گزارش دهنده: کاپیتان جیمز
برگردان دوکتور لعل زاد

پیسگفتار مترجم
این برگردان خلاصه ای از گزارش های اداره پنحاب از ۱۸۵۹ تا ۱۸۶۳ توسط کاپیتان جیمز کمیشنر پشاور از رساله زیر خلاصه مکاتیب در مورد مناسبات ما با افغانستان و هرات در دوره امبر دوست محود خان است
 

حرف ها و نوشته های پیرامون "مستعمره نشینی" شاید به گذشته ها منسوب دانسته شود ولی نه، امروزه هم خصایلی است  که از گذشته ها در جوامع به ظاهر از استعمار برون آمده به همان صورت های نخستینش و یا با شمایل دگر، یا با صورت های پیشرفته تر، یا به طور بِکر - به روز شده -  در مستعمرۀ دیروزی به جا می ماند.

 از دست دادن زندگی چیزی نیست و هر وقت که لازم باشد من این شهامت را خواهم داشت.  اما از دست رفتن معنای زندگی و نابود شدن بهانه ی هستی ؛این است آنچه تحمّل کردنی نیست. نمیشود بی دلیل زندگی کرد

زدوبند های پشت پرده وسياست دو پهلو

با رسيدن  حزب نازی  آلمان به قدرت  و تأثيرگذاری اش در سياست بين المللی، رژيم خاندانی نادرشاه نيز برای حفظ و بقای سلطۀ خويش در پهلوی اتکا و روابط مخفی  باانگليس ها، با آلمان نيز به معاملات آشکار  اقتصادی و زدوبند های پشت پرده سياسی پرداخت . درين سياست دو پهلو،

مجموعه یی از سروده های شاعروطندوست و آزادیخواه میهن (جناب علیشاه احمدی عبُاب)،  اخیراً  تحت عنوان " آیینه داران" با قطع وصحافت موزون و پشتی هنری در (۵۳۰ صفحه) از سوی انجمن دانش درکانادا به طبع رسید.
 مشخصات اثرمورد نظر چنین است:  نام اثر: آیینه داران 
شاعر: علیشاه احمدی عباب

نویسنده: بهادرا کومار
منبع : اندین پنچ لاین ۱۱ نومبر ۲۰۲۲
مترجم : رسول رحیم
انتخابات میان دوره یی در ایالات متحد امریکا شاهد تفاوت نهایت اندک در توازن  کنترول سنا و مجلس نمایندگان ایالات متحد امریکا بود. اما این امر مانع آن نشد که رییس جمهور بایدن در چهارشنبه کنفرانس مطبوعاتی ای برگزار کند و ادعا نماید که « موج سرخ غول پیکر»(پیروزی جمهوری خواهان.م) اتفاق نیفتاد.

:( شعور یک گیاه در وسط زمستان، از تابستان گذشته نمی‌آید، از بهاری می‌آید که فرا می‌رسد.
گیاه به روزهای که رفته، نمی‌اندیشد، به روزهای می‌اندیشد که می‌آید، اگر گیاهان یقین دارند که بهار خواهد آمد، چرا ما انسان‌ها باور نداریم که روزی خواهیم توانست به هر آن چه می‌خواهیم، دست یابیم؟ ...

بر مبنای اسناد و شواهد بدخشی نخستین کسی است در کشورکه واژه فدرال را در دست نبشته هایش در جوزای 1337 خورشیدی زیر عنوان های آخرین چاره . البته موقت به عنوان مدینه فاضله من یاد کرده است
 

دلال قضا به رایگانش بفروخت

عزیزان؛ بدینوسیله خبر مرگ نا بهنگام جوان ناکام، تمیم (حبیب)فریاد را به اطلاع میرسانیم،

مسعوده فریاد همسر، نديم و فرهان پسران،  شیما فریاد سُنو، جمیله حکیمی،نسیمه  فریاد، انیسه رویدا، وسیمه کاووسی، سیما صافی،خواهران،

نویسنده : اوه پارپارت
منبع : آسیا تایمز ۷ نومبر ۲۰۲۲ 
مترجم : رسول رحیم
یادداشت مترجم: جهان ما لحظات حساس عبور از یک نظام بین المللی یک قطبی به چند قطبی را سپری می کند. جنگ اوکرایین سایه شوم یک جنگ اتومی را نه تنها بر قاره اروپا، بل در همه جهان گسترانیده است.

مجله آمریکایی فارین پالیسی روز چهارشنبه گذشته به نقل از منابع افغان گزارش داد که روسیه در تلاش است تا کماندوهای افغان را برای جنگ خود در اوکراین استخدام کند.این مجله در ویب سایت خود تصریح می کند که اعضای سپاه کماندوی ارتش ملی افغانستان (ANA) که توسط ایالات متحده و متحدان غربی آن آموزش دیده اند،

« »کارل مارکس در نوشته هایش به صراحت گفته است که حقوق و فلسفه روبنایی واقعیت مادی و معیشتی است که در جامعه جاریست۰ نیروهای تولید به درجۀ خاصی از تکامل که می رسد اندیشه های حقوقی و فلسفی مناسب آنها مثل لباس که انسان بر تن می کند دوخته می شود

جام جهاني فوتبال و فرصت ها و اهداف قطر

قطر یکی از کشورهای کوچک حوزه خلیج فارس است.  قطر  جز کشورهای ذره‌ای و كم جمعيتي است که بخش اعظم جمعیت را اتباع خارجی تشکیل می‌دهند. هر چند بازی های آسیایی 2006 دوحه و بعدها ميزباني از ده ها

« » سه حقیقتی که تمام ادیان و ایدئولوژی ها در آن مشترکند: حق با ماست ؛ بقیه در اشتباهند ؛ ما بهتر از همه هستیم۰نظام های خودکامه و توتالیتر فارغ از این که چپ باشند یا راست باور هایشان را حقیقت محض ؛ حقیقت مطلق دانسته و ایدئولوژی خودشان را محک و معیار حقیقت می دانند۰تومسکی رهبر اتحادیه های کارگری شوروی در دورهٔ لنین چنین می نگارد:

تاکید بر تمایز به صورت بالقوه اختلاف و تخاصم را بوجود می آورد. زیرا «تصور این امر دشوار است که وقتی انسان ها را به "ما" و "آنها" تقسیم کنیم، تلاش نه کنیم که "خود" را برتر از "دیگران" نه پنداریم.
ارنست رنان
دراین بخش به رابطه‌ی فرد با «هویت جمعی» خواهم پرداخت 

"بمب کثیف" چیست؟
"بمب کثیف" یک سلاح اتمی محسوب نمی شود. هدف اصلی آن آلوده کردن یک منطقه جغرافیایی و افراد ساکن در آن هم از طریق تشعشعات مستقیم و هم از طریق بلع یا استنشاق مواد رادیواکتیو است. «بمب کثیفی» که مسکو اوکراین را متهم می‌کند، یک بمب هسته‌ای نیست، بلکه یک بمب معمولی است که توسط مواد رادیواکتیو احاطه شده است که به شکل غبار در زمان انفجار منتشر می‌شود.
 

ولادیمیر پوتین به تاریخ 13 اکتوبر2022 در کنفرانس "اعتماد ساز ی در آسیا" منعقدۀ پایتخت قزاقستان دستش را بلند کرد و گفت :« ما فرا می خوانیم تا خسارات که به افغانها طی تمام سال های اشغال رسیده، جبران گردد...» صحبت از "خسارت" به افغانستان جنگزده و ویران، چه فتنه ای در عقب خود پنهان دارد ، فهمیده نمی شود که این آقا به چه منظوری این موضوع خیلی عمده و جدی مربوط به حقوق مردم افغانستان را به یاد آورد...!؟

اهميت جيوپوليتيک افغانستان برای آلمان
افغانستان برای آلمان هم از نظر اقتصادی و هم از نظر سياسی اهميت زياد داشت .  از نظر تاریخی اهمیت استراتژیک خاص افغانستان برای آلمان درين بود که آنها ميتوانستند از این کشور به عنوان پایگاهی برای تضعیف موقف بریتانیا در هند استفاده کنند.

نویسنده: دومینیکه کونرتووا
منبع:آسیا تایمز ۲۰اکتوبر ۲۰۲۲ ،‌ به نقل از «دی کنورسیشن» نشریه علمی اختصاص انستیتوت فدرالی تکنالوژی سویس در زوریخ
مترجم: رسول رحیم
یاد داشت مترجم: جنگ اوکرایین کارزار بزرگی است که در گیر ودار تلاش برای تغییر نظم یک قطبی جهان صورت می گیرد.

این قلم در اپریل 2021 مضمونی زیر عنوان "مختصر ی در مورد معادن لیتیوم افغانستان" نوشت که در وبسایت گفتمان نشر گردید. خوانندگان ارجمند می توانند برای آشنائی با این فلز و با معادن لیتیوم افغانستان به این لینک مراجعه نمایند:

« کارل پوپر در گفتگویی با هربرت مارکوزه می گوید: »کوشش برای پدید آوردن بهشت در زمین، همواره دوزخ ساخته است. این جمله می تواند ما را به بازخوانی اندیشه هایمان در هر زمینه ای راهنمایی کند. نه زمین بهشت خواهد شد و نه انسان ها فرشته، ما فقط باید تلاش کنیم کمی بهتر و انسان تر از دیروزمان باشیم.

فرستنده داکتر عبدالحنان  روستایی

"کاج" یک بار دیکر همۀ باشندگان افغانستان را قویتر از گذشته گره زد و ارادۀ شان را برای ادامۀ مبارزه علیه این جنایت بزرگ دوران ما مستحکم تر ساخت. این وحدت، همدلی و همیاری نتنها راه را برای اعتراض علیه کشتار دسته جمعی هزاره ها باز کرد

             بیشتر از یک سال از سلطۀ گروه طالب بر کشور می گذرد. هرچند این گروه تامین امنیت را مهمترین دستاورد شان می دانند، اما گذشت یک سال نشان داد که خشونت ادامه دار است و هیچ نشانه یی از امنیت دیده نمی شود و کشور کماکان به وسیلۀ نیروهای سرکوب اداره می گردد.

دولت امانی با تصویب اولین «اصول اساسی عالیه دولت افغانستان»، به تمام اتباع افغانستان حقوق مساوی قایل شد. حق تحصیل برای تمام مردم افغانستان از طرف دولت طرح و عملی گردید. چنانکه مرد حق تحصیل و کار را داشت ، زن افغان نیز از چنین حق بر خور دار شد. 

 انتساب نابسامانی های گوناگون و مختلف پیچیده و بغرنج سیاسی؛ اقتصادی؛ اجتماعی و فرهنگی تنها به عوامل خارجی و بیگانگان و دشمنان دور و نزدیک ناشناخته شده یا ناشناس در واقع ارائهٔ تبیین های ساده؛ سطحی؛ خام و عامه پسند از پدیده های بسیار پیچیدهٔ اجتماعی است

آلمان از زمان جنگ جهانی اول در افغانستان دلچسپی داشت. روابط آلمان و افغانستان که در زمان غازی امان الله خان با آموزش شاگردان و کارمندان افغان و تطبيق برخی پروژه های انکشافی آغاز شده بود، بعد از تغير رژيم  امانی به رژيم خاندانی نادرشاه نيز ادامه يافته

( تولید عقاید؛مفاهیم؛آگاهی؛پیش از هر چیز به طور مستقیم وابسته است به فعالیت مادی و مناسبات مادی انسان ها که زبان زندگی راستین است۰تصور ها؛اندیشه ها؛روابط فکری میان انسان ها در این مرحله هنوز به سان بازتاب مستقیم رفتار مادی آنان نمایان می شوند

پیش از آغاز به صحبت، در ايام سه هفته که می گزرد، زنان و مردان ایرانی با اقدام شجاعانه ای علیه رژیم آخوندی به پا ایستاند، برخی جوانان زن و مرد توسط رژیم سرکوبگر نقاب برخاک کشیدند. یاد همه گرامی باد. امید است جرقه انفجار زنانه، باعث سرنگونی رژیم آخوندی گردد.

به یقین که هیچ چیزی در فرهنگ افغانی، به مثابۀ قوم و خویش و بخصوص خانواده اهمیت ندارد، چنان که برای حفظ ارتباطات، چندی حاضر اند، نه تنها بر خیانت ها و جنایات آنها پرده افگنند، بل از آنهمه بدی شان هم بدفاع برخاسته، در آخرین تحلیل، حتی از آنان قهرمانان نیک سیرت بتراشند.

مرکزعالی آموزشی کاج یکی از مراکزتعلیمات غیر دولتی است که شعباتی در مناطق هزاره نشین شهر کابل دارد. جوانان هزاره که همچون جوانان سایر اقوام افغانستان تشنهٔ علم و دانش برای رساندن خود و کشور شان به مدارج بالای ترقی اند، برای بلند بردن چانس مؤفقیت خود در امتحان کانکور از کابل و ولایات به  مراکز آموزشی پایتخت ثبت نام میکنند. این کار 

روابط رژيم خاندانی با اتحاد جماهير شوروی
چون پاليسی رژيم خاندانی نادر شاه، بحيث يک رژيم دست نشاندۀ استعمار انگليس ، برمحور تحکیم  و ثبات رژيم خاندانی و تامین منافع سياسی و ستراتيژيک انگليس ها ميچرخيد، لذاپاليسی روابط خارجی با اتحاد جماهير شوروی نيز پاليسی محدود ساختن و قطع نفوذ شوروی در افغانستان بود.

پس از مرگ هگل؛پیروانش به دو شاخهٔ هگلی های راست و هگلی های چپ تقسیم شدند۰شاخهٔ راست هگلی ها از نقطه نظر دین شناختی و سیاسی؛تفسیر های محافظه کارانه‌ از آثار هگل ارائه دادند۰هدف آنها آشتی دادن فلسفهٔ هگل با مسیحیت بود۰هگلی های راست گرا از نظر سیاسی سنت گرا به شمار می آمدند۰شاخهٔ چپ هگلی ها؛سر انجام به دیدگاهی زیبایی شناختی کشیده شدند۰بسیاری از آنان از نظر سیاسی به اندیشه های انقلابی گرایش داشتند

«»بی شک مارکسیسم یکی از جنبش های فکری عمدهٔ قرن نوزدهم و بیستم‌ به شمار می آید و در طی صد و چند سال گذشته تأثیر گسترده ای بر تاریخ و اندیشهٔ غربی و جهانی گذاشته است۰انقلاب روسیه « وچین»!بر پایهٔ تعبیری از مارکسیسم به نوسازی و صنعتی کردن بخشی از جهان انجامید

بازیگران سیاست هویت(سیاست قومی)

ویژگی بارز بازیگران سیاست هویت، تبعیض، تعصب و نفرت از «دیگران» است. این بازیگران به شدت خود خواه اند، همیشه فقط به خود و منافع ویژه‌ی خود می اندیشند. «دشمن» تراش، «بیگانه» ستیز، شکاک و بهانه گیراند؛ هرگز به "دیگران" اعتماد نمی کنند.

ميلان هاونر"  يکتن از محققين  انستيتوت تاريخی آلمان در لندن راجع به موقعيت و اهميت افغانستان مينويسد که « از زاویه آسیایی، افغانستان به راحتی می تواند به عنوان مرکز جهان خارج از اروپا انتخاب شود.  این منطقه در تقاطع سه منطقه جغرافیایی مختلف، شرق میانه، آسیای مرکزی و آسیای جنوبی قرار دارد، به اندازۀ که با سه منطقه فرهنگی مختلف، جهان اسلام، فرهنگ هندو و نفوذ چین هم مرز است .

« فضای اینجا به راستی بسیار تحمل ناپذیر و خفقان آور است۰تن دادن به آن آسان نیست حتا به نام آزادی و مجهز شدن به سنجاق ها به جای شمشیر ها از این دورویی؛ از این نفهمی و از این نادانی دولتمردان خسته ام۰از خم و راست شدن های چاپلوسانه و زبان آوری های خوشایند بی خطر خسته ام

شاید در طول تاریخ افغانستان مردم این چنین که امروز بیچاره و درمانده هستند بیچاره و درمانده نبوده باشند. در گذشته مرزها روشن تر از امروز بودند. دست کم تاریخ معاصر ما گواهی می دهد که هر وقت صدای اعتراض بلند می شد، بویژه صدای نسل جوان، محصلین و دانشجویان بلند می شد و به جاده ها و خیابان های شهر می ریختند، دولت و کلیت طبقه حاکمه را آماج اعتراض قرار می دادند.

می بينيد که فضا چگونه می تواند يکباره پر از خشم و اندوه و فرياد و طغيان و ناله شود. زیادتر از یکسال است که داد خواهی و جانفشانی بی امان زنان درونمرزی افغانستان علیه نظام جاهلیت طالبان جریان دارد و تغییری از جانب جاهل سالاران رو نما نگردیده است. اما در۱۵ سپتامبر سال روان از حانب موسسه أمور بین المللی اتریش با همنواهی نهاد های سیاسی امریکا با شرکت برخی ازکرسی نشینان جمهوری سابق افغانستان گردهمایی در وین، پایتخت اتریش برگزارشد.

باری با دوستی در مورد عمل مناسب نظر به موقعیت ها و جهت های سیاسی به اشتباه توطیه قتل سیاسی شاه‌محمود صدراعظم توسط گروه گاوسوار و استقبال کننده هایش اشاره ای کردم که دوستم آن را مثال قبول کرده نتوانست. و همچنان چند روز قبل در مورد جعل سازی و تعریف وقایع تاریخ دوره ظاهر توسط باند خپ، گروه های اسلامی و دیگر گروه های سیاسی چپ با دوست دیگر تبادل نظر می‌کردم و

( در حقیقت پایهٔ اقتصاد و روابط قوای تولید کننده با یکدیگر است که وضع اجتماع را به وجود می آورد— و نه قوای فکر و ارادهٔ مردم!دستگاه های دادگستری و روابط اجتماعی یک جامعه در حقیقت روی پایهٔ اقتصاد قرار دارند و مجموعهٔ روابط اقتصادی با یکدیگر است که روش عمومی اجتماعی ؛ سیاسی و فرهنگی یک ملت را تعیین می نماید! چنانکه بسیار اتفاق می افتد؛

۱ -  دولت طالبی :
 مطلب را از اين نکته بيا آغازم که فکر نمی کنم هيچ آدم متمدنی در اين دنيا يافت شود که معتقد نباشد حکومت طالبان مسلط بر افغانستان حکومتی قرون وسطائی است، که تاريخ بشر از اعراب و مسلمانان حمله ور به فارس، مصر وغارت و کشتار مقدس را، چون مغولان که سبعيت را با تکيه بر‌آنچه که ایدیولوژی و مذهب ايدیولوژی شده نام دارد کم نبوده.

 چشم پوشی چنین غرض ورزان "تاریخ نویس" ازواقعیت های تاریخی به این می ماند که ما افغانها تاریخ  "پارس" قدیم را به فراموشی سپرده تنها سال  ۱۹۳۵میلادی را مبدۀ تاریخ ایران بنامیم، یعنی همان سالی که اسم سرزمین پارس به ( ایران) تعویض گردید. پس باید به این گروه بیخبر یا غرض ورز خاطرنشان ساخت که اگراسم "افغانستان" متعلق به تاریخ و تحولات سیاسی معاصر (۱۷۵۷م) میباشد، موجودیت سیاسی این سرزمین کهن، ریشه درعمق

اوضاع نابسامان کشور افغانستان، به یقین که زمینه‌ی سودجویی و بهره‌برداری را برای یک تعداد از مردمان بیگانه چنان مساعد ساخت که چندی خود را با تاکیدات، در سطح‌جهانی، هم‌تاریخ، هم‌فرهنگ و هم‌نژاد افغانان معرفی نمودند. پیشرفته‌تر از آن حتی برخی از این میان ادعای، از چندین پشت، افغانی‌الاصل و بخصوص هم‌زبانی دارند، چنانچه با همین ادعا هم در کشورهای به اصطلاح آزاد، تقاضای پناهنده‌گی داده، از همه امتیازات درنظرگرفته شده به آنها، بهره بردند.

یک‌سال پس از بازگرداندن طالبان به قدرت، در پس همهٔ آن هیاهوی پوچ و فریبکاری رذیلانه تحت عنوان پروسه صلح و سازش، هیولایی بیرحم گلوی جامعه‌ای مصیبت دیده را میفشارد! توحش طالبان چنان عظیم است که دیگر پرده‌های کراهت اهلی نشان دادن آن فرو افتاده است. سرمایه‌داری عصر حاضر با خلق آلترناتیوی قرون وسطایی‌ چون طالبان ظرفیت ضد بشری خود را بیش از پیش نمایان کرده است!

. فیلسوفان تنها جهان را به شیوه های گوناگون تفسیر کرده اند۰مسئله اما بر سر دگرگونی و تغییر دادن جهان است۰« کارل مارکس تز ۱۱ ؛ تزهای در بارهٔ فویر باخ‌»نوشتن و سخن گفتن در بارهٔ تولید کنندگان اندیشه و غول های بزرگ فکری جامعهٔ بشری غیر از مطالعه و شناخت افکارشان جسارت و گستاخی نیز می طلبد۰نخستین کسی که در وهلهٔ نخست مورد چالش قرار می گیرد خود نویسنده و پژوهشگر است

واقعيت آشکار آن است که، ما در افغانستان، مشکل خاصی با مسلمانان مؤمن و علاقمند به شرکت در فعاليت های سياسی نداشته ایم ( و هرچه بر سرمان آمده بعد از کوتای خونین ثوربوده).که گروه های اسلامیست ها به کمک حکومت امریکا  و عربستان سعودی و کشورهای همسایه پاکستان، روسیه، ایران به صحنه ی سیاسی افغانستان داخل نمودند .

مجله ایکپرس فرانس
نویسنده روبن ریبتان: مدیر عمومی ستونل وعضوی شورای علمی بنیاد برای نوآوری سیاسی.
مترجم : عزیز رکین
یاد آوری مترجم:  اصطلاح Nation start-up   در جامعه صنعتی بیان گرپیشرفت علم وتکنالوژی است .در کشورهای پیشرفته نو آوری در زمینه علم و تکنالوژی توسط  همین مواسیسات نو آور، ایجاد کسب وکار بوجود میآید.

رویدادهای بازتاب یافته دراین مجموعه، بخشی از سرگذشت واقعی زندانیان سیاسی کشور در سال های حاکمیت حزب دموکراتیک خلق افغانستان است. شرح واقعیت های دهشتناکی که در شکنجه گاه های رژیم کودتای ثور بر زندانیان دربند گذشت شایستهً آن است که به حافظهً تاریخ سپرده شود. این نه تنها بخشی از تاریخ کشورماست؛ بلکه شرح رویدادها و جنایاتی است که حاکمیت حزب دموکراتیک خلق افغانستان مسبب آن بود.

به انتظار نشسته بودم - نه در انتظار چیزی ؛ فارغ از خیر و شر؛ از روشنی و تاریکی لذت می بردم ؛ فقط روز بود و دریاچه بود و زمان بی انتها ۰ دوست عزیزم همینجا بود که ناگهان یکی دو شد؛ و زرتشت از کنار من گذشت۰ من می توانم نغمهٔ بخوانم و می خواهم آن را بخوانم ؛ گرچه در خانهٔ خالی تنها هستم باید آن را برای شنیدن خود بخوانم ۰ ای ستارهٔ بزرگ اگر کسانی که تو برای آنها می تابی وجود نداشته باشند؛،پس خوشبختی تو چه خواهد بود ؟

از نظر من، در يک نگاه واقع گرايانه، درست در روند دولت آفرينی و ملت سازی و طرح قانون اساسی، قشر چپ دهه چهل افغانستان نتوانستند درست با تکيه بر اراده ی ملی (نیرنگ استعمار را درک نموده و  زیر مغزشویی استعماری نرود ) از همین خاطر نتوانستند به مبارزه با سیاست های استعماری برخيزند و ازقانون اساسی نوین (صدراعظم خارج خاندان شاهی تبار شان و با بلند ترین درجه تحصیل) ( زنده یاد دکتر محمد یوسف )،

در مورد این کتاب
... در صف کاکه ها/ بدماش هاکه در اواخر سلطنت ظاهرشاه و حکومت داود خان به طور تقریبی در هر محله‌ی شهر های مختلف مملکت، به خصوص کابل همواره سربلند کرده، به شهرت ًو به محبوبیت می‌رسیدند، یکی هم بری مشهور به بچە‌ی حاجی بود که «یک زمانی در افغانستان» حکایت زندگی پُر ماجرای آن آزادمرد تمام است.

(از لابلای اسناد آرشيف انگلستان)

هاشم خان صدراعظم نقش فعالی را در سياست افغانستان داشته و در حقيقت بين سالهای ۱۹۳۳ و ۱۹۴۶ ميلادی معمار پاليسی ها و سياست داخلی و خارجی  رژيم خاندانی کشور بود. هيچ کسی در داخل و خارج خاندان حاکم بشمول محمد ظاهر شاه، پادشاه افغانستان، جرئت مخالفت با وی را نداشت . به گفته خود ظاهر شاه او در احاطۀ ارگ محصورو هرچه را هاشم خان ميخواست امضا ميکرد.

جنگ در اوکراین: نیروگاه هسته ای  زاپوریژیجه، بزرگترین نیروگاه  هسته ای در اروپا، دارای شش نیروگاه هسته ا ی با ظر فیت تولید  6000 کلیوات انژی در ساعت است. این نیروگاه هسته ای توسط متخصصین اوکرانی زیر نظارت روسها اداره میشود، 20 % مصرف انرژی اوکران را تشکیل میدهد، مصرف برق 6 ملیون اوکرایها از این دستگاه تامین میشود، که از اوایل ماه مارس توسط روسها اشغال شده است.

می بينيم که بين ايدئولوژی وعلم دره ای فراخ دهان گشوده است. مشهورترين ايدئولوژی هائی که، بدون استوار بودن بر يافته های علمی، اما با استفاده از آن يافته ها برای شکل گيری و انسجام خود، در قرون نوزدهم و بيستم بوجود آمده و به قدرت سياسی و نظامی دست يافته اند عبارت بوده اند از تقديس جامعهء اشتراکی پرولتاریا (لنينيسم، استالينيزم، ماتوئيسم) و تقديس نژاد  (نازيسم، فاشيسم)، و نظاير آنها.

سال پار در این روز، جمهوریت فروپاشید و اشرف غنی رئیس جمهور این جمهوریت گریخت. او که سرقوماندان اعلای چند صد هزار قوای مسلح جمهوریت بود، این قوا را به حال خودش رها کرد و چونان با سراسیمگی و ترس گریخت که به قول خودش بوت ها یا کفش های پایش را هم نتوانست بپوشد.

چرا چنین شد؟ 
چرا جمهوریت فروپاشید؟ 
چرا اشرف غنی گریخت؟ 

ــ می‌توانید در این مورد چند مثال مشخص آورید؟
ــ طبعن... مثال ها خو ها زیاد اند، لیکن مه یک چند تای را که بیادم مانده، برِ تان میگویم... تاراج غند کوهی اسمار و فروش تمام سلاح های آن در بازار های پاکستان و بخصوص به حزب مردم آن کشور، به رهبری بوتو که طرفدار سیاست دولت روسیه بود... از بین بردن جبهۀ اسلامی نورستان به رهبری خزان‌گل، از بین بردن جبهۀ چریک های ملی

برای روشن کردن مطلبی که می خواهم دراین مضمون مطرح کنم ناشی از قانون مندی های جامعه شناختی است که از مطالعه ی موقعيت های تاريخ جریانات چهار دهه اخیرافغانستان گرفته شده است. پرسشی که مطرح است، این است که چرا برخی از اعضای جریانات چپ بیرون مرزی نیم قرن اخیر افغانستان هنوز در گفتار و کردار خود، در چنبر مذهبی گرفتار اند.

( آن کس که خود را عمیق می داند؛ تلاش می کند که روشن ؛ واضح ؛ رک و راست و شفاف باشد۰آن کس که می خواهد به نظر توده ای مردم عمیق بیاید؛ کوشش می کند که مبهم و کدر باشد۰توده ای مردم کف هر جای که نتوانند ببینند عمیق و ژرف می پندارند و از غرق شدن واهمه دارند۰ می توان مردم را از طریق کار و مشغولیت زیاد چنان خسته و ناتوان ساخت که دیگر در مورد هیچ موضوع بغرنجی ایستادگی ننمایند و تسلیم شوند

فراخوان
چه می توان کرد؟
برای  "چه باید کردها" و "چه نبایدکردها" بنابر شرایط متحول نمی توان و نباید نسخه های همه زمانی و همه مکانی از جنسی که تا هنور بخش های از "ره جویان  نجات" جامعه که حتا تعدادی از خوبترین های جامعه را بخود مشغول کرده است تجویز کرد
 

ــ سلام، گرچه ملت افغان  و مردمان منطقه همه شما را می شناسند، با آنهم خوب است، خودتان خود را به خواننده‌گان عزیز معرفی کنید.
ــ علیکم‌السلام، می‌دانم که همه مره می‌شناسن و باید هم بشناسن، چرا که کارنامه های مه ثبت تاریخ اس.... نام مه گلبدین و تخلص مه حکمت‌یار اس، منتها فکرِ تان باشه که در زبان عربی نام مه غُلبدین نوشته و تلفظ می‌شه، چرا که عرب ها حرف گ ندارند.... یگان تا هم بجای حکمت‌یار، مره راکت‌یار خطاب می‌کنه.

 جنگ جهانی دوم  که در ماه سپتمبر سال ۱۹۳۹ با تهاجم آلمان نازی بر پولند آغاز شد، تا ماه سپتمبر سال ۱۹۴۵ بین قدرت‌ های محور (آلمان، ایتالیا و جاپان)  و نیروهای متحد (ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه و اتحاد جماهیر شوروی) در اروپا، آفریقا و آسيا ادامه داشت. اين  جنگ بزرگ در تاريخ بشريت که در آن ۶۲ کشور از ۷۳ کشورموجود در آن زمان شرکت کردند،

زنان و یک سال سلطه متحجران سیاه اندیش 
بخش ۱۵ این نوشتار تصادف خورد به ۱۵ آگست  ، روز تسلیمی افغانستان به گروه متحجّر سیاه دل نوکر پاکستان، طالبان. یک سال قبل بتاریخ ۱۵ اگست ۲۰۲۱( ۲۴ اسد ۱۴۰۰)، تلویزیون افغانستان و جهان گزارش از تسلط طالبان با فرار نوکر امریکا محمد اشرف غنی، از ارگ  و عدم مقاومت نظامیان گارنیزون های شهر کابل، بر پایتخت افغانستان کابل ،

(جامعهٔ که به فقر تن دهد ؛ دینی که دوزخ داشته باشد و کشوری که ستم کند فرومایه اند۰من جامعهٔ بدون شاه ؛ دینی بدون تحمیل و کشوری بدون مرز می خواهم۰ویکتور هوگو) خانم هانا آرنت در سال 1906 در شهر هانور آلمان زاده شد۰در دانشگاه های ماربورگ و فرایبورگ در رشتهٔ فلسفه به تحصیل پرداخت و شاگرد مارتین هایدگر؛ آدموند هوسرل و

نویسنده: شاه محمود حنیفی۱ 
برگردان: لعل زاد

پیشگفتار مترجم

این مقاله که توسط دکتور شاه محمود حنیفی در ۲۰۱۲ نوشته شده است، یکی از بررسی های ژرف و تحلیلی در مورد شاه شجاع بر بنیاد اسناد دست اول آرشیف هند برتانوی است که مطالعه و تعمق در باره آن را (بدون تبصره اضافی) برای تمام علاقمندان تاریخ کشور توصیه و پیشنهاد می‌کنم (که نشان دهنده انبار معلومات گران‌بها در مورد افغان‌ها و افغانستان به ویژه در سده ۱۹ است).

در بخش ۱۳ این بحث در جمع اقدامات سلطنت امیر عبدالرحمن خان ، یکی هم «ممنوعیت برده داری» بود که در یاداشت پورتال «افغانستان آزاد-آزاد افغانستان» ، برآن انتقاد صورت گرفته بود. البته نظر پورتال در مورد آن زمامدار   کاملاً بجا ست. باید تصحیح کرد که خرید و فروش برده داری را ممنوع کرد که در « تاج التواریخ » درج است، و بطور مختصر در جمله ای اقدامات امیر عبدالرحمن خان شمرده شده است.

چرا چاپ دوم؟ 
نوشتار دست داشته برای نخستین بار توسط "ملالی مطبعه" در سال ۱۳۹۳ خورشیدی مطابق به ۲۰۱۴ میلادی در قندهار، "شهر احمد شاهی" به چاپ و نشر سپرده شد. نویسنده  آگاهانه  این اثر پژوهشی را در افغانستان به نشر سپرد، تا  دوست داران کتاب در کشور با بهای کم و به آسانی به آن دسترسی پیدا کرده باشند. از آن زمان به این سو هفت سال دشوار و بحران زا در  سرزمین هندو کش سپری گردیده اند؛

 کدام زمان و به چه علت در افغانستان چادری ( برقع یا حجاب) اجباری  شد ؟
 در افغانستان قدیم و حتی تا چند دهه ای پسین روابط بین اهالی یک قریه طوری بود که تمام اعضای قریه خود را عضو یک فامیل میدانستند. زنان با پوشیدن یک چادر کلان بالای کشت زار و بیرون از منزل رفت و آمد می کردند، تنها با دیدن مرد بیگانه رویشان را با همان چادر می پوشاندن و از کنار آن رد می شدند.

احمد در این گفتگو به عنوان یک «رهبر» با صداقت، قاطعیت و اعتماد‌به‌نفس کامل ظاهر شد و مانند پدرش (مسعود بزرگ)‌ صحبت کرد. او در نقش یک «رهبر سیاسی کریزماتیک» پاسخ‌های روشنی به پرسش‌های خبرنگار بی بی سی داد (نه لاف زد و نه گزاف گفت،‌ نه تبلیغ کرد و نه شعار ضد امپریالیستی داد، نه کسی را تهدید کرد و نه کشوری را اخطار داد).

کتابی را که در دست مطالعه دارید، نتیجه تحقیق تئوریک و میدانی جامعه شناس آلمانی داکتر دیتر فرویلیش Dieter Fröhlich  در اواسط دهه ۶۰ قرن کگذشته میباشد. او در طول‌ دو سال سفر های متداوم در مناطق مختلف افغانستان، در رابطه با ساختار های اجتماعی، اقوام، روابط قدرت مرکزی و قدرتهای محلی و نظام اداری دولت در افغانستان، تحقیقات میدانی را انجام داده و در سال ۱۹۷۰ نتیجه تحقیقات عملی و تئوریک خود را در این کتاب به زبان آلمانی بدست نشر سپرد. 

خواهران و برادران عزیز هموطن از آنجایکه هموطنانم بتاریخ ۹ جولای در استقبال از ایام عید و انجام اوامر الهی میباشند من نیزبنابر وظایف اسلامی و ملی خود در شرایط مسلط کنونی مادروطنم که عید شان در غم و اندوه است خود را در دردهای هموطنانم شریک میدانم و از بارگاه ایزد متعال برای شهدای حادثه المناک مورخ ۲۳ جون در ولایات پکتیکا و خوست جنت فردوس استدعا میکنم. برای مجروحین شفای عاجل و به بازماندگانشان و کافه ملت نجیب غمدیده افغان تسلیت عرض و صبر جمیل ارزو میکنم ،

 ( اما زرتشت چون تنها شد با دل خود چنین گفت : چه بسا این قدیس پیر در جنگل اش هنوز چیزی از آن نشنیده باشد که خدا مرده است! پس از چندی مرد درهم شکسته به هوش آمد و زرتشت را دید که بر بالینش زانو زده است۰ سرانجام گفت : تو اینجا چه می کنی؟ دیری بود که می دانستم شیطان روزی مرا می لغزاند۰ حال او مرا گریبان کش به دوزخ می کشاند

یک بخت خوب من در این اواخر، آشنایی با شاعر و نویسندهٔ گرانقدر، نجیب روشن بود. ما نجیب روشن را پیش از این با فعالیت‌های رسانه‌ای و مدیریتی او می‌شناختیم. او در یک دورهٔ کوتاه در این اواخر رئیس رادیو تلویزیون دولتی افغانستان بود و آن دوره، چنان که شنیده‌ام از دوره‌های درخشان رادیو تلویزیون افغانستان شد،

افغانستان و حجاب اجباری 
افغانستان یگانه کشوری است که سال ها دچار فراز و نشیب های مدهش گردید و بجای اینکه به پیشرفت و ارتقا سوق یابد به عقب برگشت نموده است. عنعنه و تجدد دو رقیبی اند که برای به چالش کشیدن جامعه افغانی دست و آستین بالا زده اند تا یکی بر دیگری غلبه حاصل کنند. اما دست عنعنه همیشه در میدان جدال بالا شده است.

رژيم خاندانی  نادرشاه هر باری که با خطر سقوط سلطه اش توسط مخالفين داخلی روبرو ميشد، به استعمار انگليس متوسل ميشد. درين جا از لابلای اسناد آرشيف انگلستان  به يک نمونۀ ديگری اشاره ميکنيم که تا هنوز ثبت تاريخ حقيقی کشور نشده است . اين سنديادداشت کوتاهی از ملاقات دو روزۀ سه تن از مامورين نظامی انگليس  با هاشم خان صدراعظم ، برادرش شاه محمود خان وزير دفاع،

بزرگداشت از روز جهانی پناهنده که همه ساله بتاریخ ۲۰ ماه جون صورت میگیرد، هدف آن تأ کید بر این اصل است که پناهندگی یک حق است و کسی مستحق پناهندگی میشود که تعریف پناهنده، مندرجه در مادهٔ ۱ کنوانسیون ۱۹۵۱ ژنیو در مورد پناهندگی بالایش قابل انطباق باشد. اما با گذشت بیش از ۷۰ سال از مصوبهٔ مجمع عمومی ملل متحد برای تصویب این کنوانسیون ،

بحران های دوگانه استراتژیک و اقتصادی جستجو برای بیرون رفت از دام اوکرایین را بر می انگیزد
نویسنده: دیوید پی. گولدمن
منبع: آسیا تایمز ۱۷ جون ۲۰۲۲
مترجم : رسول رحیم
اداره بایدن در عرض یک سال با محاسبه اشتباه آمیز در بحران اوکرایین، اکنون با دو فاجعه یعنی نخست رکود اقتصادی و دوم سرافگندگی استراتژیک مواجه است.

نگاهی به پس‌منظر تاریخی سازمان سازا «سازمان انقلابی زحمتکشان افغانستان».
نوشته‌ای جناب؛ ظهورالله ظهوری یکی از‌ مؤسسین محفل انتظار و اعضای ارشد سازمان انقلابی زحمتکشان افغانستان (سازا) را در 293 صفحه ترتیب شده، مطالعه نمودم. اکثریت موارد مهم که ارتباط به کارنامه‌های سازمان انقلابی زحمتکشان افغانستان (سازا) می‌گیرد تا اکنون کتبی و به شکل کتاب تدوین نشده‌بود.

به تعقيب  برسی تقاضای هاشم خان صدراعظم برای ضمانت علنی انگليس ها از رژيم خاندانی اش در دوران جنگ جهانی دوم، دونفر از مامورين عاليرتبۀ هند بريتانوی،  مارشال هوائی و رئيس استخبارات هند بريتانوی،  برای دادن اطمينان بيشتر و  آرامش خاطر رژيم خاندانی نادرشاه به کابل رسيدند. 

افغانستانی های وطن خواه‌ام را درود،
در اینکه گروۀ دهشت‌افگن نام‌نهاد طالبان، براساس فاسد و متزلزل بودن حکومت وقت و مشغول بودن دستیاران جهادی، به عیاشی بطور شدید و در واقع غافل از پیشروی برادران مخالف، در اسرع وقت، قدرت را در همه ساحات کشور، به قبضه در می‌آوردند، دیگر به همه صاحبان درایت واضح بود، لیکن با پیشروی شان بدین سرعت، اندک کسان حساب می‌کردند.

« با پاکیزگی در صفوف به هم فشرده دستان همدیگر را محکم نگهداریم ! و مارش ما را بسوی آرمان روشن و انسانی- یعنی نجات انسانها از دوزخ ظلمات، ستمکاری و طبقات هرچه پر خروش تر سازیم ! در اینصورت باید مطمئن بود که خورشید پیروزی از پس شام تیره سر برخواهد آورد و بر گامهایمان بوسه خواهد گذاشت.»

آقای مجید پور در رابطه به روز شهادت عبدالمجید کلکانی رهبر ساما مطالبی را بدون استناد به کدام منبع و موخذ معتبر کنار هم گذاسته و بزعم خود خواسته تاریخ ساما را بنویسد.

 

آزادی ملی بدون دموکراسی واقعی عدالت اجتماعی، گراشی مترقی جز اسارت نوین و ضیاع خون‌های ریخته شده پیامدی نداشته و نخواهد داشت. «مجید کلکانی»

18جوزای سال 1359خورشیدی، چهل‌و دومین سال جاودانه شدن رهبر سازمان آزدیبخش مردم افغانستان (ساما) «مجید کلکانی» است. این مرد آزاده و مبارز فرزانه؛ با همرزمانش خواهان تحقق آزادی و عدالتی اجتماعی در کشور بود.

هرچند درچنین شرائط داغ کشورما افغانستان  قرارنبود ونیست که بدون ارائیه وجستجوی راه حل های معقول و مسالمت آمیزبرای پاسخ به نیازهای عمومی انسان معاصر به مسائل دیگری پرداخته شود.اما چون جایگاه زن درتمدن اسلامی ازهمان آغازبارنگ قلم تاریخ مذکرحک وتفسیرشده واکنون در صدر معضلات قرارگرفته است ناگزیریم به صورت مختصربه آن بپردازیم

این نوشته به مناسبت چهل و دومین سالگرد شهادت قهرمان ملی و مبارز آزادی و عدالت اجتماعی شهید مجید کلکانی تهیه شده و به نشر میرسد. هجاما هر سال این روز را به نام روز شهدای ملی و انقلابی تجلیل می نماید. 

                   گروه طالبان در وغ را به ارث برده است

شاید تعداد بیشتری از هموطنان عزیز با من هم عقیده باشند که رژیم های دست نشانده، خود کامه یا آنانی که به زور میلۀ  تفنگ سعی کرده اند بر گرده های مردم ما حکومت نمایند، ضروری پنداشتند که شهروندان افغانستان را به شکلی از اشکال خشونت آمیز زیر سلطه خویش در آورند .

در مقالۀ قبلی « حمايت انگليس ها از رژيم خاندانی در دوران صدارت هاشم خان»، ذکر شد که هاشم خان صدراعظم در دوران جنگ جهانی دوم برای بقای رژيم خاندانی اش به پاليسی سنتی حمايت مخفی انگليس ها اکتفا نه نموده و از انگليس ها در صورت تجاوز روسيه ، خواهان ضمانت آشکار و مداخلۀ نظامی شد.
 

اجباری شدن حجاب در نظام های اسلامی.
در بخش قبلی تا حدود بر تاریخچه حجاب در جهان و افغانستان مروری داشتیم. اینکه چگونه برقع یا روبنده اجباری شد و رژیم های اسلامی فرمان اجباری شدن آن را داد مورد بررسی قرار میدهم. تاریخ محصولی عمر انسان ها از بدو پیدایش در کره زمین است.

اخیراً دنیای ما باز با جنگی مواجه است که لااقل برای نسل نو اروپایی ها کمی آنی و جدید  می نماید ولی برای باشندگان مثلاً شرق میانه و جنوب آسیا در کنج و کنار افریقا و یگان موج کوچک آن در امریکای لاتین پدیدۀ عجیبی نبوده است. اما تهدید به "جنگ" و نشان دادن دندان های جنگاوران به همدیگر شان در دنیای ما همیشه وجود داشته است به این مناسبت سوژۀ "جنگ شناسی" مثل هر زمانی موضوع تازه و روز خواهد بود. در این نوشته نظر گذرا و شتابزده به "جنگ شناسی" خواهیم داشت، شاید مطالب این نوشته تا حدی آگاهی های ما را در بارۀ جنگ توسعه بدهد.

نوشته (بچه‌ بازی در افغانستان) که به مساله مهم اجتماعی ماپرداخته به تاریخ ۲۸ ثور در گفتمان به نشر رسیده دارای معلومات خوب در مورد می‌بینم. که متاسفانه با دیدگاه نوشته در مواری موافق نیم. 

(حال بچه‌بازان را به هر شکلی که ردیف‌بندی کنیم، در نتیجه همه‌ی آنها و بطور واقعی همه‌ی آنها، بدون استثناء مریضان جنسی اند.) حالی‌که هرش فروم Erich Fromm فیلسوف و روانشناس آلمانی امریکایی هم جنس گرایی رانتیجه نرسیدن به بلوغ جنسی می‌بیند.    

حمايت و حفاظت  انگليس ها از رژيم خاندانی  بعد از کشته شدن  نادرشاه نيز ادامه داشت .  اما با آغاز جنگ جهانی دوم ، اوضاع طوری تغير کرد که هم رژيم خاندانی  را سخت به هراس و وحشت انداخت و هم مقامات انگليسی را در رابطه با اتکای بيشتر  رژیم  دستنشانده اش درافغانستان به حمايت های مالی، نظامی، سياسی و استخباراتی شان با مشکلات  جدی و جديد مواجه ساخت .  عوامل مهمی که باعث  اتکای بيشتر و علنی تر ميشد، عبارت بودند از:   

براساس فیصله نامهٔ شماره ۳۸/۱۳۴ سال ۱۹۹۳ اسامبلهٔ عمومی مؤسسهٔ ملل متحد مبنی بر ایجاد نهاد های ملی برای ترویج و حمایت از حقوق بشر و مطابق به اصول پاریس (UN Paris principles)، کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در کابل تأسیس گردید. تأسیس این کمیسیون توسط ادارهٔ مؤقت بایست بر مبنای اصول شش گانهٔ پاریس (هیات مدیرهٔ ذیصلاح به نظارت از تطبیق مواد اعلامیه جهانی حقوق بشر/ استقلال رسمی و عملی/ داشتن منابع کافی برای اجرای وظایف/ شمولیت افرادی از لایه های مختلف اجتماعی در ترکیب کمسیون/ حق ابتکار مستقل برای انجام تحقیقات) اساس گذاشته شد.  

انگليس ها يک روز بعد از آنکه  جسد نادرشاه مقتول در جوار جدش، سلطان محمد خان طلائی،  در تپۀ مرنجان کابل بخاک سپرده شد، براى جلوگيرى از وخامت اوضاع وحمايت  رژيم  خاندانی دست به يک سلسله اقداماتی  زدند که درينجا به چند نمونۀ  آن  اشاره ميکنيم، تا علاقمندان تاريخ معاصر کشور خود بخوانند و قضاوت کنند:

عجله در شناخت فورى ظاهر خان بحيث پادشاه

لغوی بچه‌بازی را معنی همانا بازی‌نمودن با اطفال بچه‌گانه باشد، لیکن در گفتار عامیانه‌ی مردم افغان، مراد از این اصطلاح، هرنوع سؤاستفاده‌ی جنسی از کودکان نرینه را می‌رساند، جنایت که بر اساسات مشخص، در هیچ کشوری دیگر، به‌مثابه‌ی کشور افغانستان وفرت نداشته و نخواهد داشت. باید به این امر بدون شک معتقد بود که این تمایل‌مبالغه‌آمیزِ جنسی شهره به بچه‌بازی در افغانستان، کوچک‌ترین نسبتی به همجنس‌گرایی و همجنس‌بازی ندارد،

چنانکه در پیشگفتار این اثر تذکر داده شده، برای تدوین نسخهٔ دیجیتالی کتاب، ترجمهٔ اولی آن که در سال 2004 صورت گرفته و به چاپ رسیده بود، بار دیگر در سال 2021 مورد بررسی و بازنگری همه جانبه قرار گرفت. در این فصل به طور گسترده در مورد تاریخچهٔ نگارش و چاپهای بار بار آن توضیح داده شده که علاقه مندان می توانند برای معلومات مزید به پیشگفتار آن مراجعه نمایند.

از نظرداکتر صمیمی انتخاب ترامپ  را بحیث رئیس جمهور امریکا، میتوان دومین رسوایی  بعد از رسوایی واترگیت در دوران ریاست جمهوری نکسن در ایالات متحده امریکا (دهه ۷۰ قرن گذشته) خواند. 
صمیمی در ارزیابی از شخصیت ترامپ و چگونگی بقدرت رسیدنش نظریات ژورنالیست ها وآن سیاستمداران امریکایی را به خواننده عرضه میکند که هرکدام از شهرت زیادی برخوردار و از زوایای مختلف زندگی ترامپ را مورد ارزیابی قرار داده اند.

" پیکره های بودای بامیان درمسیرتاریخ"، عنوان اثر جدیدیست که تازه گیها توسط هموطن سخت کوش (جناب عبدالباری جمال)  تألیف گردیده و به همکاری " انجمن دانش" درکانادا به طبع رسیده است. اثرمذکوربعنوان مکمل ترین و مفصل ترین کتاب پیرامون مجسمه های بودا دربامیان بحساب میرود که بصورت تحلیلی، مصور و همه جانبه دردوصد و سی وچهار صفحه با پشتی رنگین، کاغذ اصل واندازه و دیزاین معقول چاپ و منتشرگردیده است.  

«روند فاکت سازی های خونین که در نهایت مردم افغانستان را به جان برساند تا به هر گونه تقسیم بندی های تباه کننده  راضی شوند، از دیر وقت هاست که جریان دارد و  در این اواخر شدت گرفته است.»( از مقاله حکیم نعیم)
برای من دو شعار « یا فدرالیسم و یا تجزیه افغانستان» و « آرزوی فدرالیسم را با خود به گور ببرید»، شکنجه بار ترین سخنانی بوده است که تاکنون شنیده ام

استاد آصف فکرت هروی شاعر، نویسنده، محقق، نسخه شناس و مترجم برجستۀ افغانستان به سن هفتاد و شش سالگی پس از بیماری طولانی در کانادا جان به حق تسلیم نمود.وی که مصدر خدمات زیادی در عرصه های مطبوعات، ادبیات و فرهنگ کشور گردیده بود پس از مهاجرت به ایران در سال ١٣٦١ به کارهای علمی، ادبی و تحقیقی خود ادامه داد و بیشتر در حلقات علمی و ادبی ایران درخشید، بطوری که به اثر دوری از محیط فرهنگی افغانستان در سال های اخیر نسل جوان کشور با نام و آثار او کمتر آشنایی دارند.  
 

هامبورگ، ۵ ماه می ۲۰۲۲
خانم ها و آقایان گرامی
در این لحظه که دوست عزیز و نهایت مهربانم عبدالرحمان نجفی ما را برای همیشه ترک می کند، می خواهم از جانب خودم، هیات تحریر «وبسایت گفتمان» و « انجمن ترویج دموکراسی در افغانستان» عمیق ترین مراتب غمشریکی ام را  به

جگړن فيرويل  Major Farwell)) آتشۀ نظامى سفارت انگليس در کابل  اولين کسی بود که خبر کشته شدن محمد نادرشاه را به دولتش اطلاع داده نوشت که « اعليحضرت نادرشاه حوالى ساعت ٢ و ٤٥ بعد ازظهر ٨ نومبر [١٩٣٣] در محفل چائى که توسط وزارت معارف تهيه شده بود، توسط يک متعلم مکتب آلمانى   به قتل رسيد.

( فرهنگ ما دینی است؛ یعنی بر بنیادی ناپرسیده و نیندیشیده پی ریزی شده و بالا رفته ؛ به همین جهت نیز از چنگ اقتدار آن بنیاد هرگز بدر نیامده است۰ برای لمس و درک این امر شاید هیچ راهی از این درازتر و دشوارتر اما درست تر نباشد که از خودمان بپرسیم؛ چرا ما چنین هستیم که تا کنون شده ایم؟ آدمی که قادر شود از خودش بپرسد و دریابد چرا و چگونه چنین شده که اکنون هست؛ باید بتواند آینده اش را نیز از نو بنیاد نهد۰ زنده یاد دکتر آرامش دوستدار )

نادر خان بعد از ورود به کابل چون از حمايت انگليس ها برخوردار  و از تحريکات و مداخلات خارجى آسوده خاطر بود، تمام کوشش هايش را متوجه تأمين استقرار سلطه، تمرکز قدرت استبدادى  و امنيت داخلى  کشور ساخت ، و با پيش گرفتن روش امير عبدالرحمن خان يک دورۀ جديد استبداد را در کشور جارى ساخت و افغانستان را به يک زندان بزرگ تبديل کرد. 
 

 برقع (حجاب ، چادری) 
چادری یا برقع در واژه یاب دهخدا به معنی روی بند زنان، روپوش، نقاب، حجاب، پرده، رو بنده ، برکه و ... آمده است. برقع  عربی شده کلمه بورک ترکی به معنی کلاه است . بورک در لباس های ترکان قدیم برای پوشاندن سر یا چهره گفته می شد، پوشاننده ای از جنس پارچه نازک بود که برخی از زنان  مسلمان با آن چهره خود را می پوشاند.

اکثریت قریب به اتفاق مردم افغانستان در این متفق الرأی اند که کودتای بد فرجام هفت ثور۱۳۵۷ سر آغازو علت العلل دورهٔ سیاهی است که از ۴۴ سال بدینسو افغانستان را طعمهٔ جنگ سرد، جنگهای خانمانسوز داخلی و تجاوزات نظامی خارجی ساخته به آزمایشگاه ایدئوژی های مختلف مبدل ساخت. کودتای خونین ۷ ثور و «مرحلهٔ تکاملی» آن یعنی ۶ جدی که با تجاوز خونین اتحاد شوروی و بقدرت رسیدن جناح پرچم همزمان بود،

در تاریخ کشورها روزهایی وجود دارند که ازنظر پیامدهای خود از اهمیت خاصی برخوردار اند. «اهمیت خاص» ازین جهت که رویدادهای همان روز، گاهی کشور ها و ملت هایی را در مسیر پیشرفت و ترقی قرار داده است و یا بستر خونینی را برای وقایع بعد از خود هموار کرده اند. هردونوع آن روزها فراموش ناشدنی اند؛ ولی از اولی تجلیل و بزرگداشت به عمل میاید و دومی تقبیح می گردد.

 شناسنامه :  آئینه و هفت اورنگ 
نویسنده: نعمت حسینی 
 ویراستار: فرید رمزی 
چاپ نخست، تابستان 1400 خورشیدی  کابل ، نشر پرند
چاپ دوم، زمستان، 1400 خورشیدی  هالند، انتشارات شاهمامه

در روزگاری که بر وطن ومردم رنجدیدۀ وطن غم می بارد، شنیدن وخواندن کتابی که عزیز باشد و بر لب انسان تبسم رضایت بنشاند، غنیمت بسیار بزرگ است. جای مسرت است که کتاب هفت اورنگ و آئینه  تألیف محترم نعمت حسینی چنین می کند. 

پیامد های خونین کودتای ۷ ثور ۱۳۵۷ تا امروز از مردم و کشور عزیز ما افغانستان قربانی میگیرد. کودتاچیان حزب منحله خلق و پرچم به حمایت اتحاد شوروی وقت، بدون تأمل و عاقبت اندیشی دست به یک کودتای خونین زده و دولت با ثبات افغانستان را دچار بی ثباتی و بحران کردند. آنها از صبح فردای کودتا به دستگیری و اعدام مخالفین خود اقدام نموده و جنایات سازمان یافته و سیستماتیک را در کشور اساس گذاشتند.

کشتارهدفمند دانش آموزان و مردم ملکی بیگناه در کابل و مزار و کندوز، چه از طرف داعش، سایر سازمانهای تروریستی و یا افراد حاکمیت خود خوانده طالبان باشد، مصداق جنایت جنگی، جنایت علیه بشریت و نوعی از نسل کشی ایست که متاسفانه در این روزها کشور را به حمام خون مبدل ساخته است. حذف شاگردان مکاتب، دارندگان تعلق تباری و مذهبی دیگر و دیگر باوران که از هفت ماه بدینسو در سراسر کشور جریان دارد،

در رابطه با تلاش های امنيتی و استخباراتی  انگليس ها برای حمايت از رژيم دست نشاندۀ نادری، درين جا برای جلوگيری از طولانی شدن کلام، تنها به ذکر چند نمونه از اسناد مربوط به سفر اول  از جملۀ دو سفر غازى امان الله خان برای شرکت در مراسم حج اکتفا ميکنيم.  اين اسناد از دوسيه های استخبارات استراتيژيک افغانستان شامل مکاتبات ديپلوماتيکی ميباشد

نویسنده : داکتر سید موسی صمیمی 

ناشر: همایش اقتصاد سیاسی

چاپ: انتشارات شاهمامه

فرآیند جهانی شدن بعد از سال ۲۰۰۸
داکتر صمیمی در این بخش تحقیق گسترده ای را در مورد بحران جهانی سال۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ به خواننده عرضه می کند. گستره ای این بحران جهان سرمایه داری مانند بحران اواخر دهه بیست قرن گذشته ابعاد جهانی را بخود گرفت که از بزرگترین کشور سرمایداری جهان یعنی ایالات متحده امریکا آغازشد. 

نویسنده: بهادرا کومار
منبع : اندین پنچ لاین ۱۸ اپریل ۲۰۲۲
مترجم: رسول رحیم
یادداشت: این تحلیل ممکن است برای برخی ازما موارد حشو و زواید غیر خوش آیند داشته باشد، اما مهم ترین نقطه استدلال آن متمرکز به حملات اخیر پاکستان بر خوست و کنر است که بیانگر برهم خوردن روابط بین طالبان افغانستان و مقامات تصمیم گیرنده سیاست خارجی در اردوی پاکستان می باشد.

قوماندان اسبق زندان پلچرخی به اتهام جنایات جنگی، خشونت و بد رفتاری در برابر زندانیان طی سالهای ۱۳۶۱ الی ۱۳۶۷هجری شمسی که در ماه نوامبر ۲۰۱۹م در کشور هالند دستگیر شده بود، بعد از دوسال تحقیق و شهادت ده ها زندانی سابق بالایش، در فبروری ۲۰۲۲م درمحکمهٔ  شهر هاگ هالند مورد محاکمه قرار گرفت.

 موانع سد راه تحصیل زنان چیست؟
در جوامع سنتی مانند افغانستان زنان معمولا از دستیابی به تحصیل محروم مانده اند، عواملی زیادی سبب این محرومیت  شده که برجسته ترین آنها اسید پاشی، و به آتش کشیدن مکاتب دختران است. سالیان متمادی است که سیاه اندیش ترین عناصر زن ستیز ،

عمران خان نه تنها اقتصاد را به حالت از هم پاشید گذاشت، بل همچنان در مقابله با فساد ریشه دار و دوست ورفیق بازی نیزناکام شد.
نویسنده: اف ام شکیل
منبع :ایشیا تایمز ۱۱ اپریل ۲۰۲۲
مترجم: رسول رحیم
یادداشت مترجم:
معمولا ترجمه های من برای اطلاع رسانی و آگهی دهی در مورد واقعیت های جاری و نقاط عطف مسایل افغانستان و جهان می باشند.

خاطرهٔ تلخ ۲۳ مارچ ۲۰۲۲ را دختران مکاتب متوسطه و عالی افغانستان هرگز فراموش نخواهند کرد. در این  روز بیش از یک میلیون دخترنوجوان و جوان بعد از هفت ماه انتظاربا یونیفورم ها و بکس مکتب خویش و با دلهای پُر از امید به آینده به مکاتب خویش داخل شدند، اما از مسؤلین مکاتب شنیدند که گروه طالبان با تخلف از وعدهٔ قبلی خویش به مردم افغانستان، مکاتب متوسطه و عالی دختران را تا امر ثانی بسته نگهمیدارد.

بدینوسیله از شما صمیمانه دعوت مینماییم تا با قبول زحمت بر ما منت گذاشته و در گردهمآیی سالانۀ بنیاد حق به مناسبت ۷ ثور، سالروز یادبود ازقربانیان افغانستان که از طریق آنلاین برگزار میگردد، اشتراک نمای ید . هدف از برگزاری این محفل، یادبود و تقدیر از قربانیان جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت در افغانستان طی بیشتر از چهار دهه اخیر میباشد .

همفريز سفير سابق انگلستان  در دورۀ امانی، حدود سه ماه قبل از اعلام سلطنت نادر شاه،  يک راپورمحرمانۀ از فشرده ارزيابی اش را به هيندرسن در لندن سپرد. وی بعد از  تحليل و ارزيابی  اوضاع افغانستان  و رويداد هائيکه به اغتشاش عليه رژيم امانی انجاميد، به پيش بينی سير حوادث آينده و تاثيرات سياسی آن  پرداخته نوشت که «از تلاش بریتانیا در دهه گذشته برای دوستی با افراد خشن، رام نشده، اما به طرز عجیبی جذاب ، شاید بتوان گفت که «ما

فرگشت جهانی شدن پژوهش ارزشمند داکتر سید موسی صمیمی
آماده‌ی سفارش اهل کتاب
بهای خرید: 30 €
تماس:
+31641375638
کتاب "فرگشت جهانی شدن" که در اکتوبر سال 2021 توسط انتشارات شاهمامه در هالند به چاپ رسیده است را برای نویسنده اش تبریک می گویم و خواندن این اثر را برای همه ای کسانی که علاقه دارند تصویری جامع از تضاد ها، رقابت ها و کشمکش های نظام سرمایه داری جهانی (امپریالیزم غرب و شرق) بدست آورند را توصیه می کنم.

در وبسایت « اهل سنت و جماعت» که به نام "وبسایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین" نیز مشهور است،  مقالتی تحت عنوان « شب یلدا» که نویسندهء آن معلوم نیست یا شاید خطبهء یکی از امامان مساجد باشد ؛ به نشر رسیده است. مقالهء یادشده دیدگاه مشخص آن وبسایت را در مورد باورهای مردم بازتاب داده و حکم تحریم روزهای خوشی و شادی شمار زیادی از مردم را با پیوند زدن آن روزها با اعیاد مذهبی، صادر کرده است و در

جهان بسیار بزرگ تر از آن است که از عدسه اروپایی و یا امریکایی بدان بنگری
نویسنده :بسوانیتورا دو سوسا سانتوس
منبع: ایشیا تایمز ۶ اپریل ۲۰۲۲
مترجم:رسول رحیم 
یادداشت مترجم: این نخستین مقاله بسوانیتورا دو سوسا سانتوس پروفیسور جامعه شناسی دانشگاه کومبرا در پورتگال است که ترجمه نمودم.او مولف کتاب ها ، مقالات تحقیقی و تحلیل های فراوان است. تازه ترین کتاب وی که انتشار یافته است عبارت اند از :« استعمار زدایی از دانشگاه، چالش عدالت معرفتی عمیق».
اروپا در خواب به سوی یک جنگ جهانی دیگر گام بر می دارد

منبع ویدیو به زبان آلمانی

مترجم: داکتر عبدالحنان روستائی

پس از خروج نیروهای امریکائی از افغانستان، آسیای میانه معجزه ای را از سر می گذراند که بر اوضاع و احوال مربوط به انرژی در منطقه به صورت جدی اثرگذار است. یکی از آن مسائلی که حکومت جدید افغانستان که اینک بر کابل مسلط گشته، برنامهٔ از سر گرفتن اعمار پروژۀ عظیم پایپلاین گاز است.

آیا تحصیل برای زن جرم است؟ 
تحصیل به موارد چون آموزش  و پرورش ، با سوادی ، دانش آموختن ، اندوختن ... گفته می شود. تحصیل از حقوق ابتدایی انسان است ، که شامل هر دو جنس زن و مرد می شود. حقی که در بسیاری از کشور ها نظر به دلایل دینی ، فرهنگی ، اجتماعی و جنسیتی بوسیله ای حکومت ها و خانواده ها از زنان گرفته شده است .

بعد از این که در رشتۀ تیاتر و تمثیل سند فراغت گرفتم، شوق هنرنمایی روی صحنه روانۀ ریاست تیاترم ساخت. با خود می گفتم «هم خُرما و هم ثواب». با تمثیل روی پردۀ تیاتر و یا ستیژ هم هنرنمایی می کنم و هم خرج قُوت و لایموتی را در میاورم. با پُرس و پال از این و آن، آدرس دفتر ریاست تیاتر را پیدا کردم.

نویسنده : داکتر سید موسی صمیمی  ناشر: همایش اقتصاد سیاسی  

چاپ: انتشارات شاهمامه

تحلیل تاریخی اجتماعی مانند یک کشتی در یک بحر پر تلاطم است... بحر پر تلاطم از دو دیدگاه:   اول اینکه واقعیت های اجتماعی تاریخی پدیده های بسیار پیچیده و مغلق اند اما آگاهی ما در زمینه  بسیارمحدود و دوم اینکه  تحقیق در مورد واقعیت های تاریخی اجتماعی یک موضوع فوق العاده حساس است، چون ساختار های قدرت های موجود در جهان موجود ما نتایج بیشماری را در خود نهفته دارد. 

والر شتاین

در اسناد گذشته بمشاهده رسيد که  رسيدن سپه سالار محمد نادر خان به قدرت يک امر اتفاقى نبود. دستگاه استعمارى انگليس چه در کسب شهرت و چه در رساندن نادر خان  و خانواده اش به قدرت  نقش برازندۀ داشت . با رسيدن نادر خان به قدرت نه تنها آرزوی ديرينۀ خانوادۀ  آل يحيی برآورده شد، بلکه طرح نوين استعمار انگليس برای تامين منافع شان از طريق رساندن هواداران داخلی شان  به قدرت ،

  هموطنان عزیز  طالبان  گروه وحشی  ، بیدانش و مطلق عقبگرا اند اینها هیچ اراده و صلاحیت تصمیم را ندارند دمب آنها در زیر پای  ای - اس -ای پاکستان و بادارانش است انچه  برای شان هدایت داده میشود عمل میکنند ، ما شاهد بودیم که یک ماه قبل اجازه باز شدن دروازه های مکاتب  و پوهنتونها را  در سراسر کشور بروی دختران تشنه به آموزش صادر نمودند که تصمیم نسبتا امید بخشی به آینده درخشان برای سهمگیری فعال مساوی طبقه نسوان با طبقه

باید گفت جنگ در تاریخ بشر عمری به قدمت عمر خود انسان دارد؛ جنگ یکی از عناصر ثابت تاریخ است و تمدن و دموکراسی چیزی ازآن نکاسته است ۰ از ۳۴۲۱ سال گذشته که تاریخ مضبوط دارد تنها ۲۶۸ سال آن جنگی به خود ندیده است۰ و نیز باید پذیرفت که در طول این مدت مانند امروز جنگ آخرین شکل رقابت و انتخاب طبیعی میان نوع انسان بوده است

.نویسنده: یورگن فاگنر
مترجم: عبدالحنان روستائی
آلمان، 21 مارچ 2022

بعد از فروپاشی اتحاد شوروی سابق، دولتمداران ایالات متحدۀ امریکا بر آن شدند که با اوضاع و احوال جدید جهان چگونه برخورد نمایند.

نویسنده: بهادرا کومار

منبع: اندین پنچ لاین ۲۴ مارچ ۲۰۲۲

مترجم: رسول رحیم

یک تصادف عجیب آن است که مادلین البرایت وزیر خارجه اسبق ایالات متحد امریکا هنگامی چشم از جهان فرو می بندد که رییس جمهور بایدن با هواپیمای نیروی هوایی امریکا راهی سفری به اروپا بود که احتمالا ماموریت دیپدلوماتیک نهایت مهم دوران ریاست جمهوری وی می باشد.

کدام عوامل سبب پراکندگی و وقفه در جنبش زنان معترض افغانستان شده اند ؟
طالبان طی هفت ماه حاکمیت جبری که هویت ملی و بین المللی ندارند ، بوسیله ای دستگاه های ویژه سرکوب و پلیس با آزاد اندیش ، دگر اندیش ، معترض خیابانی، منتقد سخنور و تحلیل گر ، آواز خوان ، روز نامه نگار ، آهنگ نوا ، آهنگ شنو ، و هر آنکی و هر آنچه به قانون شریعت شان برابر نیست،

۱ ) : امید است روشنگران ما به این واقعیت آگاه باشند که در افغانستان جنگ علیه شوروی جنگ لیبرال‌‌ ها علیه سوسیالیست‌ ها نبود، بلکه جنگ جهان سرمایه داری علیه ارتش سرخ و ایدیولوژی لنینیستی بود که اسلام ‌گرایان ما بهترین وسیله استفاده غربی ها قرار کرفته بودند. دروازه های قصرسفید و باقی دفاتر دولتی کشور های صنعتی مانند کعبه به اهل بیت فامیل های رهبران مذهبی ما باز بود.

  برداشت من از این اثر داکتر سید موسی صمیمی

پیش درآمد 
پس از انتظار چندی کتاب "فرگشت جهانی شدن" اثر نویسنده ارزشمند آقای سیدموسی صمیمی به دستم رسید. پس از مطالعه‌ی بخش های نخستین، کنجکاوی ام بیشتر گردید؛ در اخیر تصمیم گرفتم که نگاه و برداشت خودم را، به امید حفظ امانت داری محتوای این اثر گران سنگ، تحت شش نکته با دیگران هم شریک سازم. 
 

در اسناد قبلی از  آرشيف انگلستان  ديديم که  چگونه يک چوکيدار  و محافظ پشتون تبار سفارت انگلستان در کابل به نام «رحمت» به سپه سالار نادرخان رتبۀ مارشالی را اعطا نموده و يک تلگرام مرموزی  بتاريخ ١۵ اکتوبر ١٩٢٩  گويا از طرف  وزارت خارجۀ افغانستان [؟] به وزارت خارجۀ انگلستان  اطلاع داد که  « مارشال [؟] نادرخان فردا وارد  پايتخت خواهد شد و پادشاه آيندۀ افغانستان توسط لويه جرگه يا مجلس کبير ملى که توسط نمايندگان ملت دائر ميشود، انتخاب خواهد شد..»

من با آن خواهران و برادران هموطنم که در داخل کشور زیر سلط طالبان نامسلمان بی خبر از مدنیت و علم از تجلیل نو روز محروم اند و علرغم همه فقر و بیچارگی در قیودات و مظالم طالبان نوکر صفت زندگی و برای بدست اوردن حقوق مشروع شان یعنی ازادی های مدنی و انسانی شجاعانه میرزمند و نمی توانند روز نو روز را تجلیل نمایند

 آراست دگرباره جهاندار جهان را            چون خلد برین کرد زمین را و زمان را (سنائی غزنوی)
                                                                                   
در حالیکه مردم افغانستان برای تجلیل از نوروز آمادگی گرفته اند، ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی طالبان به بی‌بی‌سی فارسی گفت که طالبان مانع برگزاری مراسم نوروز از سوی مردم نمی‌شوند اما حکومت طالبان رسما از نوروز تجلیل نخواهد کرد.

فرا رسیدن سال نو٫ بهار نو و جشن نوروز این سنت باستانی نیاکان مان را به تمام برگزارکنندکان این سنت کهن، به ویژه  به هموطنان رنج دیده و بلا کشیده  خود تبریک گفته و آرزو می نماییم که صلح و صفا و آرامش، همراه

با عدالت و برادری و برابری در کشور ما هر چه زودتر برقرار گردد.

رتبۀ مارشالی در بعضی از کشور ها عاليترین رتبه نظامی ميباشد. اما در قانون اساسی افغانستان و قانون امور ذاتی افسران،  که مهم‌ترین قانون نظامی این کشور ميباشد، رتبۀ مارشالی وجود ندارد، بلکه اعطای اين رتبه و مقام نظر به سليقه های سياسی و اهداف خاص صورت گرفته، آنهم بدون شرایط خاص مانند قوماندانی وکاميابی بزرگ يک جبهۀ جنگ، آموزش عالیتر نسبت به دیگر نظامیان کشور، داشتن علم سوق و اداره استراتژیک، نوشتن اثر علمی برای اردوی کشور، و متهم نبودن به جرايم جنگی و جنایی.
 

در ۱۹۵۷ میلادی  ربانی در دانشگاه شرعیات کابل همراه دیگر استادان آن دانشگاه نظیر استاد غلام محمد نیازی، سید محمد موسی توانا، وفی الله سمیعی (آخرین وزیرعدلیهٔ حکومت ظاهرشاه)، استاد محمد فاضل، عبدالعزیز فروغ، سید احمد ترجمان و هدایت، « نهضت جوانان مسلمان» را تأسیس نمودند.

ماه حوت در تاریخ جنگ ۴۲ سالهٔ افغانستان دو قیام مردمی و خود جوش علیه روسها و حکومت دست نشاندهٔ شان را در ذهن تداعی میکند. یکی قیام قهرمانانهٔ ۲۴حوت ۱۳۵۷ مردم هرات علیه حکومت جباروابسته به روسها و دومی قیام خودجوش و شجاعانهٔ سوم حوت ۱۳۵۸ مردم کابل علیه اشغالگران روس. هر دو قیام با قوهٔ قهریهٔ و اسلحهٔ روسی تحت نام دفاع از «انقلاب برگشت ناپذیرثور» توسط روسها و ادارهٔ پوشالی شان در کابل بشدت سرکوب شدند.

درين قسمت  از رويداد های  اسرار اميزی پرده بر ميداريم که چگونه دست های مرموز در مدت  (۱۰) روز نادرخان را، بعد از شکست های پی در پی هفت ماهه و اجازه انگليس ها  به شرکت اقوام سرحد آزاد، در کابل از جنرالی به مارشالی و باز پادشاهی رساند. 
 

                   اثر پژوهشی نویسنده و مورخ گرامی نصیرمهرین، «نیم نگاهی به تاریخ شکنجه در افغانستان»، به تازه گی به وسیلۀ انتشارات شاهمامه با زیور طبع آراسته گردیده است. این اثر مستند بر روایاتی از منابع قابل اعتماد و چشمدیدهای بسیاری از شاهدان عینی و نیز آن هایی است که خود مورد آزار و اذیت شکنجه آمیز قرار گرفته اند. 

هشت مارچ، روز جهانی همبستگی ومبارزه  زنان جهان برای کسب حقوق برابرو آزادیست. از سال ۱۹۰۹ تا اکنون، این روز، روز مبارزه با تبعیض جنسیتی و روز آگاهی و دفاع مشترک از حقوق زنان به حساب می آید.  این روز ده ها سال قبل از آنکه در سال ۱۹۷۵ توسط ملل متحد بحیث روزجهانی همبستگی زنان پذیرفته شود،

عروس طالبان (سراج الدین حقانی) بعد از هفت ماه پرده از روی برداشت.  باد درود وسلامهای ګرم حضور همه زنان شریف و نجیب هم میهن عزیزم خاصتآ مادران، خواهران و دختران که در مادروطن زیر سلط طالبان نابکار جنایتکار از تمام حقوق حقه انسانی، اسلامی، افغانی و مدنی،محروم و در فقر و تنگدستی علرغم اعمال غیر انسانی

 چگونه فضا و محیط اعتراضات خودجوش را حفظ کرد تا مردم جرات کنند به آن به پیوندند؟
دستگیری و به زندان انداختن بانوان معترض و پخش اعترافات اجباری از زنان زندانی  توسط طالبان در این آوا خر ، فضا و محیط اعتراضات زنان را در شهر کابل و دیگر نقاط افغانستان بطور نسبی در سکون برده است.

اگر به پلان هاى پياده شدۀ انگليس ها در افغانستان، هندوستان و کشورهاى عربى بنگريم، ديده ميشود که هدف فعاليت هاى شان  بر توطئه و دسيسه، سبوتاژ، نفوذ در محافل حاکمه ، نصب اميران و پادشاهان دست نشانده و تبديل جغرافياى طبيعى کشور ها متمرکز بوده است .  آنها با مهارت و هوشيارى خاص دربين  دربار، متنفذين قومى و حلقات روحانى کشور ها راه يافته …و از طريق آنها به اغتشاشات دامن ميزدند، تبليغات منفى ميکردند،

خلقهای جهان بعد از جنگ جهانی دوم، واپس در چنبره کشمکش قدرت های بزرگ سرمایه داری به رهبری امریکا، « نظامیان و بیروکراتهای حزبی» شوروی درآمدند. این قدرت ها برای تسخیر بازار های تجارتی جهان محروم، به فعالیت های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی درآن کشور ها شروع نمودند.

از لابلای اسناد آرشيف انگلستان بمشاهده ميرسد که  نادر خان و برادرانش، هاشم خان، شاه محمود خان و شاه وليخان با سفرا و نمايندگان عاليرتبۀ انگليس هم  در داخل  و هم در خارج از افغانستان ملاقات های غيرعادی، محرمانه و سؤال برانگيز داشتند. درين زمينه ميتوان از چند ملاقات مهم آتی يادآور شد:
 

 آیا جنبش زنان افغانستان خودجوش است؟
زن انسان است و حق دارد زندگی انسانی داشته باشد. هیچ کس و نیروی نمیتواند این حق را از زن بگیرد و او را از زندگی انسانی محروم سازد. زن حق دارد وقتی شرایط زندگی برایش تنگ شد و حق شهروندی از او سلب گردید، دست به اعتراض زده و حق خواهی نماید.

23 فبروری 2022م
روزنامه دی لیمبورخر
ژورنالیست: کلیر فان دایک

آنچه که دراثنای جنگ جهانی دوم واقع شد این است که دولت امریکا مبارزات آزادی خواهی کشورهای زیر استعمار انگلیس را خوب تعقیب می کرد.

چرا جنبش زنان افغانستان خود انگیخته است و چگونه آنرا از حالت خود انگیختگی بیرون کرد؟ 
قبل از اینکه بر جنبش خودجوش زنان افغانستان  بحث را دنبال کنم. تبصره ای بر حوادث جدید که در قبال زنان معترض افغانستان در کابل رخ داد و آن دستگیری دسته جمعی زنان معترض و رهایی چهار زن از قید طالبان بود ، داشته باشم . طالبان به خانه هجوم برده و ۴۰ نفر را بازداشت کردند، که از جمله ۲۹ زن و  باقی خانواده های شان اند .

دستگیری، شکنجه و اعتراف اجباری از زنان توسط طالبان محکوم است
 
انتشارویدئوی اعترافات اجباری زنانی که توسط طالبان به گروگان گرفته شده‌اند و بارها دستگیری‌‌ آنها توسط این جریان تروریستی انکار شده بود سند دیگری از توحش نهادینه طالبان است.این ویدئو تحت نظارت وزارت داخله و استخبارات دولت طالبان، با اجبار ضبط و پخش شده است.

بجای متن فارسی در پائین می توانید خودتان کتاب را از دیگاه خود که آنرا چگونه می یابید و تجربه کرده اید، معرفی نمائید.

مانیفست انسانگرائی اکولوژیک به تمامی مشکلاتِ حادِ امروزی که بشریت و سیارهٔ یکتا و آسیب‌پذیر ما از آن متأثر می گردند، انگشت می گذارد. اما در عین زمان راه‌‌های حل ممکنه را نیز در چهارچوب ده فرضیه نشان می‌دهد که اگر ما این فرضیه‌ها را از آنِ خود کنیم، می‌تواند به ما کمک کند تا از این معضله نجات پیدا کنیم. مخصوصاً در کشورهای «تکامل نیافته»، اگر به زبان آلبرتو آکوستا صحبت کنیم،

از واقعیتهای تلخی است که در باره سقوط دولت جمهوری اسلامی افغانستان توسط دو ژورنالست ورزیده امریکایی به نشر سپرده شده، خواستم خیسته و جسته قسمت زیاد مقاله را به فارسی دری ترجمه به توجه شما عزیزان برسانم اگر کمی وکاستی در ترجمه به توجه شما میرسد امید من را با بزرگواری خود ببخشید وبا باز نمودن لینک مکمل مقاله در اخیر این نوشته حل مطلب فرمایید.

درافغانستان ازدو صد سال پیش تا کنون چنان حکومات مرکزی سرکوبگری روی کار آمدند که، جلوه رشد نسبی، بلوغ فکری، ملی، شکوفایی و استعداد های مردم را گرفتند. نه رشد اقتصادی در افغانستان صورت گرفت و نه هم تفکر آزاد و رشد اجتماعی، حتی در قرن بیست ویکم این کشور از یک عده ی بسبار، بسیار محدوی روشنفگر برخورداراست و بس.

روزنامه دی لیمبورخر

ژورنالیست: کلیر فان دایک

اداره څارنوالی هالند برعلیه عبدالرزاق (ع) 76 ساله و با اصلیت و تابعیت افغان-هالندی، مقیم شهر کرکراده که متهم به جنایات جنگی منحیث قوماندان یکی از مخوف ترین زندان های افغانستان بود، 12 سال حبس تقاضا کرد.

طوريکه در قسمت های قبلی هم ديده شد،   نادرخان قبل از آنکه کمک هاى بيشتر انگليس برسد و بحيث  آخرين تلاش اجازۀ جمع آورى لشکر قبايل وزير و مسعود آنطرف  خط تحميل شدۀ ديورند را بگيرد،  شکستش را قبول کرده و با حسرت و مايوسيت زياد  با فرستادن حاجى محمد اکبر خان از انگليس ها خواسته بود تا با حبيب الله کلکانى راجع  به  شرايط عفو عمومی و بازگشتش به هند بريتانوى مذاکره کنند.

نویسنده: سواران سنگه

منبع: ایشیا تایمز ۱۸ فبروری ۲۰۲۲

مترجم: رسول رحیم

سواران سنگه کیست؟

داکتر سواران سنگه پروفیسور دیپلوماسی و خلع سلاح در دانشکده مطالعات بین المللی دانشگاه جواهر لعل نهرو دهلی جدید است. او همچنان همکار ارشد بنیاد«چهارهار» در بیجنگ، همکار ارشد بنیاد مطالعات امنیت ملی سریلانکا در کولمبو و همچنان پروفیسور مهمان در انستیتوت تحقیقات برای اقتصادهای بحر هند در«کونمنگ» چین است.

جبران خلیل جبران در کتاب نامه های عاشقانهٔ یک پیامبر می نویسد : دیشب به خودم گفتم: شعور یک گیاه در وسط زمستان، از تابستان گذشته نمی‌آید، از بهاری می‌آید که فرا می‌رسد. گیاه به روزهای که رفته، نمی‌اندیشد، 
به روزهای می‌اندیشد که می‌آید، اگر گیاهان یقین دارند که بهار خواهد آمد، چرا ما انسان‌ها باور نداریم که روزی خواهیم توانست به هر آن چه می‌خواهیم، دست یابیم؟

طوريکه در اسناد قبلی ديده شد،  در پی شکست های متواتر نادر خان و برادرانش در سمت جنوبی  و هاشم خان در مشرقی، جنرال نادر خان  درخواست کناره گيری و خروج آبرو مندانه از افغانستان را به  مقامات انگليسی در هند بريتانوی ميفرستد. وضيعت مشکل، ياس  و نا اميدی  نادرخان و خانواده اش را ميتوان از اعترافات  شاه ولی خان درک کرد .

استراتژی سلطه بلا منازع واشنگتن بر جهان" دومین عنوان فصل سوم کتاب پر فیض "فرگشت جهانی شدن" تألیف دانشمند ارجمند داکتر سید موسی صمیمی است که در این جا با دوستان اهل مطالعه و تحقیق در میان گذاشته می

شود

آزادی درافغانستان :
در تاریخ معاصر افغانستان در باره ی آزادی و مفهوم اجتماعی و حدود کیفیت استفاده و توزیع آن سوء تفاهمات زیادی وجود داشته است. باین معنی گروهی باید چیزهائی را که در دست داشتند، از دست می دادند و گروه دیگری به چیز هائی که فاقد آن بودند، می رسیدند.

توسط: کلیر فان دایک

از تحقیقات قضایی چنین بر می آید که عبدالرزاق (ر)، 76 ساله و مقیم شهر کرکراده، متهم ارتکاب جرایم جنگی، حین ورودش به هالند در سال 2001م مدرک هویت افغانی اش را جعل کرده بود. بدینوسیله  او میخواست تا از شناخته شدن اش منحیث قوماندان زندان مخوف پلچرخی، جایی که در دهه هشتاد میلادی زندانیان سیاسی در آنجا شکنجه و اعدام میشدند،

توسط: کلیر فان دایک

در دهه هشتاد میلادی با تقرر قوماندان عبدالرزاق (ع) در زندان مخوف پلچرخی وضعیت برای زندان سیاسی بشدت بدتر شد. در این مورد یک تعداد زیادی از شاهدان برعلیه این متهم جنایات جنگی مقیم شهر کرکراده شهادت داده اند. "اگر بخواهم، میگویم تا بکشندت!"، جمله ای است که یکی از شاهدان از زبان این متهم 76 ساله نقل قول میکند.

بعد از تحقیقات گسترده اداره څارنوالی هالند عبدالرزاق )ع( را به پای میز محاکمه کشانید. شکنجه و آزار و همکاری دراعدام زندانیان سیاسی نمونه های از اتهامات وارده بر این معاون سیاسی و قوماندان زندان مخوف پلچرخی در دوران اشغال افغانستان توسط روسها و رژیم دست نشاندهٔ شوروی سابق در افغانستان است. جلسات محکمه که امروز آغاز شد و چند روزادامه می یابد،

برای ولادیمیر پوتین "پایان اتحاد شوری فاجعه بزرگ قرن بیستم است". پوتین زاده و پرورده "ک.ج.ب" و بادید نستلژیک در پیی احیای امپراطوری از دست رفته است. پوتین میگوید " روس‌ها و اوکراینی‌ها یک ملت هستند". هدف اعلام شده توسط کرملین: جلوگیری از پیوستن اوکراین به ناتو است. با این تفاوت که به گفته بسیاری از تحلیلگران، رئیس جمهور روسیه ایده دیگری در سر دارد: توقف پیشرفت دموکراتیک اوکراین.  "ملت خواهر اسلاو و روسی زبان" ، که ولادمیر پوتین آن را بخشی جدایی ناپذیر از حوزه نفوذ روسیه می داند.

فضل‌احمد با تخلص «فنائی» و با نام مستعار عبدالرحمن می‌پردازیم: موصوف اصلاً از ولایت نورستان و زاده شهر کابل بوده، بعد فراغت از دانشکده طب کابل، در تعمیر سینما پامیر، با لوحۀی (دکتور فضل احمد فنائی) به معاینه و تداوی مریضان می‌پرداخت. موصوف به «جریان شعله جاوید» تعلق داشت،

چه تفاوتی میان نسل کنونی و نسل گذشته وجود دارد؟ من تنها به یک تفاوت عمده میان نسل گذشته و نسل جدید می پردازم ۰ دوستان باید توجه نماید که وقتی مطلبی کوتاهی نوشته می شود و یا پرسشی طرح میگردد؛ به این معنا نیست که این نوشته کامل بوده و یا تمام ابعاد بحث حلاجی شده است؛ بلکه هدف نخست ایجاد روحیهٔ پرسشگری وتأمل بیشتر می باشد؛

تذکره لعل بدخشان، نوشته‌‌ای است از محمد طاهر بدخشی که کار این اثر را در سن بیست سالگی خویش به اتمام رسانده است. این اثر وزین تاریخی را آقای غلام حبیب نوابی در 15 ماه میزان سال 1332خورشیدی در شهر فیض آباد استان بدخشان برای اولین بار به دست نشر سپرده بود که خوش‌بختانه اکنون افتخار چاپ دوم آن را نشر درواز به دوش دارد.

طوريکه در قسمت های قبلی هم ديده شد،  بعد از شکست های متواتر هفت ماهه،  نادر خان به فکر دستبرداری از جنگ افتاده و به کمک و ميانجيگری انگليس ها يکی از شرايط پيشنهادی اش هم رهائی فاميل هايش از چنگ سقوی ها و انتقال آن به جای امن خارج از کابل بود.  درين جا چند سند مهم  محرامانۀ ديگر مربوط به دفتر هند بريتانوی را که از محرميت برآمده و از آرشيف انگلستان نقل شده است،

«فرگشت جهانی شدن» - جهانی شدن در پرتو اقتصاد سیاسی ـ تازه ترین اثر جناب داکتر سید موسی صمیمی است که در این روزها از زیر چاپ بیرون شده است. این کتاب را خوشبختانه در اثر لطف و بزرگواری خود آقای صمیمی بدست آوردم و آن را با کمال شوق خواندم و افسوسم آمد که برداشت و تجربه ام را بعد از خوانش این اثر با دوستداران و علاقه مندان کتاب های تحقیقی،

. چگونه می توان برچسب ضد اسلامی را از جنبش زنان و مقاومت مردم افغانستان بر چید،  تا زنان و مردم به مبارزه علیه امارت اسلامی طالبان ادامه دهند؟   
کسانی که از هنجار های معمول منحرف می شوند و تمایل به یک جناح ، اندیشه و شخصیت پیدا می نماید برچسب منفی و یا منصوب به آن میخورد. توصیف ها یا طبقه بندی های ناخواسته، اعم از واژگانی که به انحراف، ناتوانی، یا تشخیص یک اختلال روانی مربوطند، می توانند عمدتا با تلاش برای جایگزین کردن شان به یک زبان سازنده تر،

کوه بابا که ادامۀ سلسلۀ هندوکش غربیست، به شکل یک بادام در مناطق مرکزی افغانستان قرار دارد که از سمت شرق به طرف غرب به طول حدود 250 کیلو متر ادامه می یابد. دامنه ها و شیله های این کوهستان به سمت جنوب شرق تا نواحی میدان شهر و در شمالغرب تا حوالی بلخاب می رسد. ارتفاع این کوهستان نیز از شرق جانب غرب کم شده می رود. بلند ترین بخش کوهستان بابا را قلۀ شاه فولادی تشکیل می دهد

اسباب ترس از زنان معترض و مبارز میان مردم چیست و چگونه آنرا از بین برد؟
آنچه که سبب ترس در بین مردم می گردد ، شایعه پراگنی و پروپاگاندا است، که در ماهیت امر «‌جنگ تبلیغاتی» می باشد. عوامل این شایعات ، و طرز ترویج و مقابله با آنرا باید جستجو کرد.
شایعات و پروپاگاندای دولتی، چه پنهان و یا عیان پدیده ای تازه نیست،

به تاريخ ۲۸ جنوری ۲۰۲۲،  به سلسلۀ مقالات «از لابلای اسناد آرشيف انگلستان»، در مقالۀ تحت عنوان «تعهدات و تقلای نادرخان برای بدست آوردن کمک های بيشتر از انگليس ها» اسنادی ازين قلم بنشر رسيد که  در بدل  کمک های نظامی، مالی و استخباراتی انگليس ها توسط نادرخان قبل از رسيدن به تاج و تخت  کابل، به شکل تعهد وامتياز پيشکش شده بود . درين اسناد اسم حاجی محمد اکبر خان يوسفی هم ذکر شده بود که در دوران سقوی  بحيث نمايندۀ خاص سپه سالار نادر خان برای ملاقات با سکرتر امور خارجی حکومت هند ب

لتا منگیشکر، آوازخوان مشهورهندوستان، به عمر ۹۲ ساله گی در شهر ممبای چشم از جهان پوشید. به این مناسبت دولت هندوستان دو روز را در آن کشورعزای ملی اعلام کرد.
در چند دهۀ پسین معنا و مفهوم موسیقی هندوستان بدون نام لتا منگیشکر نامکمل است. هنرمندی که قلب ملیون ها انسان را در سراسر جهان تسخیر کرد و اگر زمانی علاقمندانش را به گریه آورد؛ زمانی هم به شادی و سرور آنان

انتونیو گوتیریش : « افغانستان به تار مویی بسته است.»
نویسنده : بهادرا کومار
منبع: اندین پنچ لاین ۳ فبروری ۲۰۲۲ 
مترجم: رسول رحیم
وزارت خزانه داری ایالات متحد امریکا در یک مشاورت بسیار پر پیامد، روز چهاررشنبه بی سرو صدا علامت داد که در حال « تعدیل» تحریم ها علیه شبکه حقانی است. بنابراین بانک های بین المللی بدون آنکه ترس از تخطی تحریم ها داشته باشند می توانند به طالبان، به شمول شبکه حقانی پول انتقال بدهند.

موضوع : حقوق بنیادی مردم افغانستان منجمله حقوق اساسی و انسانی زنان که بیش از نصف جامعه افغانستان است
قابل توجه: جلالتماب روبرتا متسولا رئیس  پارلمان اروپا
کاپی: جلالتمآب جوزپ بورل فونتله نمایندهٔ ارشد اتحادیهٔ اروپا برای امور روابط خارجی و امنیت

محترمه خانم روبرتا متسولا رئیس پارلمان اتحادیه اروپا

ساختار اقتصادی جامعه قبیلوی افغانستان که بستری برای رشد تروریست مذهبی شد. 
در دهه هفتاد دو پژوهشگر فرانسوی آندره بریگو و اولیور روآ (A. Brigot &  O.Roy   ) در باره اقتصاد جامعه عقب ماندهء این سر زمین چنین می نگارند: ... به استناد آمار بین المللی افغانستان یکی از فقیرترین کشور های جهان است. (۲).

صد سال قبل جرقه های آزادی خواهی زنان در افغانستان در دوران شاه امان الله با سهم دادن زنان در تحصیلات عالی، و آزادی حجاب با واکنش های روحانیون سنتی محکوم به شکست شد. اما شعله های این مبارزه خاموش نگردید، در دوره دهه ای مشروطه شاه ظاهر و حکومت داود و خلق و پرچم ،‌ پویایی خود را توقف نداد .اما در حکومت های بنیادگرایان اسلامی و گروه طالبان این مبارزه به شدت سرکوب و زنان با تهدید شلاق وترور از آزادی جنسیتی محروم، با پوشیدن حجاب، نداشتن حق تحصیل در خانه زندانی شدند.

در اسناد متعدد قبلی مربوط به دفتر هند بريتانوی در  آرشيف انگلستان،  کمپاين و تلاش انگليس ها به نفع سپه سالار نادرخان ، بهترين کانديد بودنش برای تاج و تخت  کابل، کمک های نظامی، مالی و استخباراتی انگليس ها به وی، ملاقات های مخفيانۀ  متعدد سردار نادر خان و برادرانش با مقامات عاليرتبه انگليس،  مخفى نگهداشتن ارتباطات و مسافرت سردار نادرخان، نقش ايم اى حکيم ،

داکتر سید موسی صمیمی از دانشمندان پرکار و پرتلاش ماست که از جایگاه یک متخصص اقتصاد سیاسی و جامعه شناسی علمی مساعی متداومش را در عرصه های مهم، مفید و لازمی برای کشور ما و ممالک روبه انکشاف ، لحظه ای هم متوقف نه ساخته است، عمر پربار این اقتصاددان برازنده با تخلیق تألیفات ارزشمند و به درد بخوری برای انسان و جامعۀ بشری توأم بوده است.

با سلام جناب امیرالمومنین؛
یقین کامل دارم که این نامه به دستت نمی رسد. نه به این دلیل که ترا موجود خیالی می دانم. گرچه شک داشتن برای هیچ افغان گپ تازه نیست. وقتی مردم توانستند هزاران مکتب خیالی، معلمین خیالی، شاگردان خیالی، بیمارستان های خیالی، سربازان خیالی، مشاورین خیالی و صدها موجود خیالی دیگر را تحمل کنند تو تۀ کدام پیاز هستی که خیالی نباشی؟

در يکی از اسناد گذشته ديديم که انگليس ها نميخواستند در رساندن نادر خان به قدرت اسناد تحريری بجا بگذارند.  اسنادی را که درين قسمت به علاقمندان تاريخ معاصر افغانستان تقديم ميکنم، نه تنها يک نمونۀ ديگری از  آن اسناد قبلی بوده، بلکه  از تعهدات و امتيازات مهمی پرده برميدارد که نادرخان در بدل  کمک های نظامی، مالی و استخباراتی انگليس ها قبل از رسيدن به تاج و تخت  کابل سپرده است 
 

عواملی تاریخی که زمینه رشد تروریست مذهبی را در افغانستان آمده ساخت 
- ۱ -  مقدمه :
 حوادث تاریخی نیم قرن اخیر افغانستان همانطوریکه پیشگوئی شده بود، دیده میشد، ثابت کرد و نشان داد که جریانات روشنگری چپ و نیرو های ملی و دموکرات غیروابسته چهار دهه ی اخیر نتوانستند مردم وادی های هندوکش را به هدف نهائی شان برسانند.

نویسنده: بهادرا کومار
منبع: اندین پنچ لاین ۲۴ جنوری ۲۰۲۲
مترجم: رسول رحیم
نشست عقب درهای بسته سه روزه در اوسلو از ۲۳تا ۲۵ جنوری جهت تعامل یک گروه اصلی دیپلومات های غربی با مقامات طالبان مرحله جدیدی را در وضعیت سیاسی افغانستان نشانی می کند. غرب توسط ایالات متحد امریکا، بریتانیا، آلمان، فرانسه و ایتالیا و همچنان اتحادیه اروپا نمایندگی می شد.

­ طبل جنگ افروزی ناتو، سازمان دفاعی آتلانتيک شمالی 
 موضع گيری آمریکا در تفاوت با اتحادیه اروپا و تکيه بر ناتو 
جو بایدن، ریيس جمهور ایالات متحده امریکا در یک کنفرانس مطبوعاتی در واشنگتن در رابطه با بحران اوکراین، به آدرس روسيه فدرال گفت: در صورت تهاجم نظامی روسيه بر اوکراین آن کشور با بازتاب شدید کشور امریکا توام با هزینه گزاف و سنگين مواجه خواهد گردید.
 

آنچه در رابطۀ کمک هاى مالى، استخباراتی ونظامی انگليس ها به محمدنادرخان قابل يادآوريست اصرار و تاکيد هردو طرف بر مخفى نگهداشتن آنست .  در اسناد متعددی که قبلا از دفتر هند بريتانوی در  آرشيف انگلستان به نشر رسيد، به وضاحت ديده ميشود که انگليس ها نميخواستند در رساندن نادر خان به قدرت اسناد تحريری بجا بگذارند.

به مناسبت سالروز تحلیف جوبایدن، چهل و ششمین رییس جمهوز امریکا

بتاریخ بیستم جنوری سال ۲۰۲۱ مراسم تحلیف جو بایدن،  به عنوان چهل و ششمین رییس جمهور ایالات متحده آمریکا در واشنگتن دی ‌سی برگزار گردید. با شکست دونالد ترامپ و پیروزی جوبایدن،

اسناد و شواهد نشان ميدهند که ماستر پلان انگليس  در افغانستان  تنهابه ازبين بردن  و يا تعويض امان الله خان خلاصه نميشد.   در پلان انتقال قدرت از غازی امان الله خان  به يکی از بهترين مدعيان و کانديدان تخت و تاج افغانستان، برانگيختن احساسات مردم  عليه رژيم  امانى، ضعيف ساختن رژيم و ايجاد هرج ومرج  در کشور،

تیره شدن روابط طالبان و پاکستان 
نویسنده: بهادرا کومار
منبع: اندین پنچ لاین ۱۷ جوری ۲۰۲۲ 
مترجم : رسول رحیم
پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان در ماه اگست، مداخله خارجی در این کشور خیلی زود تر از آنچه انتظار می رفت، دوباره ظاهر شده  و آسیاب شایعات به نحو آشنایی فعال گردیده است.

بيست و هشت (۲۸)   ماه اسد، روز  عزت ،  سربلندی  وغرور ملی مردم افغانستان و يک روز بزرگ و نقطه عطفی در تاریخ کشور محسوب می شود، زیرا در این روز مردم ما توانستند از نعمت آزادی برخوردار شوند و در بین کشورهای آزاد و مستقل عرض اندام کنند .

این مقاله به تاریخ چهاردهم آگست سال ۲۰۱۸ در روزنامه ی گلوب پست در امریکا چاپ شده بود. نویسنده ی این مقاله، عیسا خان ایوب ایو بی، ستون نویس این روزنامه در آن زمان کاندید درجه ی دکترا در رشته  دولت و پالیسی عامه بود. او در گذشته یک اسکالر فولبرایت در دانشگاه استانفورد با یک درجه ی علمی در حقوق بشر از دانشگاه هانگ کانگ بوده است. 

از درگذشت او مدت کمی میگذرد، بتاریخ ۳ جدی ۱۴۰۰ بستگان عبدالله سمندر غوریانی خبر درگذشت او را تأیید کردند. جامعه فرهنگی افغانستان که غوریانی را از ورای نوشته‌هایش در فلسفه شناخته، مرگ او را برای حوزهٔ علم وفرهنگ افغانستان یک ضایعهٔ بزرگ میداند. 

گفتگو با جنرال محمد فرید احمدی قوماندان پیشین قول اردوی عملیات خاص کوماندو در مورد فروپاشی ارتش افغانستان

فروپاشی دولت جمهوری و نظام سیاسی افغانستان در 24 اسد 1400 / 15 آگست 2021 غیر قابل انتظار بود. تمام چیزی که طی بیست سال با هزینۀ ده ها و حتی صد ها ملیارد دالر کمک دنیا ساخته شده بود

موقعیت جغرافیایی و ساختار اقتصادی افغانستان که بر مالکیت اشتراکی قبیله ایی بر زمین، مراتع و جنگلات مربوط بود ، با گسترش تولید خرده کالایی و سرمایه تجاری و ربایی در بطن شیوه ایی تولید مسلط فئودالی با تسلط طبقه حاکم (فئودال) و سیطره ای استعمار ،

مستحضرید که از مدت چهارماه بدینسو یوغ اسارت به گردن رعیت من سنگینی می کند. مردم از زیاده روی برادران تالب بی روزگارتر شده اند، نان ندارند، کار ندارند، امنیت ندارند، سرمای زمستان بیداد می کند، جوانان ما از تحصیل بازمانده اند، زنان از حقوق اولیۀ شان محروم ساخته شده و به بربریت قرون وسطی پرتاب شده اند.

انگليس ها در حاليکه به محمدهاشم خان و شاه ولى خان، برادران سردار محمدنادرخان  ويزۀ ديپلوماتيک داده بودند، خبر صدور ويزه به ايشان، پلان حرکت و مسير مسافرت سردار نادرخان، و از همه مهمتر هدف مسافرت شان به افغانستان را از انظار افغانها و خارجيان  مخفى نگهداشتند،