی دو ابرقدرت شرق و غرب روی مسئله افغانستان همان بن‌بست پروسه صلح است.

 دوگانگی، تناقض و حتی چندگانگی در افراد گروه های مختلف جامعۀ افغانستان بخش انفکاک ناپذیر رفتار و کردار این جامعه است. مردم در این جامعه از عوام تا خواص، از سیاست مدار تا غیر سیاستمدار، از عالم دینی تا دانشجو و تحصیل کردۀ علوم عصری و آنکه مدعی روشنفکری و روشن گری است

یکی از فیلسوفان مطرح معاصر آلمان، پِتر سلوتردایک (1947 - ) در مقاله ای تحت عنوان: "منطقی دیگر: عقلانیتِ نیرنگ"، در مجموعه مقالاتی در کتابی تحت نام "در قرن بیستم چه گذشت؟"  که در سال 2016 در انتشارات سورکامپ چاچ شده است،

(از این حیث آنچه در حیطۀ قدرت ماست؛ فقط این است که از شخصیت فطری خود به بهترین نحو استفاده کنیم و بنابر این فقط در پی فعالیت هایی باشیم که با شخصیت ما مطابقت دارد و سعی کنیم؛ آنچه در خور شخصیت ماست بیاموزیم

جنبش ملی و انقلابی مردم افغانستان
اشغال کشور ما توسط قوای متجاوز امریکا و ناتو طی هژده سال گذشته ، مردم زحمتکش و ستمدیدهٔ ما را به موج دیگری از توفانهای مداوم استعماری توأم با ادامهٔ جنگ و اشاعهٔ تروریزم  سپرده است .

مادۀ 61 قانون اساسی افغانستان در مورد پایان کار رئیس جمهور در اول جوزای سال پنجم ریاست جمهوری سخن می گوید. اما این ماده همچون شمشیر دو لبه ای  تفسیر می گردد که هم رئیس جمهور بر حال و هم کاندیدای ریاست جمهوری رقیب

"جنگ و صلح" از دو امر غیر متجانس شکل گرفته، که یکی طبیعی و دیگری غیر طبیعی می باشد.  صلح را  میتوان طبیعی و جنگ را غیر طبیعی تلقی نمود؛ چون انگیزه آن در وجود فیزیکی انسان دیده نشده و بر پایه ای نابرابری اقتصادی به وجود میآید. 

( چی نیازی است به خدایی و دینی که قادر به جلوگیری از کوچکترین فجایع جهان ما نیستند؛ و در عین حال زندگی رویایی را در عالم دیگر به ما نوید میدهند؟ ) لازم می دانم که قبل از پرداختن به بحث اصلی نکتۀ را با شما دوستان گرامی در میان نهم و آن اینکه؛

سفیر هند در اسفندماه گذشته در تهران، از تلاش هند برای ایجاد یک سازوکار مالی ویژه که به این کشور اطمینان می‌داد روابط تجاری‌اش با ایران از گزند تحریم‌ها حفظ برای تسهیل و شتاب بخشیدن به

در این اواخرآقای حنیف اتمر وده کاندیدفاقد چانس پیروزی که به تشویق دول بیگانه ویا به منظور شهرت طلبی وارد عرصهٔ مبارزه برای احرازپُست ریاست جمهوری شده اند، وقتأ فوقتأ سرو صدا هائی را براه می اندازند که هدف آنها در ظاهرحذف اشرف غنی است

در این گفتگو با دکتر کاظم کردوانی، به بحثِ هویت، و مؤ‌لفه‌های هویت ایرانی پرداخته‌ایم. دکتر کردوانی جامعه شناس و دبیر سابق کانون نویسندگان ایران، و از رهبران پیشین کنفدراسیون دانشجویان است، و نوشته‌های پرشماری درباره‌ی مباحث فرهنگی-سیاسی ایران دارد.

خوشبختانه باید گفت که در روزهای پسین بازهم چشمم با دیدن و خواندن یک اثرجدید تاریخی تحت عنوان " پادشاهی محمد ظاهرشاه و پیامد های آن" که توسط شخصیت فرهیخته ی کشور(جناب داکتراجرالدین حشمت) تدوین و تألیف گردیده است، روشن گردید.                                

"خاطرات زندانی" یاداشتهای دوران 13 سال زندان روانشاد محمد هاشم زمانی، شاعر، نویسنده و مبارز آزادی خواه است که در سال 1379 هجری شمسی (2000 ع) بزبان پشتو، به دست نشر سپرده شد و اکنون متن کتاب در چندین بخش بزبان دری خدمت علاقمندان تقدیم میگردد

«اگرچه پیش خردمند خامشی ادب است
به وقت مصلحت آن به که در سخن کوشی
دو چیز طره عقل است دم فرو بستن
به وقت گفتن و گفتن به وقت خموشی»

جناب محترم محبوب الله کوشانی درود و احترام!
نوشته شما را زیرعنوان (پاسخ به پرسشهای پیوسته با نشر«دفاعنامۀ» م. ط. بدخشی) به تاریخ ۸ثور۱۳۹۸خ در سایت «گفتمان»

(آن‌که حقیقت را نمی‌داند نادان است؛ اما آن‌ که حقیقت را می‌داند و انکار می‌کند، تبهکار است. زنده یاد برتولت برشت) 
چند هفته پیش از این در تارنمای وزین گفتمان که به سرپرستی جناب مهندس اسدالله الم مدیریت می‌شود؛

               مکثی برتنگناهای دالری صلح بین الافغانی !اگر بگوئیم که این برادر عزیز مان حضرت استاد عبدالرب رسول سیاف مالک چندین شبکه مافیائی آدم ربائی به سردسته گی آقا ممتاز برادر زاده اش ،  رئیس پوهنتون دعوت ایضأ بنیانگذار شبکه ۲۴ ساعته رادیو تلویزیون

با وجود تقاضای لویه جرگه مشورتی صلح از طالبان برای یک آتش بس - حداقل در ماه رمضان- سخنگوی طالبان این پیشنهاد را رد نموده است. طالبان عمدتاً به دلیل خستگی صفوف شان از جنگ و خطرانصراف آنها از برداشتن مجدد سلاح پس از رفتن نزد خانواده های شان، آتش بس را رد می کنند.

 (مردم ترجیح می دهند؛دروغی را بپذیرند که باورهای قبلی آن ها را تأیید کند؛تا واقعیتی که امنیت ذهنی را از آن ها بگیرد۰ استیون هاوکینگ)از قدیم الایام؛بشر ابتدایی برای جلوگیری از زحمت آمد و شد احیانی اموات؛ تدابیری اتخاذ کرده است که

 بنیاد حقوق قربانیان هر سال درهفتم ثور از قربانیان چهار دههٔ اخیر یادبود میکند. این تاریخ بخاطری برگزیده شده که کودتای خونین هفت ثور۱۳۵۷ سرآغاز و منشأ بحران ۴۱ سال اخیر است، بحران همه جانبهٔ که میلیونها قربانی آفرید و هر روز به تعداد این قربانیان افزوده میشود.

 د غويي ۷, ۱۳۹۸ چې د اپرېل له ۲۷، ۲۰۱۹ سره سمون لري د قربانیانو د حق بنياد هر کال د غويي په اوومه د تېرو څلورو لسيزو د قربانیانو يادغونډه جوړوي. دغه نېټه ځکه غوره شوې ده چې د ۱۳۵۷ کال د غويي د اوومې خونړی کودتا د تېرو يوڅليېښتو کلونو د کړکېچ پيلامه وه، يو داسې کړکېچ چې په ميليونونو قربانۍ يې وزېږولې او هره ورځ د قربانیانو شمېر ډېروي.

قتل مرموز میراکبر خیبر از رهبران جناح پرچم حزب دموکراتیک خلق در27 حمل1357(17اپریل 1978)که رفیقان حزبی اوحتی دردوران حکومتشان پرونده یی برای این قتل نکشودند، پیش لرزه در کودتای این حزب شد.

مظالم هشت ثوری ها در کابل زبانزد عام و خاص است. بعد از سقوط رژیم پرچمی-خلقی تنظیمها کابل را به ساحات نفوذ خویش تقسیم نموده بودند و از

ساحهٔ تحت حاکمیت خویش بالای ساحات تحت کنترول سایر تنظیمها با تفنگ،

(در«دیدگاه‎ها» ، سایت گفتمان و «خراسان‎زمین»)
خدمت برادر محترم پهلوان قیام‎الدین «قیام»، مبارز استوار و رفیق روزگاران دشوار، محترم عبدالحفیظ بهروز از جوانترین سنگرداران دیروز میدان‎های داغ نبرد برای آزادی و آگاهی،

خاطراتي از روايت هاي هولناك زندان است...
سخن دربارة شكنجه هر قدر ملايم باشد باز هم ادبيات فاجعه است. آنچه در زندان هاي خلقي و پرچمي طي چهارده سال گذشته است، به تنهايي مي توانند، ديكتاتوري خونچكان حزب دموكراتيك خلق را معرفي نمايند.

  کودتای بد فرجام هفت ثور۱۳۷۵(۲۸ اپریل ۱۹۷۸) شیرازۀ ثبات سیاسی افغانستان را سرنگون ساخت. وطن ما از همان تاریخ دچار بحران سیاسی، امنیتی و اقتصادی یی شد که با وصف گذشت ۴۱ سال، هنوز هم ادامه داشته و روزمره از مردم صبور افغانستان قربانی های زیاد می گیرد.

بنام آفریدگار انسان، خداوند رحمن و رحیم

به نمایندگی از خانم پروانه، پرستو، لینا و خانواده های تاج‌بخش، ریبن اشپیس، حیدری، بانو سیمین ازهر، خانواده های خبازان، سلطانی، سروری، گودرزی، فایق،  رحمتی، طبیبی، ابراهیمی،طاهری و ازهر و جمع کثیری از دوستان، همراهان و همفکران متوفی از شرکت وهمراهی شما در آخرین سفر جناب غلام رسول ازهر بسوی خانه‌ی ابدی تشکر و سپاسگزاری میکنم.

1-    شما وضعیت آعتماد انسان به انسان و اعتماد شهروندان به حکومت را در شرایط امروز افغانستان چه طور ارزیابی می کنید؟
2-    شما عوامل اصلی سقوط و انحطاط اعتماد را و امید را در جامعه در چه فکتور هایی قابل ارزیابی میدانید؟

مجله ادب، پوهنزی ادبیات،‌ پوهنتون کابل، شماره های ۵ و ۶، سال ۱۳۴۲ ش
باز نویس: دکتور لعل زاد
لندن، اپریل ۲۰۱۹
اهدا به دوستان و دوستداران «بدخشی» بزرگ!

ادبیات مردم

شاید این سورچی که ما می بینیم «شکسپیر» باشد، آن آهنگر «رافائیل» و این برزگر «هنرمند» باشد. آیا به راستی فقط مشتی ناچیز صدر نشینان جامعه باید ابراز شخصیت کنند و باقی مردم باید به زوال محکوم باشند؟          (داستایوفسکی)

(اگر انسان ها در طول عمر خویش فعالیت مغزشان به اندازه ی یک میلیونیوم معدۀ شان بود؛اکنون کره ی زمین تعریف دیگر داشت۰ آلبرت انیشتین) در این بخش به مقوله ی مرگ نزد انسان های نخستین پرداخته می شود

برادر ارجمندم نبی عظیمی؛
ھر وقتی کھ ترا می بینم، از خطوط چھره اندوھناک و متفکر و فروغ چشمان مایوس و منتظرت، تمام ھیجانات و تالمات انسانی و اجتماعی جوانان عصر و محیطم را روشن می خوانم. 
 

با اندوه فراوان خبر رسید که غلام رسول ازهر یکتن از شخصیت های ملی، وطندوست و مترقی کشور ما، در اثر بیماری طولانی، روز دوشنبه پانزدهم اپریل ۲۰۱۹ در شهر آخن کشور آلمان دیده از جهان فرو بسته است.

چشمهائی که یعقوب وار گریسته اند،
دلهائی که صد بار شکسته اند
و یارانی که  از تهلکه اغیار رسته اند
هنوز نیازمند دلجویی تو شکیبا ترین بودند.

افغانستان در سال ۲۰۰۳ عضویت محکمۀ جزائی بین المللی را حاصل نمود. در سال ۲۰۰۶ څارنوالی محکمۀ جزائی بین المللی تحقیقات مقدماتی را مورد جرایم علیه بشریت در افغانستان آغاز نمود.

از قریب شش ماه بدینسو تلاشهایی برای یک معامله سیاسی بزرگ در مورد سرنوشت افغانستان بین ایالات متحد امریکا و طالبان در لفافه یک دیپلوماسی مخفی در حال تکوین است که شرکتهای رسانه ئی بزرگ غربی آن را " گفت وگوهای صلح" امریکا و طالبان عنوان کرده اند.

دومین کنفرانس بین المللی "مجمع"به اشتراک دانشمندان و متخصصان داخل و خارج از افغانستان در تالار کنفرانسهای علمی در فاکولتۀ علوم سیاسی و اجتماعی دانشگاه کمپلوتینسی مادرید

 پیش از پرداختن به بحث اصلی لازم می دانم که چند جمله در بارۀ فلسفه بگویم۰ فلسفیدن بزرگترین خصوصیت انسان است؛ آنچه انسان را از سایر موجودات متمایز و ویژه می کند؛ قدرت تخیل و توانایی او در اندیشیدن است. به گفتۀ ویل دورانت؛ فلسفه جیب ما را پرنمی کند و ما را به مقامات ناپایدار در دولت های دموکراتیک بالا نمی برد و حتی ممکن است ما را به این گونه چیزها بی اعتنا سازد۰

مرد دانایی این جمله را
همواره بر لب داشت:
« ستمگر برای تداوم ستمگری خویش، بیش
از هرکس روی ستم پذیر حساب باز میکند »

دکتر صادق فطرت ناشناس گفت:
من بسیار جرات میکنم،
این گپ را میزنم ورنه مرا به دار میکشند.
افغانستان در محدوده جغرافیایی کنونی خانه و وطن مشترک همه باشنده گان آن هم از زن و مرد، پیر و جوان می باشد که در آن زیست و زندگی دارند

"خاطرات زندانی" یاداشتهای دوران 13 سال زندان روانشاد محمد هاشم زمانی، شاعر، نویسنده و مبارز آزادی خواه است که در سال 1379 هجری شمسی (2000 ع) بزبان پشتو، به دست نشر سپرده شد و اکنون متن کتاب در چندین بخش بزبان دری خدمت علاقمندان تقدیم میگردد

(اگر عقاید خود را با تفکر و مطالعه به دست آورید؛ کسی نمی تواند به آن ها توهین کند۰ اگر کسی چیزی بر خلافشان بگوید عصبانی نمی شوید؛ یا می خندید یا به فکر فرو می روید۰ برتراند راسل)  در این جستار اندکی از نظریۀ صلح پایدار؛ فیلسوف شهیر آلمانی جناب ایمانوئل کانت(۱۷۲۴--۱۸۰۴ م) را به بحث می گیرم

تحفه نوروزی محترم محبوب الله کوشانی، نشر دفاعنامه زنده یاد محمد طاهر بدخشی، بانی تفکر ملی در افغانستان در سایت گفتمان بود که بابت نشر این دفاعنامه از جناب کوشانی صاحب ممنون و سپاس‌مندم.

“آژانس اطلاعاتی باختر درخبرشمار 25 تاریخ 24حوت 1397درباره کتاب -
سرود رزم پیام آوران گزیدۀ شعری محمد داوود سرمد که تازه از چاپ برآمده است.

گزیدۀ شعری محمد داوود سرمد زیرنام) سرود رزم پیام آوران( تازه ازچاپ برآمد. به گزارش آژانس باختر،این مجموعه شعری به تیراژیک هزارنسخه در 203 صفحه ازسوی چاپخانه سعید درکابل به چاپ رسیده است .

گرایش ها، جنبش های فرهنگی، اجتماعی و علمی در هر عصر متاثر از جریاناتی است که در آن اجتماع و پیرامون اش بوقوع می پیوندند. هر عصر با تحولاتی که در آن صورت می گیرد به پرسش های نوینی مواجه می شود که نیاز به پاسخ دارند.